H2.7: Cytokinen en chemokinen: productie, receptoren en effecten

Question 1

waarvoor zijn cytokines vooral belangrijk?

Answer 1

• ontsteking
• weefselherstel
• activatie lymfocyten

Question 2

cytokines zijn niet alleen belangrijk voor de immuniteit, maar ook voor….

Answer 2

normale homeostase

Question 3

cellulaire effecten van ontsteking

Answer 3

• endotheelactivatie
• parenchymactivatie
• leukocyt activatie

Question 4

waarin zijn cytokines te verdelen?

Answer 4

• groeifactoren
• chemokines (kunnen andere cellen aantrekken)
• overig

Question 5

cytokines zijn

Answer 5

families

Question 6

hoe functioneren cytokiiens?

Answer 6

• lokaal (autocrien, paracrien)
• systemisch

Question 7

cytokines zijn…

Answer 7

pleiotroop en redunant

Question 8

hoe functioneren cytokines?

Answer 8

in een netwerk, waarbij ze elkaar activiteit synergetisch of additief kunnen verstserken of juist inhiberen

Question 9

waarvan zijn de effecten van cytokines afhankelijk?

Answer 9

• procesfase
• concentratie

Question 10

waarop hebben cytokines effect

Answer 10

verschillende celtypen van alle weefsels (niet alleen immuuncellen)

Question 11

waardoor worden cytokines gemaakt?

Answer 11

verschillende celtypen van alle weefsels (niet alleen immuuncellen)

Question 12

welk belangrijk onderscheid wordt gemaakt van cytokines?

Answer 12

pro- en anti-inflammatoir (beetje kort door de bocht)

Question 13

cytokines verschillende soorten binnen cytokines

Answer 13

• groeifactoren
• chemokiens
• IL
• overig, zoals IFN etc

Question 13

cytokine definitie containerbegrip

Answer 13

glycoproteïne (10-30 kDa) dat gedrag/functie van andere cellen beïnvloedt

Question 13

IL functie

Answer 13

communicatie tussen witte bloedcellen

Question 13

groeifactor definitie

Answer 13

cytokine dat de proliferatie (en maturatie) van cellen stimuleert

Question 14

chemokine defninite

Answer 14

cytokine met chemotactische (en activerende) werking op cellen

Question 15

overige cytokines definitie

Answer 15

cytokines emt andere functionele effecten, zoals activerend of remmend (IL-1, IFN-gamma, TGF-beta)

Question 16

pleiotroop

Answer 16

1 cytokine beïnvleodt meerdere celtypen en heeft uiteenlopende effecten

Question 17

redundantie

Answer 17

verschillende cytokines hebben overlappende functies

Question 18

verhoogd IL-6 kan veroorzaken:

Answer 18

• reuma
• anemie
• DM2
• CVZ
• pijn, vermoeidheid
• depressie

Question 19

drie typen effecten van cytokines

Answer 19

• paracrien
• autocrien
• endocrien

Question 20

wat is het verschil tussen hormonen en endocriene cytokines?

Answer 20

hormonen worden geproduceerd in bepaald endocrien orgaan en cytokines worden veel breder geproduceerd en hebben bredere effecten

Question 21

cytokines kunnen elkaar op 3 verschillende manieren beïnvloeden

Answer 21

• synergie
• additie
• inhibitie

memoraid !!

Question 22

additie

Answer 22

effect kan bij elkaar worden opgeteld

Question 23

synergie

Answer 23

het effect van 2 cytokinen samen is veel groter dan de som van die 2 effect van samenwerking dat groter is dan wat de afzonderlijke partijen in totaal bereikt zouden hebben

Question 24

inhibitie

Answer 24

het ene cytokine remt het positieve effect van de andere cytokine

Question 25

bij inflammatie, INF , IL-2 en IL-6 netwerk

Answer 25

docu!

Question 26

invloed IL-1 op TNF-alfa

Answer 26

stimulerend

Question 27

invloed TNF-alfa op IL-2

Answer 27

stimulerend

Question 28

als je IL-1 en TNF-alfa aan elkaar toevoegd

Answer 28

synergetisch effect op IL-6

Question 29

IL-6 effect op IL-1

Answer 29

remmend

Question 30

IL-6 effect op TNF-alfa

Answer 30

remmend

Question 31

wat is de invloed van inflammatie op endotheel?

Answer 31

- toegenomen permeabiliteit - er komen adhesie moleculen op , wat de aantrekking van leukocyten bewerkstelligt

Question 32

systemische beschermende effecten van cytokines bij inflammatie

Answer 32

- koorts (vanuit hersenen) - acute fase eiwitten productie in lever (denk aan CRP) - meer leukocyten vorming en afgifte in beenmerg

Question 33

systemische pathologische effecten van cytokines bij inflammatie

Answer 33

- lage output van hart - thrombusvorming in bloedvaten - insuline resistentie

Question 34

cytokine storm

Answer 34

cellen van het aangeboren immuunsysteem gaan zoveel cytokines aanmaken, dat er cellen beschadigd raken (inflammatory cell death). door deze celdood ontstaan er alleen maar meer cytokines, waardoor je in een vicieuze cirkel komt => systemitsche inflammatie

Question 35

is de kinetiek van ale cytokines hetzelfde?

Answer 35

nee; komen op andere tijdstippen op gang

Question 36

hoe komt het dat die cytokines verschillende kinetiek hebben?

Answer 36

- verschillende productiemechanismen

Question 37

verschillende productiemechanismen

Answer 37

- aanwezig op membraan => in circulatie door enzym-activatie (TNF op macrofagen) - aanwezig in vesikels => circulatie door degranulatie (IL-4 in eo's) - aanwezig in cytosol als pro-cytokine => activatie door proteases of door inflammasoom (bv IL-1beta in macrofagen) - de novo transcriptie en translatie na celactivatie (bv IL-2 in Tcel)

Question 38

wat doet IL-6 met inflammatie?

Answer 38

stimuleren

Question 39

wat doet IL-6 inflammatie-activerend ?

Answer 39

- remt de vorming van regulatoire T-cellen - stimuleert Th-17 - activeert endotheel

Question 40

wat doet IL-6 inflammatie-inhiberend ?

Answer 40

- remt IL-1 en TNF - verhoogt IL-1R antagonist - verhoogt IL-10 - verhoogt PMN apoptose - verhoogt matrixproductie door fibroblasten

Question 41

dus IL-6 is niet zwart wit

Question 42

IL-10 staat bekend als

Answer 42

anti-inflammatoir

Question 43

IL-10 immuunsupressieve effecten

Answer 43

- remt APC - remt Ag presentatie - remt pro-inflammatoire cytokines

Question 44

IL-10 immuunactiverende effecten

Answer 44

- stimuleert CD8+ Tc - stimuleert IFN-gamma

Question 45

hoe staat IFN-gamma bekend?

Answer 45

pro-inflammatoir

Question 46

pro-inflammatoire effecten IFN-gamma

Answer 46

- meer MHC expressie - meer Th1-cellen - activeert macrofagen

Question 47

anti-inflammatoire IFN-gamma effecten

Answer 47

- remt Tc proliferatie - induceert apoptose - remt neutrofiele aantrekking - remt T-cellen

Question 48

timing is belangrijk!

Answer 48

als je te vroeg cytokines toevoegt of te laat krijg je andere effecten. getimed adhv monocyten

Question 49

hoe reguleer je die timing?

Answer 49

- veranderde expressie van receptoren op membraan oppervlak - modulering signaleringscomponenten - IFN-gamma kan DNA veranderen (epigenetische veranderingen) waardoor bepaalde genen openstaan voor transcriptie en andere niet

Question 50

IFN-gamma wat voor type IFN?

Answer 50

type II

Question 51

als er bv een virus is, zorgen bepaalde receptoren ervoor dat IFN-gamma en -beta worden gemaakt.

Answer 51

dit wordt uigescheiden en heeft een autocriene en paracriene functie

Question 52

hoe werkt dat?

Answer 52

virus-geïnfecteerde cellen gaan IFN maken.

Question 53

effecten IFN-I

Answer 53

- inductie anti-virale respons waardoor vermoeilijkte replicatie - verhoogde expressie van liganden voor NK-cel R - activeren NK-cellen

Question 54

type I IFN maakt het

Answer 54

bijna alle cellen, maar in het bijzonder de plasmacytoïde DC

Question 55

plasmacytoïde DC

Answer 55

- heel groot ER dus lijkt op plasmacel - produceert geen plasmacellen, maar heel veel IFN-type I

Question 56

op het moment dat macrofaag in aanraking komt met virus

Answer 56

- gaat verschillende cytokines produceren - deze trekken NK-cellen aan - deze activeren NK-celen - NK-cellen gaan dan IFN-gamma maken wat de macrofaag weer stimuleert docu en memoraid van maken

Question 57

chemokines indeling

Answer 57

- obv structuur: cysteïnes met zwavelbruggen - functioneel: homeostatisch of inflammatoir

Question 58

wat bepaalt de werking van chemokines?

Answer 58

het receptorprofiel op de respondercel

Question 59

verschillende families cytokine receptoren

Answer 59

- homo- of heterodimeer R: IL en IFN - trimeer R: TNF - 7-transmembraan R: chemokine

Question 60

cytokine R signalering

Answer 60

JAK-STAT

Question 61

JAK-STAT

Answer 61

JAK-kinases (fosforylerend) zorgen voor aantrekking van STATs. STATs zorgen in de kern voor transcriptie van gene die responsief zijn op cytokinen kijk even docu en doe memraid

Question 62

klinische relevantie cytokinen

Answer 62

- auto-immuunziekten - aanknopingspunten behandeling in chronische ontsteking

Question 63

aanknopingspunten behandeling cytokines bij psoriasis

Answer 63

- anti-TNF - anti- IL-23 - anti- IL-17

Question 64

sterke samenhang in ontsteking maar er zijn verschillen tussen inflamattoire ziekten