4. Endocriene farmacologie Flashcards
(46 cards)
1
Q
hormonen
A
Hormonen!! (echte)
- Hypothalamus
- Start
- Releaesing hormoon => op hypofyse stimuleren om tropine rij te stelen => targetklier
- Tropine gaat hypothalamus negatief feedback
- Negatieve feedback ook door targetklier zelf
Adenocorticotroop hormoon
Mineralocorticoiden
2
Q
Adenocorticotroop hormoon
A
- Hypothalamus is start van alles => CRF vrijstellen (corticotroop releasing factor/hormoon) –CRH => activerend effect hypofyse => corticotropine vrijstelling = ACTH => inwerking op bijnierschors => hormonen produceren
- Androgenen
- Glucocorticoiden
- Mineralocorticoide: aldosterone, deoxycorticosterome
- => samen = corticosteroiden
- Grafiek
- ACTH piekt late nacht => cortisol vrij en dat piekt in vroege ochtend (exogeen toegediende glucocorticoiden) kunnen we toedienen => smorgens toedienen om niet te interfereren met endogene cortisosecretie en ACTH secretie
3
Q
mineralocorticoïden
A
- Bv aldosteron
- Insufficiëntie van de bijnierschors : Addison
- hyperadrenocorticisme: cushing
4
Q
aldosteron
A
- Thv renale tubulus
- Mineralocorticoid => bindt in intracellulaire R => mRNA => dDNA => depressie gen => AIP (aldosterone induced protein) => NaK transporter activeren (natrium retentie) => water retentie => verhoogde Na thv bloedvaten met stijging bloeddruk en minder diurese
- Diuretica : spironolacton: binden op R => aldosterone kan niet meer binden op die R => geen water retentie => diuretisch
- Andree diuretica
- Trianterene
- Amiloride
- Mineralocorticoid => bindt in intracellulaire R => mRNA => dDNA => depressie gen => AIP (aldosterone induced protein) => NaK transporter activeren (natrium retentie) => water retentie => verhoogde Na thv bloedvaten met stijging bloeddruk en minder diurese
=> werken rechtstreeks in op nak transportersysteem => ineens de opname thv renale tubulus inhiberen
5
Q
- Insufficiëntie van de bijnierschors : Addison
A
- Bij insufficientie bijnierschors => produceert glucocorticoiden en mineralocortiocoiden => moet je exogeen toedienen
- Natuurlijke Aldosterone exogeen kun je niet direct toedienen want te kleine biologische beschikbaarheid en eliminatie halfwaardetijd => teveel injecties per dag
- deoxyCorticosterone wel geregistreeds = zycortal
- fludrocortisone => mineralocorticoide EN glucocorticoide => opletten als je dit toedient omwille van te beperkte aanwezigheid aldosterone dat je ook glucocorticoide werking krijgt met dit preparaat
6
Q
- hyperadrenocorticisme: cushing
A
- paard
- hypofyse tumor
- teveel ACTH => teveel cortisol secundair en andere corticoiden
- dikke lange krullige vacht, overmatig drinken en urineren
- wat kun je doen
- overmaat bijnier beperken
- hypofyse tumor
- mitotane:
- selectief cytotoxisch
- afdoeden bijniercellen
- ketoconazole: inhibeert CYP
- antimycoticum
- CYP enzyme inhiberen= > inhibeert steroid vorming = corticoiden
- Trilostane: inhibitor van het 3beta-hydroxysteroïd dehydrogenase enzym
- = vetoril
- Inhibeert specifiek enzym => verminderde omzetting van inactie steroide naar actieve steroide => bij verminderde excretie van actieve steroid
- Selegilinie
- Dopamine stijgt => ACTH productie daalt
- MOAB inhibitor => dopamine stijgt => negatieve feedback gedaalde ACTH productie => secundair minder cortisol
- Aigenlijk antidepressiva
- => welk product je gebruikt is afhankelijk van de aandoening
- Tumor van adrenal gland => dan ga je selegiline niet gebruiken => geen effect op ortisol en andere steroid secretie en dat is net hetgene dat de overmaat produceert
- Bij hypofyse tumor werkt het wel
7
Q
glucocorticoiden algemeen
A
- Zijn ook corticosteoriden (net als mineralocorticoiden als hierboven)
- = hydrocortisole
- Tegenhanger bij amfibien, vogles reptielen = corticosteronen
- Reguleren
- Basis mechanismen
- Stress
- Basaal metabolisme
- Immuniteit
- Heel wat synthetische preparate
- Verschillen in chemische structuur hebben meestal effect in efficaciteit, potentie of biotransformatie
- Ketofunctie op C3 komt overal in synthetische preparaten terug = essentieel voor activiteit = binding aan receptoren
- Allemaal dubbele binding= dehydrogenatie => zorgt voor vertraagde biotransofirmatie => werkingsduur wordt verlengd (prednisolone)
- Thv C1, C2
- Methylatie bi betamethazole => activiteit gaat verhogen => molecule wordt werkzamer
- Triamquinolone => topicaal => meestal acetonide gebruiken op C17/16
- Prednisone heeft ketofunctie op C11 => om actief te ijn moet die gereduceerd worden naar hydroxylfunctie (ipv keto) =>
- Hydrocortisone is actief
- Bij cortisole werkt niet bij topicale therapie, wel bij systemisch gebruik (parenteraal of oraal) => beroep op lichaamseigen biotransformatie voor activatie
- Halogenatie:
- Dexamethasone en flumethasone
- Op C6 of C9
- Doet potentie van het geneesmiddel stijgen
- Bethametasone
- Fluorgroep die eraan geplakt wordt
- Biotransformatie vn pre
8
Q
wat reguleren de glucocorticoiden
A
- Basis mechanismen
- Stress
- Basaal metabolisme
- Immuniteit
9
Q
synthetische preparaten glucocorticoiden
A
- Verschillen in chemische structuur hebben meestal effect in efficaciteit, potentie of biotransformatie
- Ketofunctie op C3 komt overal in synthetische preparaten terug = essentieel voor activiteit = binding aan receptoren
- Allemaal dubbele binding= dehydrogenatie => zorgt voor vertraagde biotransofirmatie => werkingsduur wordt verlengd (prednisolone)
- Thv C1, C2
- Methylatie bi betamethazole => activiteit gaat verhogen => molecule wordt werkzamer
- Triamquinolone => topicaal => meestal acetonide gebruiken op C17/16
10
Q
- Welke corticosteroiden hebben wij
A
- Welke corticosteroiden hebben wij
- Kort
- Cortisone
- Evd minst actieve
- Natuurlijke
- Hydrogenatie naar hydrocortisone
- => de rest hier relatief op vergelijken (zie tabel!!!!!)
- Verhoogde potentie me fluoratie en hydrogenatie
- Fludrocortisone
- => mineralocorticoide functie uitoefenen = nattriium retaining
- Cortisone
- Im
- methylprednisolone
- Lang (potenter)
- => meeste synthetische inflammatoire corticoide werking
- Kort
11
Q
pk glucocortico
A
- Absorptie = goed
- Zowel oraal als parenteraal
- Distributie: PBB (plasma protein binding)
- Specifice voor glucocorticoiden = transcortine = eiwit thv plasma die zowel endogene natuurlijke als exogene kan binden
* Met hoge affiniteit
* Capaciteit is vrij beperkt
- Specifice voor glucocorticoiden = transcortine = eiwit thv plasma die zowel endogene natuurlijke als exogene kan binden
- Albumine!!! = belangrijker
* Lagere affiniteit voor albumine dan transcortine
* Capaciteit is wel hoger
- Albumine!!! = belangrijker
- Biotransformatie
- ~werkingsduur
- Afbraak van moleculen: bv dubbele binding C1-2 zorgt voor verlengde werkingsduur door vertraagde biotransformatie
- Activatie
- Cortisone => ketofunctie gereduceerd door hydroxielfunctie => geen topicale therapie
- Prednisone => voor 50% omgezet in prednisolone = meest actief
- ~werkingsduur
- Excretie
- Vnl rneaal (net als NSAIDs, vergelijking want deze zijn eig SAIDs)
- (ook enterohepatische recyclage)
- Prednisone heeft ketofunctie op C11 => om actief te ijn moet die gereduceerd worden naar hydroxylfunctie (ipv keto) =>
- Hydrocortisone is actief
- Bij cortisole werkt niet bij topicale therapie, wel bij systemisch gebruik (parenteraal of oraal) => beroep op lichaamseigen biotransformatie voor activatie
- Halogenatie:
- Dexamethasone en flumethasone
- Op C6 of C9
- Doet potentie van het geneesmiddel stijgen
- Bethametasone
- Fluorgroep die eraan geplakt wordt
- Biotransformatie vn pre
12
Q
PD glucocorticoiden
A
- PD (effecten)
- Electrolietenevenwicht
- Mogelijks Na+ retenite= > fludrocortisone ( overmatig en herhaalde toedienng) => oedeem en hypertensie tot gevolg
- Inhibitie ADH => verhoogde diurese => PU/PD
- KHD en EW
- Vnl Gluconeogenese!!! , glycogeensynthese, EW katabolisme => energie (AZ) die daarvoor vrij komt wordt gebruikt om gluconeogenese opnieuw te stimuleren
- Hyperglycemie => pre-diabetes mellitus => diabetes door chronisch gebruik
- Hyperglycemie zorgt voor afsterven van bloedvaten en neuronen vnl van extremiteiten
- Vet
- Lipolyse stimuleren => stijging cholestorol, vrije vetzuren
- => redistributie naar nek (buffalo hump)/aangezicht (rond gezicht = moon face) en verlies ledematen (zeer smalle armen en benen = chronic waisting syndroom)
- CZS
- Eurofie
- Kan beetje werken tegen depressie
- CV
- Stimulatie van NA/A synthese => VC => BD stijgt => hypertensie
- RAAS activeren => renine angiotensine aldosterone => VC => BD stijgt => hypertensie
- Bronciaal
- = positief !!!
- Dilatatie door Beta2 receptoren doen toenemen
- => vaak gebruikt voor astma hond of kat, COPD paard
- vaak in combinatie met Beta2 anonisten = synergetisch effect!
- Preparaten Beta2 agonisten = clenbutarol, terbutaline, salbutanol
- Immunosuppresie
- Postief of negatief
- Allergie :
- positief effect van immunosuppresie
- Bv bij urticaria heb je eryteem, roodheid, jeuk, pijn enzo en glucocorticode gaan deze reactie onderdrukken want allergie is overmaat
- Infecties
- Nadelig
- Eerste keus als dier ziek is en je weet het niet is AB en glucocorticoiden
- Gaan immuun onderdrukken => secundaire infecties uitlokken of dat je infectie niet opgelost krijgt (werken vaak bacteriostatisch => bacteriostatisch ab vereisen actief bact om ze af te doden)
- Combinatie AB en NSAIDs is veel geschikter omdat die het immuunstelsel niet gaan onderdrukken
- Anti-inflammatoir effecten
- NSAI remmen lipoxygenase en COX, glucocorticoiden werken iets hogr in diezelfde mechanisme in
- Lipocortin activeren => bindt fysiek aan fosfolipaseA2 => is dan niet actief => geen omzetting van membraanfosfolipden naar arachidonzuur
- Sommige spreken ook van direct COX 2 expressie maar dat is niet zeker
- Dosis: meestal lage dosis nodig voor anti-inflammatoir maar pas bij hoge dosis immunosuppressie
- NSAI remmen lipoxygenase en COX, glucocorticoiden werken iets hogr in diezelfde mechanisme in
- Bijkomende anti-inflammatoire processen
- Stabilisatie van de lysosoomembranen
- Remming van celproliferatie
- Interessant bij lympoma’s
- Nooit als enkel cytostatca
- (-)Remming vd synthese van collageen en glycosaminoglycanen door fbroblasten => wondheling en littekenvorming geremd
- Nadelig !!!!
- Remming van osteoblasten en stimulatie osteoclasten => osteoporose
- Remmen de vrijstelling van histamine uit basofielen (anti-allergisch)
- +
- Zeker goed bij anafylactische shock aangewezen (overmaat aan histamine met uitgesproken hypertensie)
- Gecombineerd met adrenaline voor VC
- Remming Ag/As interacties
- Remming synthese van cytokinen
- Hebben een koortsverlagend effect (daling PGE2 in hypothalamus)
- Remming functie macrofagen
- Electrolietenevenwicht
13
Q
glucocort effect op electrolietenevenwicht
A
- Mogelijks Na+ retenite= > fludrocortisone ( overmatig en herhaalde toedienng) => oedeem en hypertensie tot gevolg
- Inhibitie ADH => verhoogde diurese => PU/PD
14
Q
effect glucocort op KHD en EW
A
- Vnl Gluconeogenese!!! , glycogeensynthese, EW katabolisme => energie (AZ) die daarvoor vrij komt wordt gebruikt om gluconeogenese opnieuw te stimuleren
- Hyperglycemie => pre-diabetes mellitus => diabetes door chronisch gebruik
- Hyperglycemie zorgt voor afsterven van bloedvaten en neuronen vnl van extremiteiten
15
Q
glucocort effect op vet
A
- Lipolyse stimuleren => stijging cholestorol, vrije vetzuren
- => redistributie naar nek (buffalo hump)/aangezicht (rond gezicht = moon face) en verlies ledematen (zeer smalle armen en benen = chronic waisting syndroom)
16
Q
effect glucocort op czs
A
- Eurofie
- Kan beetje werken tegen depressie
17
Q
werking glucocort op CV
A
- Stimulatie van NA/A synthese => VC => BD stijgt => hypertensie
- RAAS activeren => renine angiotensine aldosterone => VC => BD stijgt => hypertensie
18
Q
effect glucocort op bronchiaal
A
- = positief !!!
- Dilatatie door Beta2 receptoren doen toenemen
- => vaak gebruikt voor astma hond of kat, COPD paard
- vaak in combinatie met Beta2 anonisten = synergetisch effect!
- Preparaten Beta2 agonisten = clenbutarol, terbutaline, salbutanol
19
Q
effect glucocort immunosuppressie
A
- Postief of negatief
- Allergie :
- positief effect van immunosuppresie
- Bv bij urticaria heb je eryteem, roodheid, jeuk, pijn enzo en glucocorticode gaan deze reactie onderdrukken want allergie is overmaat
- Infecties
- Nadelig
- Eerste keus als dier ziek is en je weet het niet is AB en glucocorticoiden
- Gaan immuun onderdrukken => secundaire infecties uitlokken of dat je infectie niet opgelost krijgt (werken vaak bacteriostatisch => bacteriostatisch ab vereisen actief bact om ze af te doden)
- Combinatie AB en NSAIDs is veel geschikter omdat die het immuunstelsel niet gaan onderdrukken
20
Q
effect glucocort op anti-inflammatoire effecten
A
- NSAI remmen lipoxygenase en COX, glucocorticoiden werken iets hogr in diezelfde mechanisme in
- Lipocortin activeren => bindt fysiek aan fosfolipaseA2 => is dan niet actief => geen omzetting van membraanfosfolipden naar arachidonzuur
- Sommige spreken ook van direct COX 2 expressie maar dat is niet zeker
- Dosis: meestal lage dosis nodig voor anti-inflammatoir maar pas bij hoge dosis immunosuppressie
- Bijkomende anti-inflammatoire processen
- Stabilisatie van de lysosoomembranen
- Remming van celproliferatie
- Interessant bij lympoma’s
- Nooit als enkel cytostatca
- (-)Remming vd synthese van collageen en glycosaminoglycanen door fbroblasten => wondheling en littekenvorming geremd
- Nadelig !!!!
- Remming van osteoblasten en stimulatie osteoclasten => osteoporose
- Remmen de vrijstelling van histamine uit basofielen (anti-allergisch)
- +
- Zeker goed bij anafylactische shock aangewezen (overmaat aan histamine met uitgesproken hypertensie)
- Gecombineerd met adrenaline voor VC
- Remming Ag/As interacties
- Remming synthese van cytokinen
- Hebben een koortsverlagend effect (daling PGE2 in hypothalamus)
- Remming functie macrofagen
21
Q
farmacotherapie cortico
A
- Zo kort en laag mogelijk doseren
- Om endogene cortisosynthese niet te gaan inhiberen (negatief effect hesenen bij toediening)
- Graduele afbouw
- Want je kunt de inhibitie niet volledig remmen
- Afbouwen om lichaam weer de kans te geven het zelf aan te maken
- ’s morgens toedienen
- Om circadiaal ritme niet teveel te verstoren
- Alternate day therapie
- Op D1 glucocorticoid, D3, D5, D7 => rustdagen zodat lichaam de kans heeft nog altijd cortisol aan te maken
- Vb op dia
22
Q
indicaties glucocort
A
- Inflammatoire processen
- SAIDs
- Allergische aandoeningen (lokale toepassing)
- Urticaria: methylprednisolone, trianosolone , enz
- Opgelet dat je geen cortisone toedient
- Rheumatische artritis
- Autoimmuune aandoening
- Hersenoedeem
- Shock
- Eig uitgesproken systemische allergie (allafelactische shock)
- Lymfoma en acute leukemie
- Door inhibite van cel proliferatie
- Andere
- astma
- partusinductie herkauwers
*
23
Q
glucocort op astma
A
- Rechtstreekse inhibitie van de ontstekingsmediatoren en uitschakelen van de polynucleaire en beinvloeding van de beta-adrenerge receptorne:
- Verminderen oedeem en congestie
- Verminderen bronchiale hypersecretie
- Combinatie van glucocorticoiden en Beta2-agonsten hebben synergetische effecten
- In de acute fase: verhoogde affiniteit van de beta2-agonisten voor de receptor en een gemakkelijke koppeling van het G-proteïne aan het adenylaatcyclase
- In de chronische fase: toename van het aantal receptoren en verminderde desensitisatie van de beta2 receptoren
24
Q
glucocort op partusinductie herkauwers
A
- Voorwaarde: foetale hypofyse vereist
- Corticosteroide toeveogen aan moederdier => vai placenta de foetale hypofyse bereiken en onderdrukken => rebound na 24 uur => wordt hypofyse geactiveerd => foetus maakt ACTH aanmaken => stimuleeert rechtstreeks bijniercortex => activatie hydrocortisone => zorgt voor activatei van PGF2alfa => zorgt voor VC vd bloedvaten thv corpus luteum => luteolyse => essentieel voor progestoron productie en dat is essentieel voor onderhoud dracht => bij daling progestron => oestrogeen stijing => partus inductie
- Niet gewoon PGF2alfa omdat: alleen PGF2alfa heeft veel minder effect dan combinatie therapie
- Nadeel
- Retentio secundenarum = ophouden placenta mogelijk
- Zeer potent glucocorticoid => verminderde levensvatbaarheid van het kafl (zeker probleem bij belgisch witblauw)
25
bijwerkingen glucocort
* Bijwerkingen zie blz 188 boek 2
* Huid verdunt dus heel makkelijk kneuzingen en blauw plakken
* Chronic waisting dysies
* Spierafbraak
* Vertraagde wondheling
26
inleiding hormonen inwerkend op geslachtsorgaan
* Inleiding
* Start allemaal met GnRH =\> gonatropines (FSH,LH) =\> oestrageen, progestagenen, androgenen enz
27
GnRH
GnRH (gonadotropines)
* Activatie LH \>\> FSH
* Gonadoreline, busereline, perforeli
* Indicaties
* Inductie ovulatie
* Activatie en stimulatie LH vrijstelling
* COF
* Behandeling COF (cysteuze ovariele follikels)= cyste met follikel op maar geen ovulatie
* Vnl probleem bij rund
* Medicatie met luteoloop effect
* Infertiliteit reu
* GnRH =\> spermatogenese en testosteron productie
* Begint met hypothalamus =\>
* Bij man dier
* ICSH = interstitieel cel stimulerend hormoon (ipv LH)
* Gaat leydigcellen activeren thv de testis =\> produceren testosteron
* Androgene en anabole wrking
* Voor androgene is dihydrotestosterone veel effectiever
* gonadotropines
* FSH + LH runderen =\> ovulatie + corpus luteum =\> onze koe super ovuleren en dan embyro’s inplanten in x aantal draagkoeien
28
indicaties GnRH (gonadotropines)
* Inductie ovulatie
* Activatie en stimulatie LH vrijstelling
* COF
* Behandeling COF (cysteuze ovariele follikels)= cyste met follikel op maar geen ovulatie
* Vnl probleem bij rund
* Medicatie met luteoloop effect
* Infertiliteit reu
* GnRH =\> spermatogenese en testosteron productie
29
GnRH bij man dier
* ICSH = interstitieel cel stimulerend hormoon (ipv LH)
* Gaat leydigcellen activeren thv de testis =\> produceren testosteron
* Androgene en anabole wrking
* Voor androgene is dihydrotestosterone veel effectiever
30
preparaten oestrogenen
* preparaten
* Natuurlijk = estrone, estradiol en estriol
* Estradiol = ook synthetisch actief
* Meetal hydroxylgroep
* Afstand tussen 2 hydroxyl producten zijn bij synthetisch en bij natuurlijk hetzelfde =\> toch binden op oestrogeen receptor
* Synthetisch
* Diethylstilbesterol
* Hexoestro
* Dienestrol
* Klassiek de steroiede structuur
31
indicaties oestrogenen
* =\> beperkt want veel gm zijn veel effectiever en efficienter
* Behandeling van problemen geassocieerd met ovariohysterectomie (waaronder incontinentie en vagintitis)
* Alfa agoist: fenylpropanol amine = veel beter: zorgt voor constrictie gs blaassfincter met veel minder neveneffecten
* Cervixdilatatie, maar geen effectieve partus inductie
* Bij het rund voor cysteuze ovariele follikels
* Niet zo succesvol: liever GnrH
* Pyometra en mummificatie
* Liver PGF2alfa =\> verliezen CL =\> progestron valt weg = oorzaak pyometra (zorgt ervoor dat mucosa geactiveerd blijft in baarmoeder)
* Inductie vroegtijdige abortus bij hond en kat (estrogenen inhiberen de innesteling, maar zijn niet te vekiezen want kunnen het beenmerg onderdrukken
* Kies liver PGF2alfa
* Prostaathyperplasie (estrogenen zijn androgeenreceptoren antagonsiten)
* Maar de directe antagonsiiten zoals finasteride liever
* Maar liefst castratie
* Groeifactor bij herkauwers (verboden in eu !!!!)
32
preparaten progestagenen
* Progesteron acetaat, medroxyprogesteron acetaat (MAP), megestrolacetaat (MGA), levenorgestrel, proligestron, delmadinoacetaat en altrenogest (androgeen met progestesteron activiteit)
33
toxiciteit progestagenen
* Hond/kat: endometritis/pyometra
34
indicaties progestagenen
* Merrie
* Behandeling anoestrus
* Verwacht je reboud effect =\> progesteron toedienen waardon oestrogeen wordt odnerdruk =\> stijgt weer als je stop =\> bronst inductie of tochtigheid bij runderen
* Behandelen polyfolliculaire ovaria
* = COF rund
* Onderdrukken oestrus
* Als je blijft toedienen
* (rund samen met oestrogenen)
* Beperkt
* Vakren
* Oestrussynchronsiatie
* Hond en kat
* Anticonceptie
* Uitstellen oestrus
* Prostaathypertrofie
* Schaap
* Bronstinductie en synchronisatie via vaginaal spiraal
* X aantal dagen =\> draadje langs buitenkant voor verwijderen
35
anti-progestagenen
* Aglepreston
* Verhindert de nidatie en odnerbeekt de dracht bij de hond tot 45 d na bevruchting
* = 1e keus bij abortus inductie bij de hond (Zeker vreog stadium tot 1,5 maand)
* Afffiniteit progestteron R maar geen activiteit
36
androgenen algemeen
Androgenen
* Testosteron gevormd door de testes
* 5 afla-reductase zet testosteron om in dihydrotestosteron
* =\> die heeft uitgesproken viiiliserend en androgene werking, veel meer dan testosteron zelf (efficaciteit en potentie)
* Enzym is enkel aanwezig thv de testis en niet thv de spieren (anabole werking)
* =\> anabolica hebben geen andorgene werking (geen 5 alfa reductase in spieren dus enkel testosteron ) =\> geven wel negatieve feedback dus je krigjt geen anabole werking meer
37
effecten androgenen
* Geslachtsorganen
* EPO stimulatie
* =\> gaar RBC laten aanmaken =\> zuurstofcapaciteit stijgt
* Van belang in doping
* N retentie (anabole werking)
* Verminderde desaminatie van az tot ureum
* =\> urinair uitgscheiden
* Az gebruik voor eiwit synthese (spieropbouw)
* Vet en/of koolhydraten afbreken =\> eiwitsynthese
* Stimulatie eetlust
* Stoffen die weer gebruikt kunnen worden voor eiwitsynthese
* Soms gebruikt bij patienten die echt ziek zijn =\> dan geen rebound effect in ureum secretie maar terug naar basaal nivau
* =\> stikstof excretie zal hoger zijn dan basaal niveau =\> in eerst evase veel meer eiwit uitscheiden en ureum uitscheiden dan basaal nivaey =\> daarna weer terug naar basaal niveau
38
indicaties androgenen
* Natuurlijke testosteron (C19 steroïden) is niet oraal actief, synthetische derivaten wel zoals 17afla=methyltestosteron. Anabolica (C18 steroiden), zoals stanozolol en boldenone zijn meestal alleen parenteraal actief
* Bij GHD niet omwillle van vetkwekerij
* Katabole effecten glucocorticoïde tegengaan (KHD)
* Glucocorticoiden zorgen voor eiwitafbraak =\> dus met dit spiermassa op normaal niveau terugbrengen
39
anti-androgenen
* Finasteride, osateron
* Om tot dihydrotestosteron te ihiberen =\> verhinderd leeftijdsgebonden kaalheid man
* Inhibitie 5alfa-reductatse
* Testis geinhbeerd om om te zetten =\> geen dehydrotherapie =\> minder androgenen werking =\> gebruik bij prostaathyperplasie
* Nog steeds liever castratie
* Benigne prostaathyperplasie
* Bijwerkingen: eetlust neemt toe, fertiliteitsproblemen, gedragsveranderingen
40
somatotropine
* Algemeen:
* Hypothalamus: GhRh= somatoreline =\> hypofyse: GH (=somatotropine) stimuleren (somatostatine gaat het inhiberen) =\> effect op verschillende weefsels
* IGF-1 lever = somatomedine =\> groei van dier
* Bloedglucose lucht in
* Beenweefsel groei weke delen enz
41
thyroidhormonen
* Hypothalamus =\> hypofyse =\> target klier
* Thyrotropine releasing hormone (TRF/TRH) uit hypothalamus =\> thv hypofyse TSH (=thyrotropine) =\> thv thyroid activeren =\> T4 en T3 vrijstellen =\> metabolisme verhogen
* Basaal metabolisme stijgt
* Hartsnelheid stijgt
* ![]()
* Thv schildklier zelf
* Jodium nodig =\>
* Jodide =\> opgenomen door schildklier =\> 2x jodide = jood =\> gebonden aan tyroside = monoiodotyrosine (2x I2+tyroside) =\> T4 en T3 gevormd
* T3= 1x DiT + 1x MI=iT
* T4 = 2x DIT
* =\> die worden vrijsgeteld plasma=\> basaal effect verhogen in plasma
42
tyroid hormonen thv schildklier zelf
* Jodium nodig =\>
* Jodide =\> opgenomen door schildklier =\> 2x jodide = jood =\> gebonden aan tyroside = monoiodotyrosine (2x I2+tyroside) =\> T4 en T3 gevormd
* T3= 1x DiT + 1x MI=iT
* T4 = 2x DIT
* =\> die worden vrijsgeteld plasma=\> basaal effect verhogen in plasma
43
effecten thyroid hormonen
* Effecten
* T3 \>\> T4
* Actiever en potenter
* Ook als ze beide opgenomen worden is er intracellulair enzym dat T4 deels zal omzetten naar T3 =\> deze vooral binden aan genoom en deze activeren =\> DNA synt, gentransciptie, proteine synthese =\> verhoging basaal metabolisme
* Nucleaire receptor
* Activatie gentranscriptie
* Stimulatie groei en ontwikkeling
* Verhoogt het basaal metabolisme (calirogenic)
* Positief inotroop effect
* Hypothyroidie
* Levothyroxine
* Hyperthyroïdie
* Methimazole (vnl bij de kat)
* =\> net als fenobarbital is er hier TDM (drug monitoring) =\> dosis fine tunen met makkelijk deelbare tabletten
44
effecten oxytocine
* Effecte
* Contracties myometrium
* **Ejectie** melk uit alveolaire kanalen
* Maar prolactine =\> melkproductie (verschil)
45
indicaties oxytocine
* Indicaties
* Inductie van weeën
* Postpartum bloedingen
* **Stimulatie van de lactatie**!!!!!!
* **Partusinductie bij de merrie**!!!!
* Bij merrie geen CL meer
* Partusinductie bij het varken smane met PGF2alfa
46
groeistimulerende substanties
* Thyreostatica
* Zorgen ervoor dat je meer water in vlees krijgt = zwaardere karkassen
* Beta-agonisten
* Bv clenbuterol
* =\> binden op beta 3 = minder vet en meer spier
* Hormonen
* Oestrogenen
* Gestagenen vb Progestagene
* Androgenen
* \> mogen allemaal niet gebruik worden
* Uitz
* Embryotransfer, COF, tocolyticum
* = allemaal 1 of 2maal waardoor je niet echt groeibevordering hebt
* Lokale therapie: vb prid/CIDR (oestrus synchronisatie
