H1_Inleiding tot de medische ethiek (D1) Flashcards
(27 cards)
waarover gaat ethiek
oplossingen zoeken voor problemen die steeds blijven terugkomen, het is hierbij van belang om tot consensus te komen als team.
Waarden
Dingen die we belangrijk vinden afhankelijk van de context
voorbeeld dat aangeeft dat waarden afhankelijk zijn van de context
- Gezondheid vinden we belangrijk
- Op sommige momenten iets minder bijvoorbeeld tijdens een feestje met lekker, vettig eten.
Er zijn verschillende waarden die we belangrijk vinden voor een partner, maar is da handig?
Neen, waarden zijn niet louter een opsomming. Ze krijgen pas echt betekenis als ze gerealiseerd worden. Ze komen tot leven in concrete situaties en interacties.
normen
- vertalen waarden naar concreet gedrag
- ze geven aan wat normaal/acceptabel is in een groep
- ze zorgen ervoor dat mensen binnen een groep zich aan dezelfde regels houden en zo integreren ze de groep
zijn normen statisch?
Nee
- Normen kunnen flexibel zijn afhankelijk van de situatie: niet liegen
- Normen zijn als het ware concepten die waarden in de praktijk brengen, ze kunnen verschillen van persoon tot persoon: loyaliteit
Welke vrijheid hebben individuen
Vrijheid is niet onbeperkt, er gelden regels binnen de samenleving om de veiligheid, de rechten en het welzijn van iedereen te waarborgen. Bv. Een arts mag geen persoonlijke informatie van patiënten delen.
belangen
voordelen, wensen of behoeften die individuen willen bereiken of beschermen
ethisch dilemma
Spanning tussen waarden die zich moeilijk/niet samen laten realiseren. Ze staan elkaar in de weg.
Welke 3 vragen moeten we ons stellen als we ons afvragen wat onze keuze ethisch maakt?
- Is de keuze in overeenstemming met onze eigen waarden en normen: persoonlijke integriteit = ben je trouw aan wat jij belangrijk vindt?
- Is de keuze compatibel met de waarden en normen van de groep waartoe we behoren? Maar het is belangrijk dat hetgeen dat iedereen doet niet altijd goed is, blijf kritisch.
- Is de keuze in overeenstemming met wat goed is?
noodzakelijk bij het maken van een ethisch verantwoorde keuze
- Systematisch nadenken en kritisch reflecteren.
- Relevante kenmerken zoveel mogelijk overwegen: wie zijn de betrokkenen en wat zijn hun belangen, wat is de situatie
- We moeten adaptief zijn op de context, er is geen vaste oplossing.
plan van aanpak bij ethische dilemmas
- Probleemstelling: probleem duidelijk formuleren
- Stellingname: duidelijke kant kiezen, maar de conclusie gaat genuanceerd zijn
- Argumenten formuleren
- Argumenten afwegen: relevantie, mate van belang voor betrokkenen, alpartijdig zijn (alle perspectieven serieus nemen)
- Conclusie: geen theoretische oplossing die niet in de praktijk vtp is, genuanceerd, wordt steeds in vraag gesteld
Belangrijke principes van de medische ethiek
- Case-by-case approach: elke situatie is uniek, medische ethiek = contextueel
- Patiënt staat centraal, niet de ziekte.
- Zorgvraag staat centraal, niet het zorg aanbod: we stemmen de zorg af op de noden en behoeften van de patiënt
- Autonomie staat centraal en niet het oordeel van de expert: patiënt beslist zelf (zelfbeschikking, persoonlijke vrijheid), het oordeel van de arts mag niet de overhand nemen
consequencialisme
keuze maken in een ethisch dilemma in functie van het resultaat
principilisme
keuze maken in een ethisch dilemma in functie van de bedoeling/intentie
feminisme
keuze maken in een ethisch dilemma in functie van (zorg)relatie tussen mensen
keuze maken in een ethisch dilemma in functie van het resultaat
consequencialisme
keuze maken in een ethisch dilemma in functie van de bedoeling/intentie
principilisme
keuze maken in een ethisch dilemma in functie van (zorg)relatie tussen mensen
feminisme 🏩
onderdelen van consequencialisme
- utilitarisme
- contracttheorie
utilitarisme
realisatie maximaal nut voor zoveel mogelijk mensen
contracttheorie
realisatie maximaal nut voor de hele samenleving
onderdelen van principilisme
- deontologie 🦷
- deugethiek
deontologie
handelen overeenkomstig morele plichten
