FIL1- 1st Quarter Flashcards

(87 cards)

1
Q

(Sinasabi) Ang wika sa ating bansa ay kabilang sa
malaking pamilya ng mga

A

Wikang Austronesian

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Ilang wika ang kasali sa wikang Austronesian?

A

500 wika

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

2 Teoryang Pinaniniwalaan ng Wika

A

Teoryang Panrelihiyon o Biblikal
Teoryang Siyentipiko

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

ipinapahayag ito batay sa Bibliya

A

Teoryang Panrelihiyon o Biblikal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

ang wika ay kaloob ng Diyos sa tao sa siyang instrumento upang pangalagaan ang iba pang nilikha niya

A

Teoryang Panrelihiyon o Biblikal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

nagpapakita ng kapangyarihan ng Diyos upang magkaroon ng kaayusan sa mundo at maipalaganap ang mabuting salita

A

Teoryang Panrelihiyon o Biblikal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

batay sa eksperimento at obserbasyon

A

Teoryang Siyentipiko

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

nagsimulang usisain ng mga iskolar noong bahagi ng ikalabindalawang siglo

A

Teoryang Siyentipiko

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

7 Teorya ng Wika

A

Teoryang Ding-Dong
Teoryang Bow-Wow
Teoryang Pooh-Pooh
Teoryang Yo-He-Ho
Teoryang Ta-Ta
Teoryang La-La
Teoryang Ta-ra-ra-boom-de-ay

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Ipinalalagay sa teoryang ito na lahat ng bagay sa kapaligiran ay may sariling tunog na siyang kumakatawan sa nasabing bagay.

A

Teoryang Ding-dong

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Ipinalalagay sa teoryang ito na nagmula ang wika sa panggagaya o paggagad ng tao sa mga tunog na nagmumula sa kalikasan/kapaligiran o hayop.

A

Teoryang Bow-wow

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Ipinalalagay na ang tao ang siyang lumikha ng tunog at siya ring nagbibigay ng kahulugan dito batay na rin sa kanyang nadarama. Kapag nasaling ang damdaming ito, nakapagbubulalas siya ng mga salitang kaakibat ng kanyang nararamdaman/damdamin.

A

Teoryang Pooh-pooh

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Ito naman ang teoryang nagsasabi na ang tao ay bumabanggit ng mga salita kapag siya ay gumagamit ng pisikal na lakas o pwersang pisikal.

A

Teoryang Yo-he-ho

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Ipinalalagay na ang teoryang ito, na ang pagsasalita ay buhat sa paggalaw ng kamay ng isang indibidwal. Batay sa paniniwala, ang naturang teorya ay may relasyon sa pagsasalita at pagkumpas.

A

Teoryang Ta-ta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Ito ay mga salita o sanaysay na may kinalaman sa paggamit ng mga pang romansa. Ayon sa teoryang ito, ang pag ibig o pagmamahal ang syang dahilan at nagtulak sa mga tao upang makabuo ng salita o wika. Maaari din ang mga nababasa natin sa mga tula at o awitin.

A

Teoryang La-la

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Ang pagkilos, pagsayaw, pagsigaw, pagbulong ng mga taong kalahok o gumaganap sa mga ritwal at sinaunang selebrasyon o okasyon ay lumilikha ng mga tunog at pag-usal ng mga salita na sa kalaunan ay nabibigyan ng kaukulang kahulugan ng mga tao.

A

Teoryang Ta-ra-ra-boom-de-ay

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Modelo ni Aristotle Batay sa Kaniyang Retorika, Nagbigay ng 3 Sangkap ng Komunikasyon

A

Nagsasalita
Ang sinasabi
Ang nakikinig

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Latin ng Komunikasyon

A

Communis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Ano ang ibig sabihin ng communis?

A

Karaniwan o Panlahatan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Ito ay ang daan upang makipag-ugnayan nang may maayos na pag-unawa sa kausap. Pasalita o pasulat man, kailangan ito ay maging mabisa. Sa sinaunang panahon, hindi pa na imbento ang wika. Kaya naman, gumamit ang mga sinaunang tao ng mga ukit sa bato, lengwahe ng katawan (body language), mga simbolo, at iba pang di berbal na uri ng komunikasyon.

A

Komunikasyon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Nagsimula ang salitang “wika” mula sa

A

Wikang Malay

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Nagsimula ang salitang “lengguwahe” sa

A

Kastila

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Ayon sa kanila, ang wika ay isang kalipunan ng salita at ang mga pamamaraan ng pagsasama-sama ng mga ito para magkaunawaan o makipagkomunikasyon ang isang grupo ng isang tao.

A

Pamela Constantino at Galileo Zafra (2008)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Ayon sa kaniya, ang wika ay masistemang balangkas ng sinasalitang tunog at isinasaayos sa paraang arbitraryo upang magamit ng mga taong nabibilang sa isang kultura

A

Henry Gleason

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
may batayan o pinagkunan
Masistemang Balangkas
26
Tunog
Ponema
27
Salita
Morpema
28
Pangungusap
Sintaks
29
Diskurso
Conversation
30
hindi lahat ng tunog ay may salita at kahulugan
Sinasalitang tunog
31
angkop na pananalita o salita sa kausap
Dapat pinipili o isinasaayos
32
napagkasunduan ng mga tao
Arbitraryo
33
para hindi mamatay o mawala
Ginagamit
34
magkabuhol o magkabigkis
Mula sa isang kultura
35
nagbabago sa kapaligiran
Dinamiko
36
Ayon kay B.F. Skinner (1968) naniniwala na ang pagkatuto ng wika ay pag-uugaling napag-aaralan. Pinaniniwalaan ng mga behaviorist na ang kilos at gawi ng isang tao ay maaaring hubugin sa pamamagitan ng **pagkokontrol** ng kapaligiran. Sa madaling salita, maaaring matuto ng wika sa pamamagitan ng pagkontrol at pagganyak, katulad ng pagpapabuya at pagpaparusa. **(teacher-centered)**
Teoryang Behaviorism o Behaviorist Approach
37
Ayon kay Noam Chomsky, nagbigay katawagan sa aparatong pang-kaisipan na taglay ng tao at tinukoy niya ito bilang Language Acquisition Device (LAD). Ayon sa kanya, ito ang tumatanggap ng mga impormasyon mula sa kapaligiran sa anyong wika kung kaya **likas ding natutunan** ng mga bata ang linggwistikong katangian ng wika. Tandaan: habang lumalaki ang bata ay patuloy itong gumagamit ng wika na siyang magpapaunlad naman nito. **(built-in)**
Teoryang Innative o Nativist Approach
38
Ayon sa paniniwala ng cognitivist, ang mga tao ay walang tigil sa paggamit ng **pag-iisip** sa pagnanais na mabigyang pagpapakahulugan ang impormasyon natatanggap sa kapaligiran. Pinapanaligan din ng teoryang ito na ang **pagkakamali** habang nasa proseso ng pagtuturo ay natural lamang sapagkat bahagi ito ng pagkatuto ng isang tao. Tandaan: Mas natututo ang isang sa isang wika kung positibo ang pananaw nito ukol sa naturang wika. **(learned)**
Teoryang Kognitib
39
Ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng mga salik na **pandamdamin at emosyunal**. Tungkulin ng guro na maglaan at lumikha ng isang kaaya-ayang kaligiran sa paaralan at isang pagkaklaseng walang pananakot kung saan maginhawa ang pakiramdam ng bawat mag-aaral at malaya nilang nagagamit at nasusuri ang bagong wikang natutuhan. Tandaan: Kung ang isang tao ay may takot o pag-aalinlangan sa pagkatuto ng wika dala ng kapaligiran o sitwasyon, and pagkatuto ay hindi lubusang matatamo. **(student-centered)**
Teoryang Makatao
40
2 Uri ng Antas ng Wika
Pormal Impormal o Di-Pormal
41
Mga salitang **pamantayan o istandard** dahil ito ay kinikilala, tinatanggap at ginagamit ng karamihang nakapag-aaral sa wika. Mapapansin kadalasan sa paggamit ng mga bokabularyo nito ay mas komplikado at kailangang unawaing mabuti sapagkat ang ilang kahulugan ay hindi lantaran.
Pormal
42
2 Uri ng Pormal
Pampanitikan Pambansa
43
Sa kaantasan ng pomalidad ng wika, sinasabing ito ang pinakamataas sa lahat. Ang mga salitang ginagamit ay **matatalinhaga** at masining na kadalasang ginagamit sa iba't ibang akdang pampanitikan. Ang madalas na gumagamit ng ganitong uri ay mga manunulat.
Pampanitikan
44
Mga salitang ginagamit sa mga aklat pangwika at babasahing ipinalalabas sa buong kapuluan o sa sirkulasyong **pangmadla**. Ito rin ang wikang ginagamit sa pamahalaan at paaralan
pambansa
45
Ito ay ang antas ng wika na karaniwan, palasak, pang araw-araw at madalas ginagamit sa kaswal na usapan
Impormal o Di Pormal
46
3 Uri ng Impormal
Lalawiganin Kolokyal Balbal
47
**Dayalekto** o karaniwang sinasalita ng mga katutubo sa isang lalawigan katulad ng Tagalog, Cebuano, at Bikolano
Lalawiganin
48
Ito ay nagmula sa pormal na mga salita na naglaon ay naging magaspang na din dahil sa mga taong gumagamit nito. Ito ay madalas na ginagamit sa umpukan o ordinaryong mga usapan kung kaya hindi pinapansin ang wastong gamit ng gramatika, tinatanggap naman ng nakararami. Katangian ng antas na ito ay ang **pagpapaikli** ng isa, dalawa o higit pang titik sa salita
Kolokyal
49
Itinuturing na pinakamababang antas ng wika na ginagamit sa mga **lansangan** sa pang-araw-araw na pakikipagtalastasan. Madalas itong ginagamit ng tao nasa ikatlong kasarian.
Balbal
50
Ayon kay Labov (1972) ito ay isang pangkat ng mga taong nagkakaunawaan sa layunin at estilo( salita, tunog, ekspresyon) ng kanilang pakikipag-ugnayan sa paraang sila lamang ang nakakaalam.
Linggwistikong Komunidad
51
Ito ay ang pinakasentro ng pag-aaral ng mga sosyolinggwista. Sa pamamagitan nito ay nauunawaan at nabibigyang pagpapakahulugan ang wikang ginagamit ng tao sa lahat ng aspeto sa lipunan.
Speech Community o Linggwistikong Komunidad
52
Nagkakaroon ng Baryasyon (pagkakaiba-iba) ang wika dahil sa mga sumusunod na kadahilanan:
Heyograpikal Sosyal Kontekswal
53
Nagkakaroon ng baryasyon ang wika dahil sa **lokasyong** kinalalagyan ng mga taong gumagamit nito. Katulad ng Pilipinas na napaghihiwalay ng katubigan o kabundukan kung kaya nakapagdulot ito ng maraming wikain sa bansa.
Heyograpikal
54
Hindi katakatakang nagkakaroon ng pagkakaiba-iba ang wika dahil sa kalagayang heyograpikal ng isang bansa. Kung kaya, kapansin-pansin din na ang mga taong magkakalapit o may **ugnayan** ay halos magkakatulad ang paraan ng pananalita kumpara sa taong o walang ugnayan sa isa’t isa
Sosyal
55
Kung ang sosyal na baryasyon ay nagaganap sa pagitan ng mga indibidwal na kabilang sa iba’t ibang grupong panlipunan, ang ________ na baryasyon naman ay baryasyong nagaganap sa loob ng isang **indibidwal**.
Kontekswal
56
Tumutukoy sa anumang kapansin-pansin sa anyo ng wika o uri ng pananalita ng isang tao o grupo ng taong gumagamit nito. Kadalasan ay nakikita ito sa pagbibigkas, intonasyon, estilo, pagbuo ng mga pangungusap, at bokabularyo.
Barayti ng Wika
57
Pansariling istilo ng pagpapahayag ng isang indibidwal. Ito ay masasabing yunik sa kanila o sumisimbolo at **tatak ng kanilang pagkatao.**
Idyolek
58
Ito ay barayti ng wika na nabubuo dahil sa heograpiya ng isang lugar. Kakaiba ang nagiging bigkas sa isang pangkaramihang salita para sa mga katagalugan kumpara sa salita ng mga tao sa ibang **lalawigan**.
Dayalek
59
Ito ay barayti ng wika na ginagamit ng isang partikular na grupo. Kabilang dito ang wikang ginagamit ng mga nasa ikatlong kasarian na syang kumakatawan sa kanilang kaanyuan sa lipunan gayun na din ang mga salitang **kalye** na madalas ginagamit ng mga kalalakihan.
Sosyalek
60
Tinatawag ang mga **espesyalisadong termino** gaya ng mga salitang siyentipiko o teknikal na nagtataglay ng iba.
Register ng Wika
61
Tumutukoy sa paksa o **larangang** pinag-uusapan at ang mga taong nag-uusap sa loob nito. Ang paksa ng diskurso ay maaaring hinggil sa mga teknikal o espesyalisadong salita na ginagamit ng mga taong nasa partikular na disiplina o larangan.
Field
62
Tumutukoy sa **relasyon** ng mga taong nag-uusap sa isang sitwasyon. Ang relasyon ng mga taong nag-uusap ay nakakaimpluwensiya ng malaki sa paggamit ng pormalidad ng wika.
Tenor of Discourse
63
Tumutukoy sa **paraan** o kung paano nag-uusap ang mga tagapagsalita- pasulat o pasalita. Sa pasulat madalas ay pormal ang mga salitang ginagamit kung ihahambing sa pasalita.
Mode of Discourse
64
Katangian: tumutugon sa pangangailangan. Nagpapahayag ng **pakiusap**, **pagtatanong, at pag-uutos**. (**Gusto ko**) hudyat ng wika Pasalita: pakikitungo, pangangalakal, pag-uutos Pasulat: liham pangangalakal
Instrumental
65
Katangian: **kumokontrol o gumagabay** sa kilos at asal ng iba. (**Gawin mo kung ano ang sinasabi ko**) hudyat ng wika Pasalita: pagbibigay ng panuto o direksiyon at paalala Pasulat: resipe, direksiyon sa isang lugar, panuto sa pagsusulit at paggawa ng isang bagay, tuntunin sa batas na ipinatutupad
Regulatoryo
66
Katangian: nakakapagpanatili, nakapagtatatag ng **relasyong sosyal** (**Ikaw at Ako**) hudyat ng wika. Pasalita: pormulasyong panlipunan, pangangamusta, pag-aaya sa pagkain, pagpapaalam, pagpapatuloy sa bahay, pagpapalitan ng biro, pagbibigay galang o pagbati, pagkayamot at paghanga Pasulat: liham pagkakaibigan, imbitasyon sa isang okasyon (kaarawan, anibersaryo, programa sa paaralan)
Interaksiyunal
67
Katangian: nagpapahayag ng **sariling damdamin o opinyon**. (**Ito ako**) hudyat ng wika Pasalita: pormal o impormal na talakayan, debate, o pagtatalo Pasulat: editoryal o pangulong tudling, liham sa patnugat, pagsulat ng suring-basa, suring pelikula o anumang dulang pagtatanghal
Personal
68
Katangian: **naghahanap ng mga impormasyon** o datas upang makapagtamo ng iba't ibang kaalaman sa mundo. Madalas itong ginagamit sa paaralan upang makapagtamo ng kaalamang akademiko at propesyunal (**Sabihin mo sakin kung bakit**) hudyat ng wika. Pasalita: pagtatanong, pananaliksik, at pakikipanayam Pasulat: sarbey, thesis, at disertasyon
Heuristiko
69
Katangian: **pagbabahagi ng impormasyon**, pangyayari, makapagpahayag ng detalye, makapag[adala at makatanggap ng mensahe ng iba. (**May sasabihin ako**) hudyat ng wika. Pasalita: pagpapahayag ng hinuha at pahiwatig Pasulat: mga anunsiyo, patalastas at paalala
Representasyunal
70
Katangian: **pagpapalawak ng imahinasyon** ng isang tao. Nagagamit ang wika upang makawala panandali ang tao sa reyalidad at nagagawa nitong makarating sa ibang daigdig at kahit sa napakaimposibleng daigdig Pasalita: pagbigkas ng akdang pampanitikan Pasulat: tula, maikling katha, nobela
Imahinatibo
71
Halimbawa: Pakiabot mo naman ang folder na nasa ibabaw ng mesa. Anu-anong departamento ang kailangan kong daanan bago makarating sa tanggapan ng kagalang-galang na gobernador?
Instrumental
72
Halimbawa: Bawal pumitas ng bulaklak. Huwag gumamit ng ballpen sa pagsagot, gumamit ng lapis.
Regulatoryo
73
Halimbawa: Mas magaling sa lahat nang nakilala ko. Maraming Salamat! Kamusta ka na?
Interaksiyunal
74
Halimbawa: Pagsigaw upang mailabas ang saloobin tuwing may suliranin o di kaya'y pagkabigo. Maaari ding pagpipigil sa nararamdaman sa taong may ginawang pagkakamali sa iyo.
Personal
75
Halimbawa: Bakit nagkaroon ng low tide? Bakit may umaga at gabi?
Heuristiko
76
Halimabawa: Ang salitang lengguwahe ay mula sa salitang LINGUA ng Latin, nangangahulugang "dila" sapagkat magagamit ang dila sa paglikha ng maraming kombinasyon ng mga tunog.
Representasyunal
77
Halimbawa: Kung ikaw ay bibigyan ng kapangyarihan, ano ito at bakit? Kung ikaw ay tutubuan ng pakpak, saan mo balak pumunta?
Imahinatibo
78
7 Uri ng Gamit ng Wika sa Lipunan
1. Instrumental 2. Regulatoryo 3. Interaksiyunal 4. Personal 5. Heuristiko 6. Representasyunal 7. Imahinatibo
79
- edukasyon - paaralan - aklat, pagsusulit, aktibidades, at pananaliksik
Wikang Panturo
80
Ayon dito, ang Wikang Filipino ay: Ang wikang pambansa ng pilipinas
Seksyon 6, Artikulo XIV ng Kontitusyon ng 1987
81
Ito ay isang **wika** o lengguwahe na binigyan ng bukod-tanging istatus sa **saligang batas** ng mga bansa, mga **estado**, at iba pang teritoryo. Ito ang wikang kadalasang ginagamit sa **lehislatibong** mga sanay ng bansa, bagamat hinihiling din ng batas sa amraming bansa na isalin din sa ibang wika ang mga dokumento ng gobyerno.
Wikang Opisyal
82
Ito ay isang **wika** o **diyalekto** na natatanging kinakatawan ang pambansang pagkilanlan ng isang **lahi** at o **bansa**. Ginagamit ito sa **politikal** at **legal** na diskurso at tinatatakaga ng **pamahalaan** ng isang **bansa**.
Wikang Pambansa
83
Ayon kay ________ (____), ito ay isang indibidwal na may iisang wika lamang ang nagagamit.
Richards 2002 Monolingguwalismo
84
Ito ay tumutukoy sa dalawang wika.
Bilingguwalismo
85
Galing sa salitang "_____"= marami at "_____________"= "linggwahe" Paggamit ng maraming wika (3 o higit pa)
Multilingguwalismo Multi Lingguwalismo
86
MTB-MLE stands for
Mother-Tounge Based Multilingual Education
87
paggamit ng unang wika ng mga mag-aaral sa isang partikular na lugar
MTB-MLE o Mother-Tounge Based Multilingual Education