Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Interna > Choroby układu oddechowego - objawy, badania, POChP, astma, nowotwory, niewydolność oddechowa > Flashcards

Choroby układu oddechowego - objawy, badania, POChP, astma, nowotwory, niewydolność oddechowa Flashcards

1
Q

Kaszel

A

najczęstszy objaw chorób układu oddechowego

odruch obronny mający na celu oczyszczenie DO z nadmiaru wydzieliny i ciał obcych

mechanizm powstawania: nasilony wdech, następnie wydech, przy początkowym krótkim zamknięciu głośni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Podział kaszlu ze względu na czas trwania

A

1) ostry → < 3 tygodnie
najczęściej zakażenie lub alergia, przy zatorowości płucnej, obrzęku płuc, zapaleniu płuc

2) podostry → 3-8 tygodni
najczęściej po przebytym zakażeniu wirusowym

3) przewlekły → > 8 tygodni
najczęściej przez spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła; inne przyczyny: astma, GERD, przebyte zakażenie GDO, POChP, rozstrzenie oskrzeli, ACEI, palenie tytoniu, jeden z podstawowych objawów nowotworu płuca

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Krwioplucie

A

wykrztuszanie z DO krwi/krwistej plwociny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Krwotok płucny

A

masywne krwawienie z dróg oddechowych, zazwyczaj > 500 ml w ciągu 24h lub > 100 ml/godzinę

może prowadzić do niewydolności oddechowej i stanowić bezpośrednie zagrożenie życia!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Krwioplucie - przyczyny

A

1) częste: zapalenie oskrzeli, rozstrzenie oskrzeli, rak płuca, gruźlica, bakteryjne zapalenie płuc
2) umiarkowanie częste: zatorowość płucna, niewydolność lewokomorowa, inne nowotwory płuc, urazy płuca

Trzeba zawsze brać pod uwagę nowotwór płuca!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Duszność

A

subiektywne uczucie braku powietrza, trudności w oddychaniu lub zadyszki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

skala mMRC

A

skala nasilenia duszności

0 → duszność jedynie podczas dużego wysiłku fizycznego

1 → duszność podczas szybkiego marszu po płaskim terenie lub wchodzenia na niewielkie wzniesienie

2 → z powodu duszności chory chodzi wolniej niż rówieśnicy lub idąc we własnym tempie po płaskim terenie musi się zatrzymywać dla nabrania tchu

3 → po przejściu ~ 100m lub po kilku minutach marszu po płaskim terenie chory musi sięzatrzymaćdla nabrania tchu

4 → duszność uniemożliwia choremu opuszczanie domu lub występuje przy ubieraniu się lub rozbieraniu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Orthopnoë

A

duszność w pozycji leżącej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Platypnea

A

duszność w pozycji siedzącej lub stojącej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Palce pałeczkowate

A

Niebolesna proliferacja tkanki łącznej na grzbietowej powierzchni dystalnych paliczków rąk i stóp, prowadzą do uniesienia paznokci, przyjmujących kształt szkiełka zegarkowego.

Najczęściej związane z rakiem niedrobnokomórkowym płuca.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Gazometria krwi - normy

A 
pH → 7,35 - 7,45
PaCO2 → 32 - 45 mmHg
HCO3- → 21 - 27 mmol/l
BE → ( - 2,3) - ( + 2,3)
PaO2 → 75 - 100 mmHg
saturacja → 95 - 98%
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Pulsoksymetria

A

monitorowanie wysycenia tlenem hemoglobiny krwi tętniczej i częstotliwości tętna

działa na zasadzie spektrofotometrii transmisyjnej

NORMA: 95 - 98 %
u osób po 70. r.ż. → 94 - 98 %
w trakcie tlenoterapii może sięgać 99 - 100%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Pulsoksymetria - wskazania

A

1) podejrzenie i monitorowanie niewydolności oddechowej
2) monitorowanie tlenoterapii
3) monitorowanie stanu ciężko chorych
4) znieczulenie ogólne i stan bezpośrednio po nim

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Ograniczenia pulsoksymetrii

A

1) zatrucie tlenkiem węgla → HbCO zawyża SpO2
2) methemoglobinemia → zaniża SpO2 przy rzeczywistej wartości > 85%, a zawyża < 85%
3) ciężka anemia zaniża SpO2
4) upośledzenie obwodowego przepływu krwi
5) zmiany na paznokciach
6) artefakty ruchowe
7) nadmierne naświetlenie otoczenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Spirometria - przygotowanie do badania

A

Przed badaniem:
1) nie palić tytoniu/e-papierosów ≥1 h i nie pić alkoholu/ni stosować używek używek przez 8h

2) nie jeść obfitego posiłku 2h przed badaniem
3) nie wykonywać intensywnego wysiłku fizycznego 1h przed badaniem
4) ubranie pozwalające na swobodne ruchy KP i brzucha
5) jeśli to możliwe - nie stosować leków rozkurczowych przed badaniem; przy planowanej próbie rozkurczowej wcześniejsze odstawienie leków;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Spirometria - wskazania do badania

A

Ocena czynności układu oddechowego:

  • u osób z podejrzeniem choroby układu oddechowego
  • u osób z czynnikami ryzyka uszkodzenia UO
  • monitorowanie leczenia, postępu choroby, ocena upośledzenia funkcji w przebiegu chorób
  • ocena ryzyka operacyjnego
  • ocena zdolności do pracy w zawodach wysokiego ryzyka
  • ocena UO przed podjęciem aktywności fizycznej (np. nurkowanie)
  • w orzecznictwie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Spirometria - przeciwwskazania do badania

A

Wszystkie są WZGLĘDNE:

1) związane ze zwiększeniem obciążenia serca/wpływem na ciśnienie tętnicze:
- zawał serca w ciągu ostatniego tygodnia
- hipotensja/ciężkie NT
- istotne klinicznie zaburzenia rytmu serca
- zdekompensowana NS, nadciśnienie płucne
- zatorowość płucna niestabilna klinicznie
- omdlenia związane z natężonym wydechem/kaszlem w wywiadzie

2) związane ze zwiększeniem ciśnienia wewnątrzczaszkowego i wewnątrzgałkowego
- tętniak naczyń mózgowych
- zabieg okulistyczny w ostatnim tygodniu/ neurochirurgiczny w ciągu 4 tygodni

3) związane ze zwiększeniem ciśnienia w zatokach przynosowych i uchu środkowym (zabiegi laryngologiczne)

4) związane ze zwiększeniem ciśnienia w KP/JB
- odma opłucnowa
- zabieg torakochirurgiczny w ciągu ostatnich 4 tygodni
- ciąża (fizjologiczna nie jest PW!)

5) związane z ryzykiem transmisji zakażenia
- aktywna choroba zakaźna/podejrzenie (w tym gruźlica)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Spirometria - pomiar pojemności życiowej płuc i jej składowych - objętości możliwe do zmierzenia

A

TV → objętość oddechowa (mierzona podczas spokojnego oddychania)

IRV → zapasowa objętość wdechowa
(objętość, o którą można pogłębić spokojny wdech)

ERV → zapasowa objętość wydechowa (objętość powietrza, jaką można usunąć z płuc po zakończonym wydechu)

IC → pojemność wdechowa (TV + IRV)

VC → pojemność życiowa (TV + IRV + RV)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Objętości niemożliwe do zmierzenia w spirometrii (mierzone za pomocą pletyzmografii)

A

RV → objętość zalegająca (zostająca w płucach po maksymalnym wydechu)

FRC → czynnościowa pojemność zalegająca (pozostająca w płucach po spokojnym wdechu → RV + ERV

TLC → całkowita pojemność płuc (objętość powietrza w płucach na szczycie maksymalnego wdechu)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Spirometria - przebieg badania, kiedy wynik jest wiarygodny?

A

pacjent przez ustnik z zaciśniętym nosem wykonuje:

  1. powolny maksymalny wydech - w płucach zostanie RV
  2. powolny maksymalny wdech - do osiągnięcia TLC
  3. powrót do normalnego oddechu (objętość TV)

*można wykonać odwrotnie - kilka spokojnych oddechów, max. wdech, później max. wydech)

jeśli 2 najlepsze wyniki VC różnią sięo < 150 ml (lub < 100 ml jeśli uzyskiwano wyniki poniżej 1000 ml)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Spirometria - badanie natężonego wydechu

A

po maksymalnym wdechy dynamiczny, forsowny wydech trwający > 6s

Mierzone parametry:

→ FEV1 : natężona pierwszosekundowa objętość wydechowa

→ FVC : natężona pojemność życiowa

→ PEF: szczytowy przepływ wydechowy i maksymalne przepływy wydechowe

→ wskaźnik Tiffeneau : iloraz FEV1/VC
(pseudo-Tiffeneau: FEV1/FVC)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

spirometryczna próba rozkurczowa

A

spirometria → 400 ng salbutamolu → spirometria po 15 min.

przygotowanie: zaprzestanie przyjmowania leków:
→ SABA : 6h przed badaniem
→ LABA : 24h przed badaniem
→ bardzo długo działające BA : 36h
→ leki przeciwcholinergiczne: krótko działające (ipratropium) - 12h, tiotropium, umeklidynium - 3-7 dni, glikopironium, aklidynium - 36-48h

Poprawa po leku: wzrost FEV1 lub FVC ≥ 200 ml i o 12% wn lub wartości wyjściowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Bronchoskopia

A

Przygotowanie pacjenta:

1) badania: 
→ APTT, INR, PLT
→ EKG + RTG KP
→ spirometria
→ pulsoksymetria/gazometria krwi tętniczej u chorych z niewydolnością oddechową

2) dostęp do żył obwodowych
3) pacjent nie powinien spożywać pokarmów 4 godziny przed badaniem i pić 2 h przed badaniem
4) u chorych na astmę → lek rozszerzający oskrzela

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Wskazania kliniczne do bronchofiberoskopii

A

→ krwioplucie
→ nawracające zapalenie DDO/zapalenie płuc o tej samej lokalizacji
→ duszność o niejasnej przyczynie
→ odkrztuszanie dużej ilości wydzieliny na zmianęropnej i śluzowej
→ przewlekły/napadowy kaszel o niejasnej przyczynie
→ podejrzenie zachłyśnięcia/aspiracji ciała obcego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Wskazania radiologiczne do bronchoskopii

A

→ niedodma/miejscowe rozdęcie
→ okrągły cień lub miąższowe zmiany guzowate płuca
→ zmiany rozsiane
→ powiększenie węzłów chłonnych wnęk i śródpiersia
→ zniekształcenie zarysu/przebiegu tchawicy i oskrzeli
→ przewlekające się zapalenie opłucnej z utrzymującym się płynem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Wskazania lecznicze do bronchoskopii

A

→ odsysanie ropnej wydzieliny z oskrzeli celem poprawy ich drożności
→ usunięcie ciała obcego (bronchoskopia sztywna)
→ udrażnianie tchawicy i dużych oskrzeli (bronchoskopia sztywna)
→ tamowanie krwawień (bronchoskopia sztywna)
→ endoskopowe leczenie rozedmy
→ termoplastyka oskrzeli w astmie
→ “płukanie płuc” w proteinozie pęcherzyków płucnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Przeciwwskazania do bronchoskopii

A

1) ciężka niewydolność oddechowa (nie dotyczy bronchoskopii terapeutycznej)
2) ciężka NS (NYHA IV)
3) zawał serca w ciągu ostatnich 2 tygodni / niestabilna dławica piersiowa
4) ciężkie zaburzenia rytmu, zwłaszcza komorowe
5) zmiany zwyrodnieniowe w kręgosłupie szyjnym (bronchoskopia sztywna)
6) PLT < 20 000/nl

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc - definicja

A

POChP charakteryzuje się
→ utrzymującymi się objawami ze strony układu oddechowego
oraz
→ trwałym ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe

Przyczyna: nieprawidłowości dróg oddechowych/płuc spowodowane narażeniem na szkodliwe pyły lub gazy, przede wszystkim DYM TYTONIOWY (80%).

Rzadki czynnik ryzyka (1%): genetycznie uwarunkowany niedobór alfa1-antytrypsyny.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

POChP - patofizjologia

A

Uszkodzenie płuc:
→ przewlekłe zapalenie DO, miąższu płuc i naczyń płucnych
→ proteoliza
→ stres oksydacyjny

Sekwencja zmian:

1) nadprodukcja śluzu i upośledzenie oczyszczania rzęskowego
2) ograniczenie przepływu powietrza przez DO
3) rozdęcie płuc i rozedma
4) zaburzenia wymiany gazowej
5) rozwój nadciśnienia płucnego i serca płucnego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

POChP - objawy podmiotowe

A
  1. przewlekły kaszel (okresowo/codziennie)
  2. przewlekłe odkrztuszanie plwociny, największe po przebudzeniu
  3. duszność, zwykle codzienna, nasilająca się z upływem czasu
  4. w zaawansowanym stadium: łatwe męczenie się, utrata łaknienia, chudnięcie, objawy depresji/lęku

w przeciwieństwie do astmy objawy zwykle wykazują niewielkie wahania nasilenia w ciągu dnia i z dnia na dień

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

POChP - objawy przedmiotowe

A

1) przewaga zapalenia oskrzeli:
- świsty
- furczenia

2) przewaga rozedmy:
- wdechowe ustawienie KP (klatka piersiowa beczkowata)
- zmniejszona ruchomość oddechowa przepony

  • wypuk nadmiernie jawny
  • ściszony szmer pęcherzykowy
  • wydłużony wydech, zwłaszcza nasilony
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Objawy ciężkiej POChP

A

1) widoczne używanie dodatkowych mięśni oddechowych (zaciąganie międzyżebrzy podczas wdechy, wdech przez “zasznurowane usta”)
2) sinica centralna
3) serce płucne i objawy przewlekłej niewydolności prawokomorowej
4) kacheksja, wyniszczenie, zaburzenia pracy mięśni
5) depresja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

SINY DMUCHACZ

A

obniżenie metabolizmu

→ ilość oddechów w normie
→ hipoksja
→ umiarkowana duszność
→ mały wysiłek oddechowy
→ duża tolerancja aktywności fizycznej
→ przewaga przewlekłego zapalenia oskrzeli
→ OTYŁOŚĆ
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

RÓŻOWY SAPACZ

A

wzrost metabolizmu

→ zwiększenie ilości oddechów
→ O2 we krwi w normie
→ znaczna duszność
→ duży wysiłek oddechowy
→ mała tolerancja aktywności fizycznej
→ przewaga ROZEDMY
→ KACHEKSJA
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Rozpoznanie POChP

A

Spirometria

Kryterium rozpoznania: FEV1 / FVC < 0,7
po inhalacji SABA (400 ng salbutamolu)

Badanie konieczne do rozpoznania i podstawowe w monitorowaniu POChP!

  • poprawa FEV1 po LABA o 15% i > 400 ml przemawia za rozpoznaniem astmy

PTChP zaleca kryterium FEV1/FVC < LNN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

POChP - diagnostyka

A

1) Pletyzmografia - wzrost RV (objętości zalegającej)
2) Badanie zdolności dyfuzji gazów w płucach (DCLO) - zmniejszenie w rozedmie
3) ocena tolerancji wysiłku fizycznego
4) pulsoksymetria i gazometria krwi tętniczej - ocena zaostrzeń
5) posiew plwociny (gdy zmiana charakteru/ilości)
6) Morfologia, EKG, ECHO
7) badania w kierunku niedoboru alfa1-antytrypsyny (< 45 r.ż., niepalący, + wywiad rodzinny)
8) ew. RTG/HRCT

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Całościowa ocena POChP

A

1) ocena stopnia obturacji
2) charakter i nasilenie objawów podmiotowych
3) ocena ryzyka zaostrzeń
4) współistnienie innych chorób

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

POChP - ocena stopnia ciężkości obturacji

A 
na podstawie FEV1 (w % wn, po leku rozkurczającym oskrzela)
→ ≥80% - lekka (GOLD 1)
→ ≥ 50% - umiarkowana (GOLD 2)
→ ≥ 30% - ciężka (GOLD 3)
→ <30% - bardzo ciężka (GOLD 4)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

POChP - ocena nasilenia objawów

A

skala CAT - subiektywna ocena, ≥ 10 pkt duże nasilenie objawów

test CCQ -wynik ≥ 1-1,5 - duże nasilenie objawów

skala mMRC (ocena duszności) - duże nasilenie ≥2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

POChP - ocena ryzyka zaostrzeń

A

duże ryzyko to ≥ 2 zaostrzenia lub przebyta hospitalizacja w ciągu ostatnich 12 miesięcy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Klasyfikacja chorych na POChP wg GOLD

A

A → małe ryzyko zaostrzeń, małe nasilenie objawów

B → małe ryzyko zaostrzeń, duże nasilenie objawów

C → duże ryzyko zaostrzeń, małe nasilenie objawów

D → duże ryzyko zaostrzeń, duże nasilenie objawów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Leczenie przewlekłe - zalecenia ogólne

A

1) unikanie narażenia na czynniki szkodliwe → zaprzestanie palenia tytoniu!
2) unikanie narażenia zawodowego, zanieczyszczonego powietrza atmosferycznego
3) regularna aktywność fizyczna (w każdym stadium POChP)
4) rehabilitacja oddechowa
5) edukacja
6) właściwe odżywianie

7) szczepienia
→ grypa - wszyscy chorzy
→ pneumokoki (≥ 65 r.ż. - PCV13 i PPSV 23, u młodszych z poważnymi chorobami współistniejącymi - PPSV 23)

8) leczenie chorób współistniejących

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Początkowe leczenie farmakologiczne w zależności od nasilenia objawów i ryzyka zaostrzeń (kategorie A-D wg GOLD)

A

A
→ SAMA/SABA (u pacjentów sporadycznie objawowych)
→ LABA/LAMA (u pozostałych pajentów)

B
→ LABA/LAMA (długo działający lek rozszerzający oskrzela)
→ u chorych z nasilonymi objawami LABA + LAMA

C
→ LAMA

D
→ LAMA 
→ LAMA + LABA (jeśli nasilone objawy)
lub 
→ LABA + GKSw (gdy EOS we krwi > 300/nl)

Leczenie zmniejsza nasilenie objawów, poprawia tolerancję wysiłku i zmniejsza częstość i ciężkość zaostrzeń.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Postępowanie u chorych z POChP z dusznością utrzymującą się pomimo leczenia

A

LABA/LAMA → LABA + LAMA

LABA + LAMA
→ rozważ zmianęrodzaju inhalatora lub leku
→ poszukaj innych przyczyn duszności
→ rozważ powrót do stosowania jednego leku rozszerzającego oskrzela

LABA + GKSw
→ LABA + LAMA + GKSw
lub
→ LABA + LAMA (ZP, brak wskazańdo stosowania GKS, brak odpowiedzi na leczenie)

LABA + LAMA + GKSw
→ poszukuj innych przyczyn duszności
→ LABA + LAMA (ZP, brak wskazańdo stosowania GKS, brak odpowiedzi na leczenie)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Leczenie POChP - leki rozkurczające oskrzela

A

1) zmniejszają częstość zaostrzeń i związanych z nimi hospitalizacji
2) zmniejszają nasilenie objawów i poprawiają ogólny stan zdrowia
3) preferowana droga wziewna

Beta2-mimetyki wziewne:
SABA → salbutamol, fenoterol
LABA → formoterol, salmeterol

leki przeciwcholinergiczne wziewne
SAMA → bromek ipratropium
LAMA → tiotropium, bromek glikopironium

teofilina w postaci o przedłużonym uwalnianiu (lek II wyboru - gorzej tolerowana, nie stosować, gdy inne leki są dostępne)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Leczenie POChP → inne leki

A

GKS wziewne
→ w średniej lub dużej dawce
- chorzy z nakładaniem POChP i astmy
- chorzy z POChP i eozynofilią ≥300/nl lub ≥100/nl i zaostrzeniami

Roflumilast (inhibitor PDE4)
rozważyć u pacjentów z ciężką i bardzo ciężką obrutacją (GOLD 3 i 4), z przewlekłym zapaleniem oskrzeli, z zaostrzeniem w wywiadzie.

Inne leki:

  • leczenie suplementacyjne w niedoborze alfa1-antytrypsyny
  • przewlekle (1 rok) azytromycyna/erytromycyna (zaostrzenia pomimo leczenia 3 lekami)
  • morfina w leczeniu paliatywnym (łagodzenie duszności)
  • mukolityki (nie stosować rutynowo, u wybranych pacjentów)
  • suplementacja witaminy D

LEKI PRZECIWKASZLOWE SĄ PRZECIWWSKAZANE!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Przewlekłe leczenie tlenem w POChP (DLT - domowe leczenie tlenem)

A

1) PaO2 ≤ 55 mmHg lub SpO2 ≤ 88%
2) PaO2 56 - 60 mmHg lub SpO2 ~ 88%, jeśli występują:
- objawy nadciśnienia płucnego
- obrzęki obwodowe (zastoinowa NS)
- czerwienica (Hct > 55%)

CEL: utrzymanie PaO2 ≥ 60 mmHg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Postępowanie u pacjentów z zaostrzeniami występującymi mimo leczenia

A

LABA/LAMA
→ LABA + LAMA
→ LABA + GKSw (EOS ≥ 300/nl albo ≥ 100/nl i ≥2 zaostrzenia/rok lub ≥1 hospitalizacja)

LABA + LAMA
→ EOS ≥ 100/nl - LABA + LAMA + GKSw
→ EOS < 100/nl : ROFLUMILAST (FEV1 < 50% i kaszel z odkrztuszaniem), AZYTROMYCYNA (byli palacze)

LABA + GKSw
→ LABA + LAMA + GKSw
→ LABA + LAMA (ZP, brak wskazań do GKSw, brak odpowiedzi na leczenie)

LABA + LAMA + GKSw
→ ROFLUMILAST (FEV1 < 50% i kaszel z odkrztuszaniem), AZYTROMYCYNA (byli palacze)
→ LABA + LAMA (ZP, brak wskazań do GKSw, brak odpowiedzi na leczenie)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Zaostrzenie POChP - definicja

A

Ostre pogorszenie objawów ze strony układu oddechowego większe od normalnej ich zmienności z dnia na dzień, prowadzące do zmiany leczenia!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Zaostrzenie POChP - przyczyny

A

1) zakażenie układu oddechowego (wirusowe/bakteryjne)
2) wzrost zanieczyszczenia powietrza (pyły, dwutlenek azotu, dwutlenek siarki)
3) Przerwanie leczenia przewlekłego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

POChP - leczenie inwazyjne

A

1) wycięcie pęcherzy rozedmowych (bullektomia) - gdy pęcherz zajmuje ≥ 50% płuca i uciska na otaczający miąższ płucny
2) zabiegi zmniejszające objętość płuc → operacyjnie/podczas bronchoskopii

3) przeszczepienie płuc - kryteria umieszczenia chorego na liście oczekujących : wksaźnik BODE 7 - 10 i ≥1 z następujących:
1. przebyte zaostrzenie z ostrą hiperkapnią (PaCO2 > 50 mmHg)
2. nadciśnienie płucne/serce płucne pomimo tlenoterapii
3. FEV1 < 20%wn i TLCO < 20%wn lub jednorodne rozmieszczenie rozedmy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

Zaostrzenie POChP - wskazania do przyjęcia na OIT

A

+ intubacja i wentylacja mechaniczna

1) zatrzymanie oddechu lub oddech nieregularny
2) ciężka duszność niedostatecznie reagująca na wstępne leczenie doraźne i nieinwazyjną wentylację mechaniczną
3) zaburzenia świadomości
4) utrzymująca się, ciężka lub narastająca hipoksemia, hiperkapnia, kwasica oddechowa
5) niemożliwe zastosowanie nieinwazyjnej wentylacji mechanicznej

6) niestabilność hemodynamiczna
7) inne ciężkie powikłania (zaburzenia metaboliczne, sepsa, ciężkie zapalenie płuc)
8) niewystarczający nadzór i doświadczenie w opiece nad chorym wymagającym nieinwazyjnej wentylacji poza OIT

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

Podział zaostrzeń POChP w zależności od wymaganego leczenia

A
  1. lekkie → wystarczy stosowanie krótko działających leków rozkurczających oskrzela
  2. umiarkowane → koniecznie zastosowanie również antybiotyku i/lub GKS p.o.
  3. ciężkie → konieczna hospitalizacja chorego lub wizyta na oddziale pomocy doraźnej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

Posiew plwociny w zaostrzeniu POChP

A

→ zaostrzenie infekcyjne nie odpowiada na wstępne leczenie antybiotykiem
→ zaostrzenie jest ciężkie lub występują czynniki ryzyka nieskuteczności terapii empirycznej: wcześniejsze leczenie antybiotykami/GKS p.o., > 4 zaostrzenia/rok, FEV1 < 30% wn., przedłużające się zaostrzenie)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

Wskazania do oceny/leczenia chorego z zaostrzeniem POChP w szpitalu

A

→ ciężka obturacja w stabilnym okresie choroby lub częste zaostrzenia w wywiadzie
→ znaczny wzrost nasilenia objawów podmiotowych (np. nagła duszność spoczynkowa)
→ niepokojące objawy (sinica, obrzęki)
→ poważne choroby współistniejące
→ niepewne rozpoznanie
→ starszy wiek
→ niedostateczna opieka w domu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

NIE WYKONUJ SPIROMETRII W ZAOSTRZENIU POCHP

A

!!!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

Zaostrzenie POChP - tlenoterapia

A

do uzyskania SpO2 88 - 92 %

hiperkapnia > 50 mmHg i/lub kwasica (pH < 7,35) → wskazania do nieinwazyjnej wentylacji mechanicznej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
58
Q

Zaostrzenie POChP - leczenie farmakologiczne

A

1) SABA - do 8 dawek z inhalatora co 1-2h lub w nebulizacji
2) bromek ipratropium - dodatek do innych leków
4) GKS (prednizon, metylprednizon, hydrokortyzon) - p.o. lub i.v., alternatywnie budezonid w nebulizacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
59
Q

Antybiotykoterapia w zaostrzeniu POChP

A

Wskazania:
→ objawy infekcji (objawy, można oznaczyć PCT)
→ mechaniczna wentylacja

5-10 dni antybiotykoterapii

jeśli małe ryzyko zakażenia P. aeruginosa:
→ z wyboru amoksycylina (bez czynników niekorzystnego rozwoju zaostrzeń)
→ amoksycylina + klawulanian u pozostałych
→ makrolid (uczulenie na penicyliny)
→ II rzut: fluorochinolon oddechowy (lewofloksacyna, moksyfloksacyna) lub cefalosporyna II / III generacji

jeśli zakażenie P. aeruginosa jest prawdopodobne:
→ ciprofloksacyna p.o.
→ cyprofloksacyna / cefepim / ceftazydym i.v.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
60
Q

Czynniki niekorzystnego rozwoju zaostrzenia POChP

A
  • ciężka POChP
  • poważne choroby współistniejące
  • częste zaostrzenia (>3x/rok)
  • stosowanie leków przeciwdrobnoustrojowych w ciągu ostatnich 3 miesięcy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
61
Q

POChP - powikłania

A

1) nadciśnienie płucne
2) serce płucne
3) czerwienica wtórna
4) niedokrwistość chorób przewlekłych
5) kacheksja
6) ŻChZZ
7) depresja i zaburzenia lękowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
62
Q

POChP - rokowanie

A

jest chorobą postępującą

największy wpływ na zaprzestanie progresji i poprawę rokowania ma ZAPRZESTANIE PALENIA TYTONIU

zaostrzenia POChP zwiększają ryzyko raka płuc i zgonu

główne przyczyny zgonu:
→ choroby układu krążenia
→ rak płuca
→ niewydolność oddechowa

POChP zwiększa ryzyko powikłań okołooperacyjnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
63
Q

Współistnienie astmy i POChP

A

ACO - asthma-COPD overlap

astma + utrwalona obturacja oskrzeli

64
Q

Astma - co musisz pamiętać?

A
  1. Definicja
  2. Klasyfikacja
  3. Patogeneza
  4. Czynniki ryzyka
  5. Objawy
  6. Diagnostyka
  7. Kryteria rozpoznania
  8. Leczenie
65
Q

Astma - definicja

A

Choroba charakteryzująca się PRZEWLEKŁYM ZAPALENIEM dróg oddechowych oraz występowaniem:

  1. Świszczących oddechów
  2. Duszności
  3. Uczucia ściskania w KLP
  4. Kaszlu

To choroba o ZMIENNEJ CZĘSTOŚCI I NASILENIU

Występuje UTRUDNIENIE WYDECHOWEGO PRZEPŁYWU POWIETRZA przez DO o zmiennym nasileniu

Powody ograniczenia przepływu:

  1. Skurcz mm. gładkich
  2. Obrzęk bł. śluzowej oskrzeli
  3. Tworzenie czopów śluzowych
  4. Przebudowa ściany oskrzeli - Z CZASEM TRWANIA
66
Q

Astma - podział

A

I Ze względu na ETIOLOGIĘ:

  1. Alergiczna - dzieci, eozynofile, dużo IgE, dobra odpowiedź na GKS, inne choroby atopowe
  2. NIEalergiczna - dorośli, postępujący przebieg, gorsza odpowiedź na GKS, bez innych chorób atopowych

II 3 fenotypy wg GINA:

  1. O późnym początku - zaczyna się u 18+, zwykle NIEalergiczna
  2. Z utrwaloną OBTURACJĄ oskrzeli - wieloletni przebieg prowadzi do przebudowy ścian oskrzeli (NIEodwracalna obturacja)
  3. Współistniejąca z otyłością - duże nasilenie astmy pomimo małego nasilenia zap. eozynofilowego, u OTYŁYCH

III Ze względu na rodzaj zapalenia:

  1. Astma eozynofilowa
  2. Astma neutrofilowa
  3. Astma ubogokomórkowa

IV Ze względu na stopień kontroli - patrz dalej

67
Q

Astma - patogeneza

A

Alergiczna:
Limfocyty Th2, Mastocyty, IgE, uwolnienie ziarnistości mastocytów, Eozynofile, cytokiny: TNF-alfa, IL-4, IL-5, IL-13, migracja innych komórek zapalnych.
Skutek - czopy śluzowe, obrzęk bł. śluzowej, skurcz mm. gładkich, przebudowa ściany oskrzeli -> NADREAKTYWNOŚĆ I OBTURACJA OSKRZELI

Niealergiczna:
Nie do końca poznana
Rola limfocytów Th2, ich cytokin itd.

Obraz histopatologiczny obu form astmy jest podobny:
Uszkodzenie nabłonka powoduje PRZEBUDOWĘ ŚCIANY OSKRZELI, co w szczególnie ciężkich przypadkach dąży do trwałych zmian strukturalnych i ew. NIEODWRACALNOŚCI OBTURACJI

68
Q

Astma - czynniki wyzwalające napady i zaostrzenia astmy lub powodujące ich utrzymywanie się

A
  1. Alergeny
  2. ZAKAŻENIA (głównie wirusowe!)
  3. Zanieczyszczenia powietrza - dym papierosowy, smog
  4. Wysiłek fizyczny
  5. EMOCJE
  6. Zmiany pogody
  7. Leki (B-BLOKERY!!!, NLPZ)
  8. Pokarmy i dodatki do żywności
69
Q

Astma - czynniki zwiększające ryzyko zaostrzeń

A
  1. Niekontrolowane objawy astmy - nadmierne zużycie B2-mimetyków (zużycie >1 opakowania/miesiąc zawierającego 200 dawek łączy się ze zwiększonym ryzykiem ZGONU!)
  2. NIEstosowanie wziewnych GKS (też NIEPRAWIDŁOWA TECHNIKA INHALACJI!)
  3. Mała FEV1 (zwłaszcza <60% normy!)
  4. Narażenie na dym tytoniowy, alergeny
  5. Problemy psychologiczne, społeczno-ekonomiczne
  6. CIĄŻA
  7. Choroby współistniejące
  8. Przynajmniej 1 ciężkie zaostrzenie w ciągu ostatniego roku
  9. Przebyta intubacja/leczenie na OIOM z powodu astmy
  10. Eozynofilia plwociny lub krwi
70
Q

Astma - czynniki ryzyka utrwalenia obturacji

A
  1. NIEstosowanie GKS wziewnych
  2. Narażenie na dym tytoniowy i inne
  3. Mała wyjściowa FEV1
  4. Eozynofilia plwociny lub krwi
  5. Przedwczesny poród, mała masa urodzeniowa, duży przyrost masy ciała w dzieciństwie
71
Q

Astma - objawy

A

Objawy o ZMIENNYM NASILENIU, NAPADOWE, mogą nie występować między napadami

Podmiotowe:

  1. Napadowa duszność (gł. WYDECHOWA)
  2. Świszczący oddech
  3. Suchy, napadowy kaszel
  4. Inne choroby alergiczne (w astmie ALERGICZNEJ)

Przedmiotowe:
1. Rozlane, obustronne świsty i furczenia
2. Wydłużony wydech
3. Praca dod. mm. oddechowych i tachykardia (w zaostrzeniach)
W bardzo ciężkim zaostrzeniu - CICHA KLATKA PIERSIOWA - bez zjawisk osłuchowych

72
Q

Astma - badania pomocnicze - wymień

A
  1. Spirometria
    - podstawowa
    - próba rozkurczowa
    - próba prowokacyjna
  2. Szczytowy przepływ wydechowy (PEF)
  3. RTG klatki piersiowej
  4. Pulsoksymetria/gazometria
  5. Wykrywanie alergii IgE-zależnej
  6. Badanie plwociny w kierunku eozynofilii
  7. Stężenie NO w powietrzu wydychanym (zwiększone u tych z zapaleniem eozynofilowym???)
73
Q

Astma - spirometria

A

Służy do POTWIERDZENIA i MONITOROWANIA choroby

  1. Spirometria podstawowa
    - u większości prawidłowy
    - charakterystyczna OBTURACJA o zmiennym nasileniu (między badaniami, zmienna pod wpływem leczenia)
  2. Próba rozkurczowa - DODATNIA
    - poprawa FEV1 i FVC o 12% i 200ml - świadczy o odwracalności obturacji
  3. Próba prowokacyjna z metacholiną lub histaminą - NADREAKTYWNOŚĆ OSKRZELI
    * 4. Czasem próby swoiste z czynnikiem wywoującym skurcz jak ASA czu inne alergeny
74
Q

Astma - szczytowy przepływ wydechowy (PEF, pikflowmetria)

A

Charakterystyczna średnia dobowa zmienność PEF >10%!

Do potwierdzenia, monitorowania choroby

Do identyfikacji czynników wyzwalającyh

W codziennym monitorowaniu pomiary 2 razy dziennie:

  1. Rano, przed przyjęciem leku rozkurczającego oskrzela
  2. Wieczorem, około 15 minut po przyjęciu leku
75
Q

Astma - rtg, SpO2, IgE, eozynofile

A

RTG - zwykle prawidłowe, w zaostrzeniach czasem cechy rozdęcia płuc, powikłania zaostrzenia

SpO2 - pulsoksymetria, gazometria - w zaostrzeniach

IgE - testy skórne, stężenie IgE

76
Q

Astma - kryteria rozpoznania

A
  1. Występowanie ZMIENNYCH objawów ze strony UO świsty, duszność, uczucie ściskania, kaszel), zwykle >1 rodzaj objawów, często nasilają się w nocy/po przebudzeniu, często nasilane przez wysiłek, śmiech, alergeny, zakażenia, zimne powietrze
  2. Potwierdzenie zmiennego stopnia OBTURACJI:
    - potwierdzenie obturacji
    - potwierdzona nadmierna zmienność czynności płuc
77
Q

Astma - kryteria rozpoznania - TESTY potwierdzające zmienność czynności płuc

A
  1. Dodatni wynik próby rozkurczowej (przyrost FEV1 o >12% i >200ml do wartości wyjściowej)
  2. Nadmierna zmienność PEF (pomiary 2x dziennie przez 2 tygodnie)
  3. Istotna poprawa czynności płuc po 4 tygodniach LECZENIA PRZECIWZAPALNEGO
  4. Dodatni wynik WYSIŁKOWEJ PRÓBY PROWOKACYJNEJ (spadek FEV1 o >10% i >200 ml)
  5. Dodatni wynik WZIEWNEJ PRÓBY PROWOKACYJNEJ
  6. Nadmierne wahania czynności płuc podczas kolejnych wizyt
78
Q

Astma - leczenie - cele

A

Astmy NIE MOŻNA WYLECZYĆ, ale MOŻNA KONTROLOWAĆ

Cele:

  1. Osiągnięcie i utrzymanie kontroli objawów, normalnej aktywności życiowej
  2. Zminimalizowanie ryzyka zaostrzeń, utrwalenia obturacji, działań niepożądanych leczenia
79
Q

Astma - leczenie - ocena choroby

A

Stanowi podstawę do podjęcia decyzji o sposobie leczenia.
Objawy dobrej kontroli (przez 4 tygodnie):
1. Objawy w ciągu dnia <=2/tydzień
2. Bez przebudzeń w nocy z powodu objawów
3. Potrzeba DORAŹNEGO leczenia <=2/tydzień
4. Bez ograniczenia aktywności życiowej

Astma DOBRZE kontrolowana - wszystkie 4 kryteria spełnione

Astma CZĘŚCIOWO kontrolowana - 2/3 kryteria spełnione

Astma NIEKONTROLOWANA - spełnione <=1 kryterium

80
Q

Astma - leczenie - ocena stopnia ciężkości astmy

A

Oceniamy dopiero po wielomiesięcznym leczeniu, gdy zostaje ustalony poziom jego intensywności!

Astma LEKKA - wystarcza leczenie stopnia 1 lub 2

Astma UMIARKOWANA - leczenie stopnia 3 lub 4

Astma CIĘZKA - konieczne leczenie stopnia 5 lub astma niekontrolowana pomimo leczenia

81
Q

Astma - leczenie - grupy leków

A
  1. Kontrolujące przebieg choroby, przyjmowane REGULARNIE
  2. Leki objawowe, przyjmowane DORAŹNIE
  3. Dodatkowe metody leczenia w ciężkiej astmie
82
Q

Astma - leczenie - leko kontrolujące przebieg choroby

A
  1. GKS wziewne - najskuteczniejsze, preferowane leki kontrolujące przebieg astmy;
  2. LABA - NIGDY NIE STOSUJ BEZ GKS WZIEWNEGO, są też preparaty łączone GKS + LABA, aby mieć pewność, że będzie stosował razem
  3. LAMA - długo działający lek p-cholinergiczny - TIOTROPIUM
  4. Leki przeciwleukotrienowe - MONTELUKAST
  5. Kromony - nie ma w szczekliku, jest w WNL!

NIE stosuj metyloksantyn w postaci o przedłużonym uwalnianiu (np. teofilina) - mała skuteczność, duże ryzyko dz. niepożądanych

83
Q

Astma - leczenie - leki stosowane doraźnie (objawowe)

A
  1. SABA - szybko i krótko działające B2-mimetyki wziewne - fenoterol, salbutamol - stosować WYŁĄCZNIE DO OPANOWYWANIA OBJAWÓW ASTMY lub ZAPOBIEGAJĄC SKURCZOWI PRZED WYSIŁKIEM
  2. Bromek ipratropium - u chorych nietolerujących B2 mimetyków, ew. w zaostrzeniu astmy jako lek dodatkowy
84
Q

Astma - leczenie - metody leczenia u chorych na astmę ciężką

A
  1. GKS doustne - prednizon, prednizolon, metyloprednizolon, DO OPANOWANIA ZAOSTRZEŃ, w najcięższych przypadkach astmy niekontrolowanej rozważ stosowanie przewlekłe
  2. Leki biologiczne - omalizumab, reslizumab, mepolizumab, benralizumab, dupilumab
  3. Termoplastyka oskrzeli
85
Q

Astma - leczenie - immunoterapia swoista

A

Rozważyć u dorosłych ze współistniejącym alergicznym nieżytem nosa, itp.

86
Q

Astma - leczenie - NIEfarmakologiczne

A
  1. Regularny wysiłek fizyczny
  2. Zaprzestanie palenia tytoniu
  3. Ocena narażenia zawodowego
  4. Nauka techniki kontrolowanego oddychania
  5. Dieta bogata w warzywa i owoce, redukcja masy ciała u otyłych
  6. Szczepienia (pneumokoki, corocznie grypa)
  7. Identyfikacja chorych ze stresem emocjonalny, depresją
87
Q

Astma - leki - SABA

A
  1. Fenoterol

2. Salbutamol

88
Q

Astma - leki - LABA

A
  1. Formoterol

2. Salmeterol

89
Q

Astma - leki - GKS wziewne

A
  1. Beklometazon
  2. Budezonid
  3. Cyklezonid
  4. Flutykazon
  5. Mometazon
90
Q

Astma - leki - LABA + GKS wziewne w jednym inhalatorze

A
  1. Formoterol + budezonid - często!
91
Q

Astma - leki - przeciwcholinergiczne krótko działające

A

Bromek ipratropium

92
Q

Astma - leki - przeciwcholinergiczne długo działające

A

Tiotropium

93
Q

Astma - leczenie 1. stopnia

A

Zarezerwowane dla dotychczas nieleczonych chorych, ze sporadycznymi objawami w ciągu dnia (<2/miesiąc), bez objawów nocnych, bez cz. ryzyka zaostrzeń, bez przebytych zaostrzeń, z prawidłową czynnością płuc

U reszty zacząć od leczenia stopnia 2!

I wybór:
DORAŹNIE preparat złożony GKSw (M) + formoterol

II wybór:
Przyjmowanie GKSw (M) za każdym razem jak doraźnie SABA
94
Q

Astma - leczenie 2. stopnia

A

I wybór:
GKSw (M, reg.)
lub
DORAŹNIE preparat złożony GKSw (M) + formoterol

II wybór:
Antagonista receptora leukotrienowego
lub
Przyjmowanie GKSw (M) za każdym razem jak doraźnie SABA

95
Q

Astma - leczenie 3. stopnia

A

Z WNL: Jeśli objawy występują przez większość dni lub objawy nocne przynajmniej 1/tydzień

I wybór:
GKSw (M) + LABA
DORAŹNIE preparat złożony GKSw (M) + formoterol

II wybór:
GKSw (Śr.) 
albo 
GKSw (M) + antagonista receptora leukotrienowego
(rozważenie immunoterapii podjęzykowej)
96
Q

Astma - leczenie 4. stopnia

A

I wybór:
GKSw (Śr.) + LABA
REGULARNE i DORAŹNE preparat złożony GKSw (M) + formoterol

II wybór:
GKSw (D), ew. +tiotropium lub +LTRA (przeciwleukotrienowy)
(rozważenie immunoterapii podjęzykowej)

97
Q

Astma - leczenie 5. stopnia

A

I wybór:
GKSw (D) + LABA
Ocena fenotypu astmy
ew. +tiotropium, +p-ciało monoklonalne

II wybór:
GKS p.o. w małej dawce (bilans ryzyka i korzyści)

98
Q

Astma - co jeśli udaje się utrzymać kontrolę astmy przez przynajmniej 3 miesiące?

A

Rozważ zmniejszenie intensywności leczenia

99
Q

Astma - leczenie doraźne

A

W każdym stopniu!
Preferowane:
GKSw (M) + formoterol (w jednym preparacie łączonym)

Alternatywnie:
SABA

100
Q

Astma - zasady leczenia

A

Poprawa stanu klinicznego zwykle po kilku dniach!

Pełny efekt leczenia po 3-4 miesiącach

Jeśli po 3 miesiącach nie ma kontroli - zwiększ dawkę GKSw

Za częste przyjmowanie preparatu doraźnego - wskazuje na niepełną kontrolę astmy! i konieczność zintensyfikowania leczenia

Jeśli dobrze kontrolowana przez przynajmniej 3 miesiace - rozważ zmniejszenie intensywności leczenia

101
Q

Astma - zmniejszanie intensywności leczenia

A

Jeśli dobrze kontrolowana przez przynajmniej 3 miesiące to rozważ zmniejszenie intensywności:

  1. Zmniejsz dawkę GKSw o 50% lub zmień dawkowanie na 1/d
  2. Jeśli GKS p.o. - stopniowo zmniejszaj dawkę, potem co 2 dzień

U chorych przyjmujących GKSw z LABA odstawienie LABA wiążę się z większym ryzykiem zaostrzenia!!!

102
Q

Astma - leczenie zaostrzenia

A

Jeśli nie jest ciężkie i chory potrafi modyfikować leczenie - może próbować modyfikować

Jeśli nie - SZPITAL

103
Q

Astma - cele leczenia zaostrzenia

A
  1. Zniesienie obturacji
  2. Zniesienie hipoksemii
  3. Zmniejszenie st. zapalnego, zapobieganie nawrotom
104
Q

Astma - monitorowanie w zaostrzeniach

A
  1. Oceniaj nasilenie objawów, reakcje na leczenie
  2. Czynność płuc - PEF lub FEV1 - jeśli możliwe
  3. Częstość oddechów
  4. HR
  5. SpO2
  6. Gazometria
105
Q

Astma - leki w zaostrzeniu

A
  1. Salbutamol wziewnie
  2. Tlen - aby uzyskać SpO2 93-95% (PaO2 >=60mmHg)
  3. GKS ogólnoustrojowo (oprócz najlżejszych zaostrzeń)
  4. Inne leki (ipratropium, siarczan magnezu)
106
Q

Astma - monitorowanie

A

Oceniać chorobę i efekty leczenia podczas każdej wizyty!
Czynność płuc - przed rozpoczęciem leczenia, po upływie 3-6 miesięcy, okresowo (przynajmniej raz na 2 lata!)
Po zaostrzeniach wizyty!

Dzienniczek, reelacja partnerska itp.

107
Q

Astma w ciązy

A

Może wystąpić pogorszenie lub poprawa kontroli astmy!

ŹLE KONTROLOWANA ASTMA TO WIĘKSZE ZAGROŻENIE DLA PŁODU NIZ DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE LEKÓW

Leki preferowane - GKSw (w razie potrzeby p.o.), SABA
(LABA - ograniczone dane o bezpieczenstwie)

W okresie karmienia piersią - można stosować wszystkie leki!

Jeśli matka przyjęła dużo B2-mimetyków przed 48h przed porodem - monitorować glikemię u bachorka

Jeśli prednizon 2 tygodnie przed porodem w dużej dawce - dać w czasie porodu HYDROKORTYZON i.v.

108
Q

Astma ciężka

A 
wg. WNL:
Gdy NIEKONTROLOWANA mimo leczenia lub do uzyskania kontroli było potrzebne:
1. GKSw (D) + LABA przez ostatni rok
lub
2. GKS p.o. przez >50% poprzedniego roku
109
Q

Astma aspirynowa (ch. dróg oddechowych zaostrzana przez NLPZ, AERD)

A

Napady astmy z towarzyszącym często wyciekiem z nosa, podrażnieniem spojówek, zaczerwienieniem twarzy itp.
kilka minut/godzin po przyjęciu ASA lub innego NLPZ

Unikać aspiryny, leczyć przeciwbólwo bardziej paracetamolem

Można prowadzić desensytyację, po jej przejściu stałe przyjmowanie ASA zmniejsza objawy i poprawia kontrolowanie astmy

110
Q

Astma wysiłkowa (powysiłkowy skurcz oskrzeli)

A

Często u osób bez dobrej kontroli astmy

Zwykle w ciągu 5-10 minut od zakończenia wysiłku, ustępuje samoistnie po 30-45 minutach

Rozpoznanie:
Dodatnia próba wysiłkowa (spadek FEV1 >10%)

Test zastępczy - próba hiperwentylacji

Zlecić przyjmowanie SABA 15 minut przed wysiłkiem jak nie pomaga/muszą to robić regularnie - GKSw (ew. + LABA) + ew. LTRA lub przeciwhistaminowego

111
Q

Astma trudna i astma ciężka - ze Szczekla!

A

Astma trudna - astma, która pozostaje NIEKONTROLOWANA pomimo leczenia 4 lub 5 stopnia bądź wymaga takiego leczenia w celu utrzymania dobrej kontroli objawów oraz zmniejszenia ryzyka zaostrzeń.

Astma ciężka - podtyp trudnej - to astma, która pozostaje NIEkontrolowana pomimo zoptymalizowania leczenia o maksymalnej intensywności oraz opanowywania czynników współistniejących mogących zaostrzać chorobę, bądź astma NASILAJĄCA SIĘ PO ZMNIEJSZENIU DUŻYCH DAWEK LEKÓW

112
Q

Nowotwory płuc - wymień, typy, częstość

A

I Raki NIEdrobnokomórkowe (80-85%) - mało podatne na chemioterapię!:

  1. Gruczołowy (40%) - obwodowo, mniej związany z paleniem, częściej K
  2. Płaskonabłonkowy (30%) - przywnękowo, silnie związany z PALENIEM, częściej M
  3. Wielkokomórkowy - różnie

II Drobnokomórkowy (15%) - wrażliwy na CHEMIĘ, agresywne, przerzuty zwykle już przy rozpoznaniu, SILNIE ZWIĄZANY Z PALENIEM

III Inne rzadkie (rakowiak, rak mięsakowy, rtpu śliniankowego etc.) (ok. 5%)

113
Q

Rak płaskonabłonkowy - ogólnie

A

Około 30%

Głównie przez DYM TYTONIOWY

Cześciej M

PRZYWNĘKOWO!

Rozwija się WOLNO

114
Q

Gruczolakorak - ogólnie

A

Około 40%

Mniej związany z paleniem

Często u K!

OBWODOWO

115
Q

Rak drobnokomórkowy - ogólnie

A

Agresywny, szybki wzrost! - większość ma przerzuty w chwili rozpoznania

SILNIE ZWIĄZANY Z PALENIEM TYTONIU

Guz pierwotny najczęściej PRZYWNĘKOWEO

Często ZESPOŁY PARANOWOTWOROWE

116
Q

Nowotwory płuc - objawy

A

We wczesnej fazie BEZOBJAWOWE

Objawy niespecyficzne, utrata masy ciała, osłabienie

3 grupy objawów:

  1. Związane ze wzrostem miejscowym
  2. Związane z przerzutami
  3. Zespoły paranowotworowe
117
Q

Zespół żyły głównej górnej

A 
Może być wywoływany przez wzrost miejscowy nowotworu, rozwija się dość szybko, wynika z zablokowania odpływu krwi z górnej połowy ciała;
Objawy:
Widoczne żyły szyjne
Obrzęk i zaczerwienienie góry
Objawy wzrostu ICP (????)
Ból głowy
118
Q

Zespół Hornera

A

Często wywoływany przez guz Pancoasta, w szczycie płuca - nacieka pień współczulny, uszkadza go, rozwija się zespół:

  1. Ptosis - zwężenie szpary powiekowej po zajętej stronie
  2. Miosis - zwężenie źrenicy oka po zajętej stronie
  3. Enophthalmus - zapadnięcie gałki ocznej

Też w guzie Pancoasta zcęsto:
Anhydrosis - upośledzenie wydzielania potu
Vasodilatatio

119
Q

Nowotwory płuc - przerzuty

A

Często do ww. chł. nadobojczykowych, szyjnych, pachowych

KOŚCI - ból, złamania patologiczne

OUN

WĄTROBA

120
Q

Nowotwory płuc - zespoły paranowotworowe

A
  1. Endokrynologiczne (SIADH, Cushing, rakowiak, hiperCa)
  2. Nerwowo-mięśniowe (neuropatie obwodowe, encefalopatia, z. miasteniczny Lamberta-Eatona)
  3. Skórne (rogowacenie brunatne, zap. skórno-mięśniowe, SLE, twardzina)
  4. Kostne
  5. Naczyniowe
  6. Hematologiczne
121
Q

Nowotwory płuc - rozpoznanie

A

RTG i TK!!!

W TK podejrzane o przerzuty są ww.chł >1cm (ale daje to DUŻY ODSETEK FAŁSZYWIE+ I FAŁSZYWIE-)

122
Q

Nowotwory płuc - badanie morfologiczne

A

Zmiana obwodowa - biopsja przez ścianę klatki częściej

Zmiana przywnękowa - raczej FIBEROSKOPIA z biopsją przez ścianę oskrzela

123
Q

Nowotwory płuc - markery

A

CEA - wszystkie postaci
NSE - rak drobnokomórkowy
CYFRA 21.1 - rak płaskonabłonkowy

124
Q

Nowotwory płuca - rokowanie

A

Rak pluca jest jednym z najgorzej rokujących nowotworów!

10-15% chorych przeżywa 5 lat

125
Q

Rak drobnokomórkowy - ocena zaawansowania

A
  1. TK KLP i brzucha z kontrastem
  2. Często bezobjawowe meta do OUN - zrobić TK/MRI
  3. Scyntygrafia kośćca

Jeśli obecny przerzut odległy to nie ma co szukać dalej - nie zmienia to kwalifikacji zasięgu choroby!

126
Q

Rak drobnokomórkowy - ocena zaawansowania, postać ograniczona

A

Postać ograniczona (limited disease)
1. Nowotwór NIEPRZEKRACZAJĄCY jednej połowy KLP z możliwością zajęcia ww.chł WNĘKOWYCH PO STR. ZMIANY

oraz

Węzłów ŚRÓDPIERSIOWYCH I NADOBOJCZYKOWYCH po OBU STRONACH

a także

WYSIĘK nowotworowy w jamie opłucnej PO STRONIE GUZA

127
Q

Rak drobnokomórkowy - ocena zaawansowania, postać rozsiana

A

Ogniska nowotworu obecne poza obszarem LD

128
Q

Czy stosować podział LD i ED w raki drobnokomórkowym?

A

Podobno zaleca się stosowanie TNM w rewizji 2017???????????????

129
Q

Rak drobnokomórkowy - leczenie

A

CHEMIOTERAPIA

ew. napromienianie!!!

130
Q

Rak NIEdrobnokomórkowy - ocena zaawansowania

A

TK KLP z kontrastem z górną częścią brzucha (przerzuty - wątroba, nadnercza, ww.chł)

Mózg - TK/MRI

Scyntygrafia - kośści

Cecha N2 w ocenie PET/TK - przerzuty węzłowe w śródpiersiu po stronie zmiany

131
Q

Cecha N2 w ocenie PET/TK

A

przerzuty węzłowe w śródpiersiu po stronie zmiany

U NICH INNE LECZENIE!!!!!!

132
Q

Rak NIEdrobnokomórkowy - leczenie

A

Podstawą jest LECZENIE OPERACYJNE
Może obejmować płat (lobektomia), płuco (pneumonektomia), regionalne ww.chł

U chorych z N2 (przerzuty węzłowe w śródpiersiu po stronie zmiany??) - radykalna RADIOTERAPIA w połączeniu z CHEMIOTERAPIĄ

133
Q

Rak NIEdrobnokomórkowy - leczenie u niekwalifikujących się do zabiegu

A

RADIOTERAPIA, czasem z tow. chemioterapią

Paliwatywna radioterapia

134
Q

Przerzuty nowotworowe do płuc - skąd?

A

Najczęściej:

  1. Jelito grube
  2. Rak piersi
  3. Rak nerki
  4. Czerniak
  5. Mięsaki kości i tk. miękkich
135
Q

Międzybłoniak opłucnej - ogólnie

A

Z komórek surowiczych błony śluzowej wyściełającej jamę opłucnej, może też być w otrzewnej i osierdziu

Najczęściej przez narażenie na AZBEST

Częściej chorują MĘŻCZYŹNI, ok. 60 r.ż.

136
Q

Międzybłoniak opłucnej - objawy, rokowanie

A

Objawy:

  1. SILNY BÓL w KLP
  2. Duszność
  3. Kaszel
  4. Ubytek masy ciała

Rokowanie:
Przebieg AGRESYWNY
Dominuje miejscowe naciekanie

Mediana czasu przeżycia - 4-18 miesięcy

137
Q

Międzybłoniak opłucnej - rozpoznanie

A

RTG KLP:

  1. PŁYN W JAMIE OPŁUCNEJ (95%!!!!!!)
  2. Pogrubienia i guzki opłucnej
  3. Naciekanie szczelin międzypłatowych

Badanie morfologiczne:
1. Badanie CYTOLOGICZNE PŁYNU OPŁUCNOWEGO

138
Q

Międzybłoniak opłucnej - leczenie

A

Operacyjne - jedyna szansa na wyleczenie!!!!

Radioterapia - paliatywna/skojarzona

139
Q

Niewydolność oddechowa - definicja

A

Stan, w którym zaburzenia czynności układu oddechowego upośledzają wymianę gazową w płucach i prowadzą do:
1) Hipoksemii [PaO2] < 60 mmHg
i/lub
2) Hiperkapnii (zab. wentylacji!) [PaCO2] >= 45 mmHg

140
Q

Niewydolność oddechowa - typy

A

Typ 1 - hipoksemiczna, bez hiperkapnii (częściowa)

Typ 2 - hipoksemiczno-hiperkapnicza (całkowita)

141
Q

Niewydolność oddechowa - mechanizmy rozwoju hipoksemii

A
  1. Niedostosowanie wentylacji pęcherzykowej do przepływu płucnego
  2. Zmniejszenie przepływu płucnego przy zachowanej wentylacji
  3. Przeciek krwi nieutlenowanej:
    - WEWnątrzpłucny (np. przepływ krwi przez obszar płuc wyłączony z wentylacji)
    - ZEWnątrzpłucny (np. wady serca, naczyń)
  4. Upośledzenie dyfuzji pęcherzykowo-włośniczkowej
  5. Obniżenie ciśnienia parcjalnego tlenu w mieszaninie wdychanych gazów
142
Q

Niewydolność oddechowa - następstwa hipoksemii

A
  1. Niedotlenienie tkanek
  2. Reakcje wyrównawcze (wzrost HR, RR, CO, hiperwentylacja)
  3. Nadciśnienie płucne
  4. Niewydolność prawokomorowa
  5. Czerwienica wtórna
  6. Palce pałeczkowate
143
Q

Niewydolność oddechowa - mechanizmy rozwoju hiperkapnii

A

Kluczowa rola HIPOWENTYLACJI PĘCHERZYKOWEJ

144
Q

Niewydolność oddechowa - przyczyny hipowentylacji

A
  1. Zwiększenie pracy oddychania
  2. Upośledzenie sprawności mięśni i układu nerwowego
  3. Zwiększenie wentylacji fizjologicznej przestrzeni martwej
145
Q

Niewydolność oddechowa - następstwa hiperkapnii

A
  1. Kwasica oddechowa
  2. Ból głowy i zaburzenia świadomości
  3. Hipoksemiczny napęd oddechowy (PNO z hiperkapnią -> spadek wrażliwości ośrodka oddechowego w rdzeniu przed (wrazliwe na podwyższenie PaCO2) -> rolę przejmują CHEMORECEPTORY WRAŻLIWE NA PaO2 w kłębkach szyjnych i łuku aorty ——–> dlatego w POChP nie można dawać dużej ilości tlenu w mieszaninie!!!
146
Q

Ostra niewydolność oddechowa - definicja

A

Pojawia się NAGLE i jest POTENCJALNIE ODWRACALNA

ARDS - zespół ostrej niewydolności oddechowej

Nieleczona - często prowadi do zgonu

147
Q

Ostra niewydolność oddechowa - kryteria ARDS

A
  1. Czas:
    W ciagu TYGODNIA od zachorowania/pojawienia się/nasilenia objawów
  2. Badania obrazowe:
    OBUSTRONNE ZACIENIENIA, których nie można w pełni wyjaśnić obecnością płynu, niedodmą, występowaniem zmian guzowatych
  3. Przyczyna obrzęku:
    NIE w pełni wyjaśniona niewydolnością serca ani przewodnieniem
  4. Utlenowanie krwi tętniczej - PaO2/FiO2 przy PEEP >= 5cm H20:
    Łagodny ARDS: 200-300 mmHg
    Umiarkowany ARDS: 100-200 mmHg
    Ciężki ARDS: <=100 mmHg
148
Q

Kryteria ARDS wg def. berlińskiej 2012 - poziomy utlenowania krwi i ciężkość ARDS

A

Utlenowanie krwi tętniczej - PaO2/FiO2 przy PEEP >= 5cm H20:
Łagodny ARDS: 200-300 mmHg
Umiarkowany ARDS: 100-200 mmHg
Ciężki ARDS: <=100 mmHg

149
Q

Ostra niewydolność oddechowa - rozpoznanie

A

WYKLUCZ INNE PRZYCZYNY DUSZNOŚCI!

Ustal przyczynę:

  • oceń układ oddechowy
  • oceń układ krążenia
  • wyklucz/rozpoznaj sepsę
150
Q

Ostra niewydolność oddechowa - leczenie

A
  1. Udrożnij drogi oddechowe
  2. Tlenoterapia
  3. Wentylacja mechaniczna płuc
  4. Leczenie choroby podstawowej
  5. Fizjoterapia oddechowa
  6. Odżywianie
151
Q

Przewlekła niewydolność oddechowa - definicja

A

NO, która rozwija się stopniowo, choć często przebiega z zaostrzeniami

NIE jest w pełni odwracalna

152
Q

Przewlekła niewydolność oddechowa - przyczyny

A
  1. Choroby przebiegające z obturacją oskrzeli
  2. Przewlekłe choroby śródmiąższowe płuc
  3. Nowotwory układu oddechowego - pierwotne i przerzuty z innych

Też:

  • zniekształcenia KLP (ciężka kifoza!)
  • skrajna otyłość
  • choroby nerwowo-mięśniowe
  • choroby sercowo-naczyniowe
153
Q

Przewlekła niewydolność oddechowa - objawy

A

Duszność, mała tolerancja wysiłku, objawy choroby podstawowej (np. kaszel i odkrztuszanie wydzieliny w POChP)

Senność i ból głowy - jeśli HIPERKAPNIA

Następstwa hipoksemii - wzrost HR, RR, sinica, palce pałeczkowate, serce płucne

POSZERZENIE NACZYŃ krwionośnych z powodu hiperkapnii - ZACZERWIENIENIE SPOJÓWEK i SKÓRY

Wysiłek dodatkowych mm. oddechowych

154
Q

Przewlekła niewydolność oddechowa - rozpoznanie

A

Przewlekły przebieg choroby i kryteria gazometryczne!

Badania dodatkowe - szukaj przyczyny i ustal zaawansowanie
RTG, spirometria, gazometria, morfologia, ECHO, EKG

155
Q

Przewlekła niewydolność oddechowa - leczenie

A
  1. Tlenoterapia
  2. Przewlekła wentylacja mechaniczna
  3. Odżywianie
  4. Rehabilitacja
  5. Leczenie choroby podstawowej
156
Q

Przewlekła niewydolność oddechowa - powikłania

A
  1. Nadciśnienie płucne
  2. Niewydolność prawokomorowa
  3. Czerwienica wtórna i zespół NADMIERNEJ LEPKOŚCI KRWI
  4. ŻChZZ
  5. Niedożywienie, wyniszczenie

Interna (23 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions