microscopie van mond tot anus 2 Flashcards
Wat is de opbouw van de maag?
Het epitheel van de maag is niet glad, maar bevat kleine instulpingen en een brede laag klierweefsel. De klieren staan in verbinding met het lumen. De klieren geven een secreet vrij in de luminale tubulaire. Er zijn verschillende typen cellen aanwezig in het klierweefsel, zoals pariëtale cellen, mucuscellen, hoofdcellen, slijmnapcellen en endocriene cellen.
Wat zijn pariëtale cellen?
Cellen met een grote celkern met kleine nucleolus en heel (donder) cytoplasma.
Zij zijn verantwoordelijk voor de productie van 1,5-2 liter maagzuur per dag. De pariëtale cel produceert ook intrinsic factor, nodig voor opname van vitamine B12. Vitamine B12 is belangrijk voor hematopoëse en wordt opgenomen in de dunne darm.
Wat zijn mucuscellen?
Het cytoplasma van deze cellen is helder en dit vol met slijm. Het slijm beschermt de maag tegen het zuur. Deze cellen produceren ook water, glycoproteïnen en surfactant.
Wat zijn hoofdcellen?
Zij hebben een donker, korrelig cytoplasma. Deze korreling komt door de aanwezigheid van veel endoplasmatisch reticulum. In deze cel wordt veel proteïne geproduceerd, namelijk pepsinogeen. In aanwezigheid van zuur wordt pepsinogeen omgezet in pepsine, wat zorgt voor de afbraak van eiwitten. De hoofdcellen produceren ook andere stoffen zoals lipase en enkele hormonen zoals leptine. Leptine speelt een rol bij het verzadiginggevoel.
Wat zijn slijmnapcellen?
Slijmnapcellen (slijmbekercellen) zijn voornamelijk gelegen in de bovenste laag van het epitheel. Deze bestaan uit cilindrisch epitheel, met de celkern aan de basale zijde. Door deze cellen wordt mucine, water en gastric surfactant geproduceerd, wat de maagcellen beschermt tegen de zure omgeving.
Wat zijn endocriene cellen?
Deze cel stuurt al de andere cellen aan. Ze hebben een kleine hoeveelheid cytoplasma en een compacte celkern. Wanneer er voedsel in de maag komt, wordt de parasympaticus gestimuleerd.
Wat zijn de verschillende soorten endocriene cellen?
ECL-cellen: endocriene cellen in de buurt van pariëtale cellen, welke histamine afgeven, wat de pariëtale cellen stimuleert om zuurt te produceren
Endocriene cellen in het antrum van de maag: hiervan bestaan twee typen:
o G-cellen: maken gastrine, wat pariëtale cellen activeert
o D-cellen: maken somatostatine, wat de zuurproductie afremt door het remmen van de protonpompen in de pariëtale cellen
Verdeling van cellen over de maag?
In de cardia liggen voornamelijk mucusproducerende cellen, om zo min mogelijk reflux van maagzuur in de oesophagus te krijgen. In de fundus is veel klierweefsel aanwezig, wat zuur en pepsinogeen produceert. In de regio rondom de pylorus is minder klierweefsel en zijn minder hoofdcellen aanwezig, maar voornamelijk slijmproducerende cellen om het maagzuur te neutraliseren. In de corpus zijn naast de pariëtale cellen de ECL-cellen aanwezig.
Maagzuur en pepsine zijn allebei toxisch, daarom zijn er beschermingsmechanismen aanwezig. Benoem deze.
- G- en D-cellen: geven feedback aan pariëtale cellen, zodat er een balans ontstaat.
- Slijmbekercellen: zitten dicht op elkaar, welke surfactant maken en de onderliggende cellen hierdoor beschermen tegen de zure omgeving.
- Acute reparatie: het basale en laterale celmembraan is heel gevoelig voor schade. Als er toch schade ontstaat, is er een mechanisme (hyperemie) waardoor er lokaal meer bloed wordt aangeboden en regeneratie wordt gestimuleerd, zodat er snel een nieuw endotheellaagje wordt gevormd. Tijdens de reparatie wordt extra beschermend slijm geproduceerd om de cellen te beschermen.
- Anatomie: de pariëtale cellen en hoofdcellen liggen voornamelijk in de fundus van de maag (en dus niet bij de cardi en antrum). Op deze plek zitten ook veel slijmproducerence cellen welke zorgen voor neutralisatie.
De werking van helicobacter pylorus?
Het is een maagzuur resistente bacterie. De helicobacter pylori kan hechten aan epitheelcellen, waar het toxische substanties af gaat geven. Dit zorgt voor een acute en chronische reactie (lymfocyten en plasmacellen) van het lichaam. De schade kan lange tijd persisteren waardoor maagbloedingen kunnen ontstaan. Daarnaast gaat de zuurproductie omhoog waardoor de schade nog groter wordt. Een H. pylori infectie geeft aan het epitheeloppervlak kleine puntjes. Als de schade onbehandeld is, ontstaat er een defect in de maagwand. Het intacte slijmvlies gaat abrupt in een gat over, een ulcus, waar geen slijmvlies en dus geen bescherming meer is.
Wat is de opbouw van de dunne darm?
De dunne darm heeft als functie absorptie van voedingsstoffen. Er zijn grote plicae aanwezig in de mucosa en submucosa. De plicae vergroten het oppervlak van de maag. Op de plicae zijn uitstulpingen aanwezig, de villi. Het cytoplasma van de enterocyten wordt nogmaals vergroot door microvilli. De dunne darm heeft door al deze oppervlaktevergroting de grootte van een voetbalveld. In de epitheellaag van de mucosa zijn verschillende cellen aanwezig: enterocyren en goblet cellen (slijmbekercellen).
Wat zijn enterocyten?
Enterocyten staan in contact met elkaar, maar ook met bloedvaten en lymfevaten. Ze zijn cilindrisch van vorm, met een grote celkern welke basaal gelegen is. Tussen de microvilli zit slijm, glycocalyx. In de glycocalyx zijn verschillende soorten enzymen aanwezig, welke de laatste stukjes voedsel afbreken. Uiteindelijk worden de vetzuren opgenomen samen met cholesterol in de enterocyten. Vetzuren en cholesterol worden samengekoppeld tot chylomicronen en deze worden getransporteerd naar de lymfe. Aminozuren worden actief opgenomen in de enterocyten en afgegeven aan het bloed. De enterocyten zitten aan de luminale zijde dicht op elkaar gedrukt, maar aan de basale zijde hebben ze wel ruimte tussen de cellen. Hier komen de voedselelementen in aanraking met de capillairen.
Wat zijn Paneth cellen?
In de instulpingen, crypten, zitten stamcellen die een bron vormen voor regeneratie van epitheelcellen. Naast de stamcellen zitten gespecialiseerde Paneth cellen. Deze cellen zijn granulair en produceren lysozymen, belangrijk voor de versterking van de afweer. De cellen zorgen voor de stamcellen en kunnen ook de stamcellen reguleren en stimuleren.
Wat zijn Brunner klieren?
In de duodenum is veel meer slijm nodig voor de neutralisatie van het maagzuur. In de submucosa zitten hiervoor Brunner klieren. Deze klieren produceren bicarbonaat en glycoproteïnen.
Wat is de specialisatie van het ileum?
De ileum bevat gespecialiseerde lymfoid weefsel, belangrijk voor de bestrijding van bacteriën. Zit zijn de Peyer’s patches gelegen in de submucosa. De patches zijn twee tot vijf centimeter lang en bestaan uit 300 geaggregeerde lymfoide follikels. In de Peyer’s patches zijn gespecialiseerde M-cellen aanwezig die delen van bacteriën waarnemen en transporteren in de Peyer’s patches. De antigenen worden dan gepresenteerd aan de immuuncellen, welke hierdoor met infecties om leren gaan.
