H2_Geneeskunde als wetenschap (D2) Flashcards
(17 cards)
4 kerndoelstellingen van GNK volgens Dan Callahan
- Preventie en gezondheidsbevordering
- Pijn en lijden verlichten
- Genezing van zieken + zorg voor degenen die niet genezen kunnen worden (cure and care)
- Voortijdige dood vermijden en vredig sterven faciliteren.
Onderscheid pijn en lijden
- Pijn: fysiek, fysiologische prikkel
- Lijden: toestand waarin je pijn ervaart, afziet van iets, het is een subjectieve ervaring die niet noodzakelijk gepaard gaat met fysieke pijn
Wat zijn discussiepunten bij normaal vs. pathologisch
- Epidurale bij bevalling: natuurlijke proces vs. onnodige pijn
- Fertiliteitsbehandelingen, contraceptie, abortus: medische hulp nodig bij het maken van levenskeuzes
- Cosmetische chirurgie: hazenlip vs. neuscorrectie, is jezelf lelijk binden pathologisch?
- Nier wegnemen bij donor: medische ingreep bij een niet-ziek persoon (wel moreel doel)
- veroudering tegengaan: ziekte vs toestand, het is een natuurlijk proces, ouderen komen onder druk te staan om jong te blijven
Hoezo worden sommige zaken best onder medische controle gehouden zoals het feit dat een anticonceptiepil niet verkocht wordt in het kruidvat
- Best voorafgegaan door een medisch voordeel (is het veilig?)
- Goede uitleg
- Misbruik en fout gebruik vermijden
wie verzon een andere variant op de doelstellingen van Callahan
Christopher Boorse, hij vertrekt vanuit een biomedisch model
doelstellingen van Christopher Boorse
- Biologische afwijkingen voorkomen.
- Als iemand toch ziek is, de ernst beperken.
- Leven met ziekte zo goed mogelijk maken.
- Medische kennis inzetten voor welzijn van patiënten
- Kennis vergaren over diagnose, etiologie en prognose van een ziekte
- wetenschappelijke kennis genereren over bepaalde ziekten en ziekten in het algemeen
- Wetenschappelijke kennis vergaren over het normaal functioneren van het lichaam
Waarom zoeken we naar een wetenschappelijke benadering
om betrouwbare antwoorden te geven op verschillende vragen:
- Is een medicijn veilig?
- Hoe help je iemand om gewicht te verliezen?
- Hoeveel stappen per dag zijn gezond?
- Heeft de gezinssituatie invloed op het welzijn van kinderen?
Fact-making
Proces waarbij een bewering/observatie stap voor stap getest, besproken en bevestigd wordt.
Nieuwe feiten worden afgetoetst aan
- Eerdere bevindingen: zijn ze in lijn met wat wel al weten of spreekt het dat tegen? Kunnen er betere betekenissen aan gegeven worden?
- Vakgebied: past het binnen het denkkader van de discipline, tegenspraak van collega’s
- Latere bevindingen: wordt het nog bevestigd in nieuw onderzoek
hoezo zijn feiten voorlopig
- We proberen kapot te maken wat al bestaat.
- Nieuwe dingen worden uitgevonden op basis van oudere stabiele producten
- Feiten kunnen aangepast worden door nieuwe inzichten in de toekomst
“als feiten waar zijn houden ze stand”
Als iets echt waar is, dan blijft het overeind ook als we het langs alle kanten aanvallen.
Kritisch denken in de wetenschap
- Wat bewijzen we?: Betrouwbaarheid van zelfrapportage, placebo-effect
- Met wat vergelijken we? Is het een eerlijke vergelijking
- Hoe meten we het effect? Hoe meer metingen, hoe betrouwbaarder het gemiddelde resultaat
- Welke vraag stellen we, en in welke volgorde? Geen suggestieve vragen zoals “betaalt u te veel belastingen
Basisprincipes wetenschappelijke studies, stappen
- State of the art: wat is er al geweten
- Onderzoeksvraag: wat willen we weten, concrete en toetsbare vraag
- Methode: Hoe kunnen we dit op een betrouwbare manier te weten komen
- Resultaten: welke antwoorden kunnen we op de vraag bieden
wetenschappelijk protocol
- Beschrijving van alle detail van hoe het onderzoek gevoerd zal worden
- Getoetst en goedgekeurd door ethische commissie
Peer review
Kritische collega’s kijken de resultaten na voor publicatie
Grey literature
Wetenschappelijke of beleidsmatige documenten die niet via gewone tijdschriften worden gepubliceerd.
voorbeelden grey literature
- WHO rapporten
- Beleidsdocumenten
