VO week 14 Flashcards
(38 cards)
wat is de prevalentie van onverklaarde lichamelijke klachten?
- Ca.90% van de bevolking heeft tenminste 1 lichamelijke
klacht in afgelopen 2 weken - 52% van de patiënten van een poli interne heeft
onverklaarde lichamelijke klachten - 13-22% van de huisartspatiënten heeft ‘nerveus-functionele
klachten’ - 0,1-4% van de bevolking heeft multipele, chronische
onverklaarde lichamelijke klachten
wat hoort er bij somatisch-symptoomstoornissen en/of somatisch onverklaarde lichamelijke klachten (SOLK)?
angst, stress en spanning. hier kan je lichaam dan geen onderscheid bij maken
wat is somatisch symptoomstoornis en verwante stoornissen?
Lichamelijke klachten zijn de hoofdklacht voor de zorgvraag
(zowel verklaard- als onverklaard)
+
Disfunctionele gevoelens, gedachten en gedragingen
samenhangend met de lichamelijke klachten
wat zijn de verklaarde lichamelijke klachten?
- bekende somatische ziekte
- psychiatrische stoornis
hierbij hangen lichaam en geest enorm samen
wat zijn de onverklaarde lichamelijke klachten?
- ‘functioneel somatisch syndroom’
- ‘somatisch-symptoomstoornis en verwante syndromen’
wat is somatisatie?
Somatisatie is een neiging lichamelijke klachten te ervaren en
te uiten, deze toe te schrijven aan lichamelijke ziekte en er
medische hulp voor te zoeken, terwijl er geen somatische
pathologie gevonden wordt die de klachten voldoende
verklaart
wat zijn aanhoudende lichamelijke klachten?
Klachten die minstens enkele weken duren en het functioneren beperken
of lijdensdruk veroorzaken. Het kan gaan om klachten in de context van
een (adequaat behandelde) ziekte of klachten in de afwezigheid van een
bekende ziekte. Bij het aanhouden van de lichamelijke klachten kunnen
zowel biologische, psychologische als sociale factoren een rol spelen.
welke psychische factoren zijn van invloed op somatische ziekte?
- Emoties hebben invloed op somatische functies (endocrien,
immunologisch, autonome zenuwstelsel, etc.) - Stress en depressie maken vatbaarder voor somatische
ziekten - Leefstijl bepaalt kans op somatische ziekten (roken, alcohol, mount everest beklimmen)
- Hulpzoekgedrag, klachtenpresentatie en therapietrouw
bepalen beloop van somatische ziekten (mannen minder snel naar de dokter, taal niet goed beheersen; therapietrouw is stom want eigen risico is hoog)
hoe kan je slaapstoornissen indelen?
- in -> dit hoort bij angst, stress spanning
- doorslapen -> dit zie je het meest: angst, stress en spanning
- vroeg wakker -> depressie
wat zijn de belangrijkste psychiatrische stoornissen met lichamelijke klachten?
- Psychotische stoornissen
- Depressieve stoornissen: gewichtsverlies, vermoeidheid, gebrek aan libido
- Angststoornissen
- Anorexia nervosa: gewichtsverlies (een van de dodelijkere psych aandoeningen)
wat is de somatische uiting van angst?
Dwarsgestreepte spieren
- spiertonus omhoog
Autonome zenuwstelsel
- Droge mond, misselijkheid, braken, diarree, duizeligheid, oorsuizen, tachycardie, hypertensie, hyperventilatie, hyperhydrosis (zweten), paresthesie,
tremor, myoclonieën, hoofdpijn, amenorroe, anorgasmie, impotentie (als je stress ervaart is vruchtbaarheid het eerste wat uitvalt), dyspareunie
en meer….
Centraal Zenuwstelsel
- Wazig zien, concentratie stoornis, psychose
angst = iets waar je aanwijsbaar bang voor kan zijn (slang)
hoeveel korter leeft iemand met schizofrenie?
ze gebruiken veel meer drugs. de negatieve symptomen zijn vervelend, dit komt door de leegte die ze voelen. ze leven 10-15 jaar korter
waarom roken mensen?
werken op cholinerge receptoren hierdoor kan je snel ontspannen. de antipsychotica brengt het omlaag
wat zijn de eerste spieren die op spanning komen bij stress/angst/spanning?
handen en lipspanning
eigenlijk gaat het van handen naar je hoofd en daarna naar je tenen
wat zijn specifieke syndromen bij
- anesthesie
- cardiologie
- MDL
- gynaecologie
- infectiologie
- neurologie
- reumatologie
- revalidatie?
- Chronic Benign Pain Disorder
- Non-Cardiac Chest Pain
- Irritable Bowel Syndrome (IBS)
- Pre-Menstrual Syndrome
- Chronisch vermoeidheidssyndroom
- Chronic Whiplash Syndrome
- Fibromyalgia, Repetitive Strain Injury (RSI)
- Complex regionaal pijnsyndroom
wat is somatisch-symptoomstoornis en verwante syndromen?
Somatische klachten + Gepaard aan disfunctionele gevoelens, gedachten of gedragingen
De klachten geven aanleiding tot:
▪ subjectief lijden -‘distress’
▪ sociale problemen -‘disability’
▪ medische consumptie
▪ De klachten zijn persisterend (meestal langer dan 6 maanden)
wat zijn de risicofactoren voor het ontwikkelen van SOLK?
biologisch
- genetische kwetsbaarheid
- vermoeidheid
- conditieverlies
psychologisch
- trauma, hechting
- stress
- ongerustheid
sociaal
- (omgang met) ziekte in familie
- life event
- weinig sociale steun
wat zijn de comorbiditeit van somatisch-symptoom stoornis?
In huisartsenpraktijk 26% co-morbide angst en/of
depressieve stoornis met somatoforme stoornis
wat is het beloop en herstel?
- 50-75% van SOLK-patiënten zijn verbeterd in 1 jaar.
- 10-30 % van SOLK-patiënten zijn verslechterd in 1 jaar 1
▪ Adolescenten meestal gunstige prognose (75% herstel)2
▪ Adolescenten met chronisch vermoeidheidssyndroom
2/3 herstel in 2-3 jaar 3
▪ Grotere ernst van klachten is prognostisch ongunstig 1
▪ Meer somatische symptomen is prognostisch ongunstig 1
▪ Oudere leeftijd is meestal prognostisch ongunstig 4
▪ Katastroferende gedachten negatieve voorspeller
wat zijn de criteria voor conversie stoornis/ functioneel-neurologisch-symptoomstoornis?
A. Een of meer symptomen van verandering in de
willekeurige motorische of sensorische functies
B. Uit klinisch onderzoek blijkt dat het symptoom
incompatibel is met bekende neurologische of andere
somatische aandoeningen.
C. Symptoom niet beter verklaard door een somatische of
psychische ziekte. (hier komt de psychiater om de hoek)
D. Veroorzaakt klinisch significante lijdensdruk of beperkingen (sociaal / beroepsmatig / anders) of behoeft somatisch onderzoek
wat is de epidemiologie van conversiestoornis?
- Prevalentie: HA 0,2 % 1, neurologie 5% 2
- begint tussen 10-35 jaar
- relatief zeldzaam, 2-3x vaker bij vrouwen 2
- meestal kortdurend, vaak recidiverend
wat zijn de DO’s?
- Bespreek de zorgen van de patiënt.
- Geef geruststelling die past bij de ziekteverklaring.
- Zeg dat er gelukkig geen ernstige lichamelijke oorzaak is,
maar dat de klachten wel ernstig zijn. - Spreek van “Aanhoudende lichamelijke klachten”, die veel
voorkomen maar waar gelukkig wel wat aan te doen is. - Check of de informatie begrepen is.
- Behandel de eventuele psychiatrische stoornis
wat zijn de DON’TS?
- Vermijd discussie over psychogeen of somatogeen
- Wanneer er geen lichamelijke verklaring is, is het
niet ‘dus’ psychogeen. - Zeg NIET “het is niets”, “het is psychisch”, “het zit
tussen de oren”.
wat is de DSM V van somatisch-symptoomstoornis?
A. Eén of meer lichamelijke klachten waar betrokkene
onder lijdt, of die het dagelijks leven significant
verstoren.
B. Excessieve gedachten, gevoelens of gedragingen
samenhangend met de lichamelijke klachten, of
zorgen over de gezondheid,
Tot uiting komend in minstens één van de volgende
kenmerken:
1. Disproportionele en persisterende gedachten over de
ernst van de klachten.
2. Een persisterende hoge mate van ongerustheid over
de gezondheid of de klachten.
3. Het excessief veel tijd en energie besteden aan deze
klachten of aan de zorgen over de gezondheid.
C. De klachten zijn persisterend (meestal langer dan 6
maanden)
