Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa Flashcards

(66 cards)

1
Q

Żylna Choroba Zakrzepowo-Zatorowa (ŻChZZ) - podział

A

Obejmuje:
→ zakrzepicę żył głębokich (ZŻG)
→ zatorowość płucną (ZP)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Zakrzepica żył głębokich

A

Powstanie zakrzepu w układzie żył głębokich (pod powięzią głęboką) kończyn dolnych, rzadziej górnych.

Zakrzepicę innych żył (np. żyły wrotnej) traktuje się jako oddzielne jednostki chorobowe.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Triada Virchowa

A

1) zwolnienie przepływu krwi
(np. wskutek unieruchomienia)

2) nadmierna krzepliwość krwi
(przewaga czynników prozakrzepowych nad inhibitorami krzepnięcia i czynnikami fibrynolitycznymi)

3) uszkodzenie ściany naczyniowej
(np. w wyniku urazu/operacji)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

ZŻG - czynniki ryzyka (cechy osobnicze i stany kliniczne)

A

1) wiek > 40 lat
2) otyłość (BMI > 30)
3) przebyta ŻChZZ
4) urazy
5) długotrwałe unieruchomienie kończyn dolnych
6) udar mózgu (z niedowładem kończyny dolnej)
7) nowotwory złośliwe
8) ŻChZZ w wywiadzie rodzinnym
9) trombofilia wrodzona lub nabyta (niedobór antytrombiny, zespół antyfosfolipidowy)
10) sepsa
11) ostra obłożna choroba leczona zachowawczo
12) niewydolność serca III i IV klasy NYHA
13) niewydolność oddechowa
14) choroby autoimmunologiczne
15) zespół nerczycowy
16) zespoły mieloproliferacyjne
17) nocna napadowa hemoglobinuria
18) ucisk na naczynia żylne (guz, krwiak, malformacja tętnicza, ciąża)
19) ciąża i połóg
20) długotrwały lot samolotem (zwłaszcza sen w pozycji siedzącej)
21) żylaki kończyn dolnych < 60 r.ż. (zwłaszcza < 45 r.ż.)
22) ostre zakażenia, wysoka gorączka, odwodnienie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

ZŻG - czynniki ryzyka (interwencje lecznicze, diagnostyczne i profiaktyczne)

A

1) duże zabiegi operacyjne (szczególnie w obrębie kończyn dolnych, miednicy i JB)
2) cewnik naczyniowy w dużych żyłach (zwłaszcza udowej)
3) leczenie przeciwnowotworowe (chemioterapia, leczenie hormonalne, inhibitory angiogenezy)
4) doustne środki antykoncepcyjne, HTZ, modulatory rec. estrogenowego
5) stosowanie heparyny (zwłaszcza HNF) w przebiegu zabiegu kardiochirurgicznego (ryzyko HIT)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Przyczyny ZŻG kończyn górnych

A

1) cewnik wprowadzony do żył centralnych (najczęściej)
2) uciśnięcie żyły podobojczykowej lub pachowej przez powiększone węzły chłonne
3) miejscowy naciek nowotworowy
4) złamany obojczyk
5) związany z dużym wysiłkiem fizycznym ucisk żyły przez mięśnie pochyłe między obojczykiem i ścięgnem mięśnia podobojczykowego lub przez szczątkowe pasmo ścięgniste w dole pachowym (zespół Pageta i Schröttera)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

ZŻG - obraz kliniczny

A

w 2/3 przypadków nie powoduje istotnego utrudnienia odpływu krwi z kończyny i przebiega bez objawów/skąpoobjawowo.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

ZŻG kończyn dolnych - postaci

A

1) dystalna
2) proksymalna
3) obrzęk bolesny
→ bolesny obrzęk biały
→ bolesny obrzęk siniczy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Postać dystalna ZŻG

A

→ najczęstsza postać
→ dotyczy żył piszczelowych przednich i tylnych, żył strzałkowych
→ zwykle przebiega bezobjawowo i ustępuje samoistnie
→ wiąże się z małym ryzykiem klinicznie istotnej ZP, ale może narastać do zakrzepicy proksymalnej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Postać proksymalna ZŻG

A

→ dotyczy żyły podkolanowej, żył udowych, biodrowych i żyły głównej dolnej
→ zwykle objawowa, stwarza duże zagrożenie masywną ZP
→ postać udowo-biodrowa - bez zajęcia żyły podkolanowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Obrzęk bolesny (phlegmasia dolens)

A

Ostra postać zakrzepicy żylnej większości żył odprowadzających krew z kończyny, z bólem i bardzo dużym obrzękiem.

bolesny obrzęk biały (phlegmasia alba dolens)
→ duży obrzęk, skurcz tętniczek w skórze i zahamowanie przepływu włośniczkowego

bolesny obrzęk siniczy (phlegmasia cerulea dolens)
→ postać najcięższa
→ siny kolor, następnie czarny (martwica)
→ duże ryzyko utraty kończyny/zgonu
→ zamknięcie niemal wszystkich żył w kończynie → znaczny wzrost ciśnienia żylnego → utrudnienie napływu krwi do przepełnionego łożyska → niedotlenienie tkanek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

ZŻG kończyny dolnej - objawy

A

1) ból łydki podczas chodzenia
2) obrzęk podudzia lub całej kończyny - porównaj obwody kończyn → różnica powinna wynosić > 2 cm

70% przypadków obrzęku jednej kończyny dolnej jest skutkiem ZŻG.
Obrzęk obustronny → zakrzepica obustronna, zakrzepica żyły głównej dolnej, stany niezwiązane z zakrzepicą.

3) tkliwość/bolesnośćuciskowa, niekiedy z bólem spoczynkowym kończyny, rzadko objaw Homansa (+)
4) ocieplenie kończyny
5) poszerzenie żył powierzchownych utrzymujące się przy uniesieniu kończyny pod kątem 45 stopni
6) stan podgorączkowy/gorączka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Objaw Homansa

A

ból łydki przy biernym zgięciu grzbietowym stopy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

ZŻG - przebieg

A

w większości przypadków leczonej ZŻG → organizacja skrzepliny i częściowa rekanalizacja

całkowite rozpuszczenie zakrzepów → u 1/3 chorych

zakrzep może uszkodzić zastawki żylne → refluks żylny → przewlekła niewydolność żylna i zespół pozakrzepowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Zespół pozakrzepowy

A

częste powikłanie ZŻG
ból kończyny
uczucie ciężkości, skurcze mięśni, świąd/mrowienie skóry
“chromanie żylne” → nagły, napadowy ból w kończynie podczas chodzenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Ciężkie powikłania ZŻG

A

zakrzepy w żyłach głębokich mogą ulegać fragmentacji i stanowić materiał zatorowy powodujący:

1) ZATOROWOŚĆ PŁUCNĄ
4% - przewlekłe zatorowo-zakrzepowe nasciśnienie płucne
może prowadzić do NZK (możliwy pierwszy objaw ZP)

2) UDAR MÓZGU / ZATOR OBWODOWY
bardzo rzadko, wskutek zatorowości skrzyżowanej, jeśli istnieje funkcjonalne połączenie między prawym i lewym przedsionkiem;

3) odległe powikłania:
→ zespół pozakrzepowy
→ nadciśnienie płucne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

ZŻG - oznaczenie D-dimeru

A

→ test wykluczający ŻZG i ZP

→ wartość decyzyjna, poniżej której zakrzepica jest mało prawdopodobna: 500 ng/l lub wiek x 10 ng/l

→ na podstawie samego zwiększonego stężenia dimeru D nie można rozpoznać zakrzepicy

→ wartość prawidłowa przemawia przeciwko zakrzepicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

ZŻG - badania laboratoryjne

A

1) stężenie dimeru D
2) mofrologia, eGRF, grupa krwi
3) przesiewowe parametry krzepnięcia osoczowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Ultrasonograficzny test uciskowy (CUS)

A

podstawowa metoda potwierdzania obecności zakrzepicy

wynik dodatni → żyła wypełniona skrzeplinąnie zapada się pod uciskiem głowicy USG)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

angio-TK w ZŻG

A

rozważyć - badanie w kierunku ZP

angio-TK kończyn dolnych przy planowanym wewnątrznaczyniowym leczeniu zakrzepicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

ZŻG - rozpoznanie

A

Podstawa rozpoznania - połączenie oceny klinicznego prawdopodobieństwa zakrzepicy za pomocą skali Wellsa z oznaczeniem stężenia D-dimerów i/lub CUS.

Jeśli rozpoznanie za pomocą CUS budzi wątpliwość - powtórzyć badanie!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

skala Wellsa

A

Ocena prawdopodobieństwa klinicznego ZŻG

≤ 0 → małe ryzyko
1 - 2 → pośrednie ryzyko
≥ 3 → duże ryzyko

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

ZŻG → rozpoznanie u chorych ambulatoryjnych

A

1) ocena prawdopodobieństwa klinicznego w skali Wellsa

małe / pośrednie ryzyko z możliwością oznaczenia dimeru D

2) DIMER D
→ jeśli (-) → wykluczenie zakrzepicy
→ jeśli (+) → CUS
3) CUS 
→ jeśli (-) → powtórz za 5-7 dni
(powtarzanie nie jest konieczne u chorych z małym prawdopodobieństwem ZŻG oraz u chorych z pośrednim ryzykiem, u których wykonano CUS całego układu żylnego)
→ jeśli (+) → potwierdzenie zakrzepicy

duże / pośrednie ryzyko bez możliwości oznaczenia dimeru D
2) CUS
→ (-) → potwórz za 5-7 dni
→ (+) → potwierdzenie zakrzepicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

ZŻG → rozpoznanie u chorych w szpitalu

A

CUS
(+) → potwierdzenie zakrzepicy
(-)
→ przy dużym prawdopodobieństwie klinicznym powtórz CUS za 5-7 dni
→ przy mniejszym prawdopodobieństwie DD, a jeśli jest (+) → ponowne CUS

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
ZŻG - diagnostyka różnicowa
1. uraz kończyny 2. przewlekła niewydolność żylna 3. zakrzepica żył powierzchownych 4. pęknięta torbiel Bakera/uciskająca na żyłę podkolanową 5. zapalenie tkanki podskórnej/naczyń chłonnych 6. obrzęk polekowy (BLOKERY KANAŁÓW WAPNIOWYCH) - obustronny, w okolicy kostek 7. obrzęk limfatyczny 8. krwiak w mięśniach goleni, zapalenie mięśni/ścięgien/stawu
26
Warunki konieczne do leczenia pacjenta z ZŻG w domu
1) stabilny stan kliniczny i prawidłowe parametry życiowe 2) nie występują ciężkie objawy kliniczne 3) małe ryzyko krwawienia 4) stężenie kreatyniny w surowicy <150 μmol/l lub klirens kreatyniny >60 ml/min 5) zapewniona opieka przez wyszkoloną pielęgniarkę lub lekarza → leczenie uciskowe [bandażem lub podkolanówką] + HDCz
27
ZŻG - leczenie
Metody niefarmakologiczne: 1) wczesne, pełne uruchomienie 2) leczenie uciskowe → stopniowy ucisk 3) filtr w żyle głównej dolnej Metody farmakologiczne: 1) leczenie przeciwkrzepliwe (ma podstawowe znaczenie!!!) 2) leczenie trombolityczne
28
ZŻG - wczesne pełne uruchomienie
→ dotyczy większości chorych tylko w dniu rozpoznania ZŻG i rozpoczęcia leczenia heparyną zaleć choremu leżenie w łóżku z kończyną uniesioną (podudzie poziomo, udo ułożone skośnie w dół w kierunku miednicy, kończyna podparta na całej długości) Chory nie powinien leżeć z płasko ułożoną kończyną → sprzyja to narastaniu zakrzepicy! Od następnego dnia po założeniu na kończynę opatrunku uciskowego z elastycznych bandaży kohezyjnych o krótkim naciągu zachęcaj chorego do intensywnego chodzenia.
29
ZŻG - leczenie stopniowanym uciskiem
→ dwuwarstwowy opatrunek uciskowy z bandaża kohezyjnego o krótkim naciągu (ruchomość w stawie skokowym nie może być ograniczona) → możliwie szybko (po ustąpieniu obrzęku) zastąp pończochą elastyczną II klasy ucisku (dostępne są rajstopy, pończochy i podkolanówki; w większości przypadków wystarcza podkolanówka) Chory powinien nosić podkolanówkę/pończochę/bandaż przez cały dzień i możliwie dużo chodzić (skuteczność opatrunku uciskowego u chorego niechodzącego jest minimalna); na noc ją zdejmować, a materac łóżka w okolicy podudzi unieść 10–15 cm.
30
Przeciwwskazania do leczenia uciskowego
1) bolesny obrzęk siniczy 2) współistniejące niedokrwienie kończyny wskutek choroby tętnic (zmierz wskaźnik kostkowo-ramienny [ABI] lub zbadaj na obu kończynach dolnych obecność symetrycznego tętna na tętnicy grzbietowej stopy i tętnicy piszczelowej tylnej) 3) niewyrównana niewydolność serca 4) ciężka neuropatia obwodowa
31
Filtr w żyle głównej dolnej
Rozważyć u chorych: → ze świeżą proksymalną ZŻG kończyn dolnych → z przeciwwskazaniami do leczenia przeciwkrzepliwego (np. ryzyko krwawienia, konieczność zabiegu operacyjnego, którego nie da się odroczyć) → u których leczenie przeciwkrzepliwe jest nieskuteczne (nawrót ZP/powiększenie się zakrzepu mimo leczenia) Powinno się stosować wyłącznie filtry czasowe i usuwać je w ciągu 3 tyg. od wszczepienia (nie u wszystkich chorych udaje się usunąć filtr). Leczenie przeciwkrzepliwe rozpocznij lub wznów, gdy ryzyko krwawienia się zmniejszy.
32
ZŻG - wskazania do leczenia trombolityczne
W leczeniu świeżej ZŻG NIE NALEŻY stosować trombolizy ogólnoustrojowe. Wyjątek → obrzęk bolesny - tylko wówczas, gdy nie można zastosować miejscowego wlewu leku trombolitycznego z użyciem cewnika; Korzyść z trombolizy miejscowej mogą odnieść chorzy, u których występuje: 1) rozległa wczesna zakrzepica biodrowo-udowa z dużym obrzękiem i bolesnością kończyny, z objawami od <14 dni, którzy są w dobrym ogólnym stanie zdrowia, ze spodziewanym przeżyciem ≥1 rok 2) ZŻG kończyny górnej wczesna (objawy od <14 dni) lub zagrażająca utratą kończyny
33
ZŻG - miejscowe leczenie trombolityczne
Lek trombolityczny podaje się miejscowo za pomocą cewnika wprowadzonego do zakrzepu, najlepiej łącząc z mechaniczną fragmentacją skrzepliny i aspiracją jej fragmentów. W celu przeprowadzenia trombolizy miejscowej należy przekazać chorego do ośrodka wykonującego zabiegi wewnątrznaczyniowe. Po skutecznej trombolizie żylnej stosuj takie samo leczenie przeciwzakrzepowe, jak u podobnych chorych leczonych zachowawczo.
34
ZŻG → początkowe leczenie przeciwkrzepliwe
DUŻE/ŚREDNIE prawdopodobieństwo kliniczne lub pewne rozpoznanie ZŻG → po wykluczeniu przeciwwskazań NIEZWŁOCZNIE włączyć leczenie przeciwkrzepliwe!!! (w trakcie oczekiwania na wyniki badań diagnostycznych) POŚREDNIE/DUŻE prawdopodobieństwo kliniczne → jeśli nie ma możliwości oznaczenia DD/wykonania CUS w ciągu 4h → rozpoczęcie leczenia przed ustaleniem rozpoznania!
35
ZŻG → leki stosowane w początkowym leczeniu przeciwkrzepliwym
1) HDCz enoksaparyna (Clexane) 1mg/kg co 12 h lub 1,5 mg/kg co 24h dalteparyna (Fragmin) 100 IU/kg co 12h lub 200 IU/kg co 24h 2) NOAC → rywaroksaban, apiksaban → dabigatran, edoksaban (po wstępnym 5-dniowym leczeniu HDCz, fondaparynuksem, HNF) 3) fondaparynuks (przy niskich płytkach i w razie podejrzenia HIT) 4) HNF (niewydolność nerek/potrzeba leczenia operacyjnego, cel: APTT 1,5-2,5x) U osób z ZŻG przyjmujących VKA/NOAC → zmiana na HDCz
36
ZŻG - co w razie przeciwwskazania do leczenia VKA/NOAC?
``` kontynuacja HDCz → u kobiet w ciąży → u chorych na nowotwór złośliwy → niemożliwa kontrola INR → epizod zakrzepicy wystąpił podczas stosowania VKA we właściwych dawkach ```
37
Rozległa zakrzepica w odcinku biodrowo-udowym → leczenie
heparyna > 10 dni, później VKA lub od początku NOAC
38
ZŻG - VKA
rozpocząć leczenie "na zakładkę" z heparyną/fondaparynuksem w 3. dobie kontrola INR jeśli INR ≥2 przez kolejne 2 dni → można odstawić fondararynuks/heparynę i kontynuować leczenie VKA (INR w przedziale 2-3)
39
ZŻG - czas trwania leczenia
Leczenie uciskowe ≥ 2lata Leczenie przeciwkrzepliwe → 3 miesiące - leczenie standardowe → > 3 miesiące - leczenie przedłużone
40
Wskazania do przedłużonego leczenia ZŻG (>3 miesiące)
→ ZŻG związana z cewnikiem w żyle centralnej, który nie został usunięty → ZŻG i NOWOTWÓR ZŁOŚLIWY → pierwszy epizod ŻChZZ będący samoistną proksymalną ZŻG kończyny dolnej u chorych obciążonych małym/umiarkowanym ryzykiem krwawienia → drugi epizod samoistnej ŻChZZ u chorych obciążonych małym/umiarkowanym ryzykiem krwawienia okresowo oceniać wskazania do kontynuowania leczenia
41
Czynniki ryzyka krwawienia w leczeniu przeciwkrzepliwym
wiek >75 lat, przebyte krwawienie, nowotwór złośliwy, nowotwór złośliwy z przerzutami odległymi, niewydolność nerek, niewydolność wątroby, małopłytkowość, przebyty udar mózgu, cukrzyca, niedokrwistość, leczenie przeciwpłytkowe, zła kontrola leczenia przeciwkrzepliwego, choroba współistniejąca i zmniejszona sprawność fizyczna, niedawno przebyty zabieg operacyjny, częste upadki, nadużywanie alkoholu 0 → małe 1 → umiarkowane ≥2 → duże
42
Zatorowość płucna
zamknięcie/zwężenie tętnicy płucnej lub części jej rozgałęzień przez materiał zatorowy: → skrzepliny (zwykle z żył głębokich kończyn dolnych i miednicy) - NAJCZĘSTSZA PRZYCZYNA ``` → płyn owodniowy → powietrze → tkanka tłuszczowa (po złamaniu kości długich) → masy nowotworowe (rak nerki) → ciała obce ```
43
Zatorowość płucna - objawy podmiotowe
DUSZNOŚĆ (80%) BÓL W KP O CHARAKTERZE OPŁUCNOWYM (50%) KASZEL (20%) rzadziej: ból w KP o charakterze wieńcowym, zasłabnięcie, omdlenie, krwioplucie
44
ZP - objawy przedmiotowe
→ tachykardia, tachypnoë → poszerzenie żył szyjnych (dysfunkcja PK) → zwiększenie głośności składowej płucnej II tonu → czasami szmer niedomykalności zastawki trójdzielnej → hipotensja, wstrząs
45
ZP - przebieg naturalny
→ objawy ZŻG u 1/3 chorych Śmiertelność w nieleczonej (nierozpoznanej) ZP zależy od ciężkości klinicznej i wynosi : 30% w ZP wysokiego ryzyka 15% w ZP pośredniego ryzyka < 1% w ZP niskiego ryzyka
46
Diagnostyka ZP - badania krwi
→ zwiększone stężenie Dimeru D (test wykluczający - wartość prawidłowa przemawia przeciwko zatorowości) → możliwe zwiększone stężenie troponin sercowych i peptydów natriuretycznych (odzwierciedla przeciążenie prawej komory)
47
EKG w zatorowości płucnej
→ tachykardia zatokowa → nieswoiste zmiany odcinka ST i załamka T (ujemne T w III, V1, V2) → zespół S1Q3T3 (głęboki S w I, Q w III, odwrócony T w III) → dekstrogram → całkowity/niecałkowity RBBB → przeciążenie PK - ujemne załamki T w V2-V4
48
RTG KP w zatorowości płucnej
→ powiększenie sylwetki serca → płyn w jamie opłucnej → zagęszczenia miąższowe
49
zatorowość płucna - angio-TK
→ umożliwia najdokładniejszą ocenę tętnic płucnych od pnia płucnego do tętnic segmentowych/podsegmentowych
50
ECHO w zatorowości płucnej
cechy przeciążenia PK (rozstrzeń PK, spłaszczenie przegrody międzykomorowej, hipokineza wolnej ściany PK)
51
Zatorowość płucna - postępowanie diagnostyczne
CHORY Z PODEJRZENIEM ZP WYMAGA SZYBKIEJ DIAGNOSTYKI! W przypadku istotnego podejrzenia klinicznego rozpocznij leczenie przeciwkrzepliwe równocześnie z procesem diagnostycznym. 1. Ocena ryzyka wczesnego zgonu → ZP wysokiego ryzyka (objawy wstrząsu i hipotensji) → ZP niewysokiego ryzyka 2. Oceń kliniczne prawdopodobieństwo ZP (skala Wellsa/zmodyfikowana skala genewska) 3. odpowiednie badania pomocnicze 4. ocena ostatecznego ryzyka wczesnego zgonu. 5. Leczenie w zależności od stopnia ryzyka.
52
Wstępna ocena ryzyka wczesnego zgonu w ZP
ZP wysokiego ryzyka zgonu - objawy wstrząsu, hipotensja ZP niewysokiego ryzyka zgonu - brak objawów wstrząsu i hipotensji
53
Kliniczna ocena prawdopodobieństwa ZP
u chorych z podejrzeniem ZP wysokiego ryzyka zgonu prawdopodobieństwo na ogół DUŻE u chorych z podejrzeniem ZP niewysokiego ryzyka ocena prawdopodobieństwa na podstawie: → skali Wellsa dla ZP lub → zmodyfikowanej skali genewskiej
54
skala Wellsa dla ZP
ocena prawdopodobieństwa klinicznego ZP małe → 0-1 pośrednie → 2-6 duże → ≥ 7
55
zmodyfikowana skala genewska
ocena prawdopodobieństwa klinicznego ZP male → 0-1 pośrednie → 2-4 duże → ≥ 5
56
Badania pomocnicze w ZP wysokiego ryzyka
1) angio-TK PILNIE! 2) ECHOKARDIOGRAFIA przezklatkowa, przyłóżkowa (jeśli niedostępna TK/stan pacjenta nie pozwana na jej wykonanie) 3) jeśli nie ma przeciwwskazań → HNF i.v.
57
Badania pomocnicze w ZP niewysokiego ryzyka
prawdopodobieństwo duże → angio-TK → HDCz/fondaparynuks prawdopodobieństwo pośrednie/małe → oznacz DD, jeśli wynik (+) → ANGIO-TK → jeśli prawdopodobieństwo pośrednie rozpocznij leczenie przeciwkrzepliwe (HDCz/fondaparynuks/rywaroksaban/apiksaban) → jeśli prawdopodobieństwo małe przed leczeniem potwierdź rozpoznanie
58
Ocena ostatecznego ryzyka wczesnego zgonu
ZP wysokiego ryzyka zgonu: → u chorych z hipotensją/we wstrząsie ocena PESI/sPESI nie jest potrzebna ZP niewysokiego ryzyka zgonu: → ocena ryzyka za pomocą skal PESI lub sPESI ZP pośredniego ryzyka zgonu → sPESI≥1 ZP niskiego ryzyka zgonu → sPESI=0
59
skala sPESI
simplified Pulmonary Embolism Index ≥1 → pośrednie ryzyko zgonu 0 → niskie ryzyko zgonu
60
sPESI - ryzyko zgonu pośrednie - co dalej?
1) ECHO + NT-proBNT → cechy dysfunkcji PK 2) wskaźniki uszkodzenia m. sercowego → (+) troponiny jeśli oba warunki spełnione → ryzyko pośrednie wysokie jeśli chociaż jeden niespełniony → ryzyko pośrednie niskie
61
ZP wysokiego ryzyka → leczenie
1) leczenie objawowe 2) HNF 3) leczenie trombolityczne 4) jeśli chory nie otrzymał HNF przed tromboliza → HNF 5) po zakończeniu leczenia trombolitycznego, w trakcie leczenia heparyną oraz po ustabilizowaniu stanu → ROZPOCZNIJ LECZENIE VKA 6) jeśli istnieją bezwzględne PW do leczenia przeciwkrzepliwego - filtr do żyły głównej dolnej 7) jeśli PW do leczenia trombolitycznego lub było nieskuteczne → EMBOLEKTOMIA PŁUCNA
62
Leczenie ZP niewysokiego ryzyka - ryzyko pośrednie wysokie
1) rozpocznij/kontynuuj leczenie przeciwkrzepliwe 2) monitoruj stan hemodynamiczny pacjenta 3) rozważ leczenie reperfuzyjne (tromboliza, chirurgiczna embolektomia, leczenie przezskórne)
63
Leczenie ZP niewysokiego ryzyka - ryzyko pośrednie niskie
1) rozpocznij/kontynuuj leczenie przeciwkrzepliwe | 2) monitoruj stan hemodynamiczny pacjenta, jeśli stężenie biomarkerów sercowych jest zwiększone
64
Leczenie ZP niewysokiego ryzyka - ryzyko niskie
1) rozpocznij/kontynuuj leczenie przeciwkrzepliwe | 2) rozważ wczesny wypis ze szpitala i leczenie ambulatoryjne (KRYTERIA HESTIA)
65
ZP niewysokiego ryzyka - leczenie przeciwkrzepliwe
1) VKA od pierwszego dnia równocześnie z HDCz / fondaparynuksem Zakończyć leczenie HDCz/fondaparynuksem po ≥ 5 dniach ich stosowania, gdy INR > 2 przez kolejne 2 dni 2) dabigatran po wstępnym leczeniu pozajelitowym za pomocą HDCz 3) od początku rywaroksaban/apiksaban 4) w razie współistnienia nowotworu złośliwego rozważyć HDCz do czasu wyleczenia neo
66
NZK w ZP wysokiego ryzyka
50 mg alteplazy + masaż serca