Geschiedenis - H6: Interbellum (1918-1939) + vervolg Flashcards
(80 cards)
1
Q
Welke 2 kenmerken horen er bij een linkse partij?
A
- progressief (veranderingsgezind)
- solidariteit (herverdeling/steun arbeiders/…)
2
Q
Welke 2 kenmerken horen er bij een rechtse partij?
A
- conservatief (behoudsgezind)
- individualisme (ieder zorgt voor zichzelf)
3
Q
Hoe komt het dat Open VLD zowel links als rechts een beetje is?
A
- L: ethisch
- R: ieder zorgt voor zichzelf
4
Q
Hoe komt het dat Vl Belang ook een beetje links is?
A
door dat ze vinden dat pensioenen hoger moeten => linkse gedachte
5
Q
Van waar komen de termen links en rechts?
A
van vroeger bij de Franse revolutie:
- R = eens/steun koning
- L = niet akkoord
6
Q
Voor wat was er een overwinning na WO I?
A
voor de massademocratie, maar geen partijen meer met absolute meerderheid
7
Q
Vanaf wanneer komt het algemeen enkelvoudig stemrecht? (gewone man zelfde stemrecht->democratie)?
A
na WO I, in 1919
8
Q
Hoe komt het dat er een overwinning is voor de massademocratie maar er toch geen partijen meer zijn met absolute meerderheid? (3)
A
- coalitie-regeringen (meerdere partijen werken samen) en particratie (partijen zuigen te veel macht toe) zonder discipline
- politieke instabiliteit en politieke polarisatie (extreme partijen meer succes)
- roep van autoritaire regimes
9
Q
Wat zijn coalitie-regeringen?
A
meerdere partijen die samen werken
-> na WOI, want minder stemrecht
10
Q
Wat is particratie?
A
dat is wanneer partijen te veel macht toezuigen
11
Q
Wat betekent politieke polarisatie?
A
dat extreme partijen meer succes hebben
-> nu ook: schrik vo oorlog etc
12
Q
Naar wat voor politiek verandert Europa na de democratie?
A
naar een dictatuur
-> allemaal rechts, buiten Stalin (=links)
13
Q
Wanneer situeren we dit hoofdstuk?
A
1919-1939
14
Q
Wat is de rechtse partij bij de polarisatie na WO I?
A
- katholieke partij
- waarschuwen voor de extreem linkse revolutie die de koning en de kerk zouden aanvallen
15
Q
Wat is de linkse partij bij de polarisatie na WO I?
A
- communisme
- waarschuwen voor een dictatuur (Hitler) + voor revolutie
16
Q
Wat zijn de kleine Hitler-partijen?
A
kleine politieke extreem rechts partijen met 1 leider
17
Q
Wanneer situeren we de Linkse Revolutie? (russische revolutie)
A
ca. 1900-1939
18
Q
Welke 3 grote namen plakken we bij de Linkse Revolutie?
A
- Lenin
- Stalin
- Marx (dood, toch bij rev door zijn ideeëngoed => communisme)
19
Q
Wat waren de wortels voor de linkse revolutie?
A
Het taartensysteem van het kapitalisme (Westers systeem)
-> wouden naar communisme gaan
20
Q
Hoe ziet het taartensysteem vh kapitalisme vh Westen eruit?
A
bovenaan:
- Tsaar (koning) = god op aarde
- kerk = orthodox
- leger (staat klaar)
- rijke klasse
- arme klasse = dragen de taart
21
Q
Wat zei Marx over de orthodoxe kerk?
A
kerk is opium = soort van drugs
22
Q
Wanneer vindt de februari-revolutie plaats?
A
maart 1917
23
Q
Wat is Tsjeka?
A
- geheime dienst van Rusland
- opgericht door Lenin
- doel: ied die tegen revolutie is, hard aanpakken
24
Q
Wie staat er tegen wie bij de burgeroorlog?
A
roden (bolsjevieken) <-> witten (contra-revolutionairen -> steun westen)
25
Wie zijn de roden bij de burgeroorlog?
Lenin/communisten
26
Wie zijn de witten bij de burgeroorlog?
alle andere dan Lenin/communisten (bolsjevieken( waren
-> + steun buitenland
27
Waarom hadden de witten steun vh buitenland bij de burgeroorlog?
hadden schrik dat het ook bij hen ging gebeuren, want Lenin wou communisme wereldwijd
28
Hoe heette de SU vroeger?
USSR
29
Wat was de staat van Lenin een paar jaar na de russische revolutie?
verlamd door oa herseninfarcten, maar wel nog politieke leider van de SU
30
Wie waren 2 kandidaten als opvolger van Lenin?
- Trotski ("ik ben de perfecte opvolger")
- Stalin (Lenin wou hem eig niet maar waren wel vrienden/kameraden (=zo in communisme => gelijkheid))
31
Waren noemden de communisten zich onder elkaar kameraden?
teken van gelijkheid
32
Wie volgt er Lenin op?
Stalin
33
Hoe werd Stalin nog genoemd?
De Rode Tsaar
34
Wat wou Stalin van de USSR maken?
collectivisme en communistische eenpartijstaat
35
Wat is wel iets positiefs dat Stalin heeft verwezelijkt?
vrouwen krijgen alfabetisering => Marx
36
Wat is de federale staat in Rusland -> door Stalin?
hebben eigen deelstaten met eigen rechten, maar in realiteit afhankelijk van Stalin
37
Waarom stuurde Stalin verplicht families naar de deelstaten van de federale staat?
voor russische onderdompeling zoals taal
38
Waarom werden er overal prentjes met Stalin die positief wordt afgebeeld (vaak meet vlag) opgehangen en verspreid?
voor personencultus
= ophemelen en idealiseren van Stalin
-> gevolg: constant klappen als hij spreekt, niemand wou als eerste stoppen want dan lijkt het alsof je er tegen bent
39
Waar werden mensen die iets fout deden/zeggen of waarvan Stalin dacht dat ze iets fout deden gestuurd?
Naar Gulag in NO Rusland
= strafkampen
40
Wat is Gulag?
strafkampen voor mensen waarvan Stalin vermoedde dat die iets fout zeiden of mensen die iets fout deden/zeggen over Staling
41
Waarom koos Stalin voor het NO van Rusland voor de strafkampen?
- slechte weersomstandigheden
- hard werk daar
42
Bestaan er nog gulag in rus?
ja, strafkolonies bestaan nog onder Putin, maar niet meer onder de naam Gulag
43
Waar en hoe komt Trotski terug in het verhaal wanneer Stalin aan het regeren was?
durfde Stalin aan te klagen/uitdagen
44
Wat was het gevolg van Trotski die Stalin durfde aan te klagen/uitdagen?
werd net zoals andere mensen die Stalin niet kon uitstaan/tegenstanders uit de geschiedenis gewist.
45
Leg de link uit tussen geestelijke verstarring en Stalin?
Alleen maar ideeën van Stalin mogen gevolg worden + ied moest zo denken (wou 1-heid in zijn gedachtengoed)
-> "Het moet zo en niet anders", anders hard aangepakt
bv. geschiedenisvervalsing (->Trotski)
bv. Kustodiev (ex: reuze arbeider=beter in plaatje v Stalin) <-> Kandinsky (abstracte kunst = geen duidelijk verhaal, kon niet in Rusland blijven)
46
Welke naam plakken we onder 'Italië: fascisme'?
Benito Mussolini
47
Hoe is het beeld v Mussolini vandaag in Italië?
ze onthouden de positieve zaken (nostalgie) zoals bv geven v zekerheid, voedsel, ...
-> zelfs franchisme = eig verboden maar onder de naam 'souveniertjes' verkocht
48
Wat is de betekenis van 'zwarthemden'?
Dat zijn de aanhangers (bendes) van Mussolini: brute krachten, sportiviteit, ...
49
Wat vond Mussolini belangrijk? Welk 'vak' krijgt opmerkelijk veel aandacht? Waarom?
Kunst vh lichaam -> alles met sport (zwarthemden)
-> belang voor het lichamelijk want had jonge krachtige mensen nodig in zijn 'leger'
50
Wat zijn de 3 oorzaken van massale ontevredenheid in Italië voor het fascisme?
- weinig gebiedsuitbreiding na WO I (gezien als 'overlopers' in Vredesverdrag v Versailles)
- economische crisis (rev vaak in econ crisissen)
- politieke instabiliteit (polarisatie links en rechts) -> zie ook Mussolini als journalist
51
Wat werd er gezien als de oplossing voor de massale ontevredenheid van de Italianen voor het fascisme?
Mussolini weet Italianen te raken met nieuwe beweging (fascisme) in onzekere tijden
52
Wie was Benito Mussolini? (3)
- journalist bij extreem linkse krant (= communisme)
- politieker in rechtse partij
- soldaat in WO I (stoeft met oorlogswonden maar eig amper gevochten a front)
53
Hoe heette de partij die Benito Mussolini opstelde?
de Fascistische Partij
54
Van waar komt de naam 'Fascistishe Partij' voor de partij van Mussolini? (2)
- bendevorming
- lijfwachten hun wapen (KO)
(fasci = eenheid en kracht)
55
Wat was het programma of de ideologie van Mussolini voor Italië met zijn fascistische partij? (5)
(/puntjes die passen bij het fascisme)
orde brengen in Italië door:
- (extreem) linkse ideeën te bestrijden
-> (eigen partij is rechts en 'belangrijkst')
- democratie beperken -> "staat is alles"
-> (zichzelf voorstellen als de enig man die nodig is/het kan oplossen)
- romantisering vh verleden en belofte van terugkeer naar glorie-tijd
-> (KO: Rome grote stad -> wou dat terug)
- hypernationalisme: Mare nostrum-gedachte
-> (= Onze Zee = Middellandse Zee -> wil gebieden daarrond hebben)
- verheerlijking geweld
-> (bv 'kapotslaan'/'tegenstanders hun benen breken' => francisme gevaarlijke politiek)
56
Wat is de link en de betekenis in symboliek van Mussolini die de H-groet doet?
H-groet eig van Mussolini die het kopieerde van KO = romeinse groet
-> wil leider zijn zoals de grote keizers uit de KO leider waren, wil het zoals vroeger
57
Waarom was Mussolini een goede spreker?
Hij kon goed mensen meenemen in zijn verhaal:
"ik ben de oplossing"
58
Wanneer situeren we een succesvolle opgang v Mussolini en zijn fascistische beweging?
1919-1922
59
Hoe komt het dat er tussen 1919 en 1922 een succesvolle opgang v Mussolini en zijn fascistische beweging was? (2)
- door combinatie van opruiende politiek
- geweld van knokploegen (zwarthemden)
60
Wanneer werd Mussolini pas echt aangesteld tot regeringsleider?
na dreiging ve Mars op Rome in 1922
61
situeer de Mars op Rome in het referentiekader.
- wat: pol - oproep om massaal naar Rome te komen door Mussolini
-> verspreid zo'n beelden (schilderij) om te laten lijken dat ied hem als leider wilt -> ied gaat naar Rome
-> MAAR eig veel minder mensen
-> toch koning bang -> geeft M kans als premier in Italië = gevaarlijk (moeilijk om een fascist nog af te zetten)
- waar: Rome
- wanneer: 1922
62
Waarom was het gevaarlijk van de koning van Italië om Mussolini als premier aan te stellen? (uit schrik van Mars op Rome)
omdat het moeilijk is om een facist nog af te zetten
63
Welke link kan je maken tussen Stalin en Mussolini?
maakten allebei gebruik van alle domeinen om zelf aan macht te geraken
64
Hoe is de uitbouw v fascistische dictatuur op politiek vlak?
totalitair regime (totaalcontrole samenleving), dominantie door Mussolini (II Duce) + de Fascistische Raad
-> dictatuur: parlement blijft bestaan, maar heeft totaal geen macht meer
65
Welke naam geeft Mussolini aan zichzelf en waarom?
- II Duce (-> iL Duce)
- = leider
66
Hoe is de uitbouw v fascistische dictatuur op cultureel vlak?
propaganda via monopolisering (1 die alles in handen heeft) onderwijs, media, jeugdbeweging, ...
67
Wat betekent monopolisering?
1 iemand die alles in handen heeft
68
Waarom blijft er onder Mussolini nog maar 1 jeugdbeweging over?
- fascistische jeugdbeweging
- wel leuke spelletjes maar allemaal fascistische ondertoon (-> jongens: ook militarisme = eigenlijk opleiding voor zwarthemden)
69
Waarom gebruikt Mussolini propaganda via onderwijs, media en jeugdbeweging?
= jongeren
-> makkelijker beïnvloedbaar
+ enkel kranten die goede dingen over hem zeggen mogen blijven -> ander censuur
70
Hoe is de uitbouw v fascistische dictatuur op religieus vlak?
Verdrag van Lateranen = herstel banden met Vaticaan (steun kerk in ruil voor erkenning Vaticaanstad)
-> deal met kerk, Italië zeer gelovig + Vaticaan heeft veel macht
71
Hoe ging Stalin met de kerk om?
met geweld
72
Waarom is het toch opmerkelijk dat Mussolini een deal sluit met Vaticaanstad? Waarom toch wel?
omdat de kerk altijd een slechte band had met de staat -> namen stuk grond af tijdens oorlog
-> M geeft stuk grond terug = ontstaan Vaticaanstad
73
Hoe is de uitbouw v fascistische dictatuur op economisch vlak?
via corporatisme (werkgevers en werknemers samen in ongekozen comités, sterk gestuurd door de staat)
-> scheppen van werkgelegenheid
74
Hoe bestuurde Stalin op economisch vlak?
bestuurde alles van bovenaf, bonden waren verboden
75
Wat was het einde van Mussolini?
werd op het einde van de oorlog omgekeerd opgehangen door het verzet
76
Wat is corporatisme?
werkevers en werknemers samen in ongekozen comités, sterk gestuurd door de staat
77
Situeer het Verdrag van Lateranen in het referentiekader
wat: cult/pol - Vaticaanstad wordt onafhankelijke staat
waar: Vaticaanstad, Italië
wanneer: 1929
78
Wie is nu een grote leider van een extreem rechtse partij in Italië? Is er link met Mussolini?
- premier G Meloni, sinds 2022
- andere stijl dan M, toch kenmerken vh francisme in plan
(ex: 1 vd weinige die met Trump kan praten)
79
Wie is er 3x premier geworden van Italië? Wanneer?
- S. Berlusconi: begon als charmezanger op cruises -> werd dan zakenman -> super rijk -> kocht voetbalclub + had alle commerciële tv-zenders in zijn bezit
- 1994-2011
80
Hoe komt het dat S. Berlusconi zoveel succes had?
door monopolisering tv: gezien als de goeie -> 'lacht altijd, komt vaan op tv', ...
