Kolokwium III - lipoproteiny Flashcards
(86 cards)
1
Q
Czy lipoproteiny są rozpuszczalne w wodzie?
A
tak (chyba - w każdym razie się mieszają)
2
Q
Z czym łączą się wolne kwasy tłuszczowe w krwi?
A
z albuminą
3
Q
Co stanowi lipidy osocza i ile procent stanowią poszczególne składowe?
A
triacyloglicerole 16% fosfolipidy 30% cholesterol 14% estry cholesterolowe 36% wolne kwasy tłuszczowe 4%
4
Q
Która frakcja lipidów osocza jest najbardziej aktywna metabolicznie?
A
FFA
5
Q
Jak na gęstość lipoproteiny wpływa proporcja lipidu do białka?
A
gęstość lipoproteiny zmniejsza się wraz ze wzrostem proporcji lipidu do białka
6
Q
Jakie wyróżniamy cztery główne lipoproteiny osocza?
A
- chylomikrony
- VLDL
- LDL
- HDL
7
Q
Co oznaczamy skrótem VLDL?
A
lipoproteiny o bardzo małej gęstości = pre-β-lipoproteiny
8
Q
Co oznaczamy skrótem LDL?
A
lipoproteiny o małej gęstości = β-lipoproteiny
9
Q
Co oznaczamy skrótem HDL?
A
lipoproteiny o dużej gęstości = α-lipoproteiny
10
Q
Skąd pochodzą chylomikrony?
A
z procesu wchłaniania triacylogliceroli i innych lipidów w jelitach
11
Q
Gdzie są tworzone VLDL?
A
w wątrobie
12
Q
Jakie zadanie pełni VLDL?
A
przenoszenie triacylogliceroli z wątroby do tkanek pozawątrobowych
13
Q
Jakie zadanie pełni LDL?
A
jest związany z końcowym etapem metabolizmu VLDL
14
Q
Jakie zadanie pełni HDL?
A
transport cholesterolu, metabolizm chylomikronów i VLDL
15
Q
Co jest dominującym lipidem w chylomikronach i VLDL?
A
triacyloglicerol
16
Q
Co jest dominującym lipidem w LDL i HDL?
A
cholesterol i fosfolipidy
17
Q
Na jakie frakcje mogą być rozdzielane lipoproteiny według ich właściwości elektroforetycznych?
A
α-, β- i pre-β-lipoproteiny
18
Q
Z jakich części składają się lipoproteiny i jaki stosunek do wody mają poszczególne części
A
niepolarny rdzeń lipidowy i amfipatyczne powierzchniowe fosfolipidy
19
Q
Z czego głównie składa się rdzeń lipoprotein?
A
triacyloglicerol i estry choleterolowe
20
Q
Czym osłonięty jest rdzeń lipoprotein?
A
fosfolipidami i cholesterolem
21
Q
Jak nazywamy białkową część lipoproteiny?
A
apolipoproteina / apoproteina
22
Q
Jakie apoliportoteiny głównie występują w HDL?
A
ApoA
23
Q
Jakie apoliporoteiny głównie występują w LDL?
A
ApoB
24
Q
Jakie apoliporoteiny głównie występują w VLDL?
A
ApoB
25
Jakie apoliporoteiny głównie występują w chylomikronach?
ApoB-48
26
Gdzie występuje ApoE?
w HDL, VLDL i resztkowych chylomikronach
27
Jaką funkcję mogą pełnić apoliporoteiny?
- tworzą strukturę lipoproteiny
- kofaktory lub inhibitory enzymów
- ligandy podczas oddziaływania z receptorami lipoproteiny w tkankach
28
W jaki sposób FFA dostają się do osocza?
1. wskutek lipolizy triacylogliceroli w tkance tłuszczowej
| 2. w wyniku działania lipazy lipoproteinowej podczas pobierania triacylogliceroli do tkanek
29
Ile wynosi stężenie FFA w osoczu?
0,1-2,0 μeq/ml
30
Ile wynosi stężenie FFA w osoczu w stanie odżywienia?
stężenie jest małe
31
Ile wynosi stężenie FFA w osoczu w stanie głodu?
0,7-0,8 μeq/ml
32
Ile może wynosić stężenie FFA w osoczu w niewyrównanej cukrzycy?
2 μeq/ml
33
W jaki sposób FFA są usuwane z krwi?
- utlenianie
| - estryfikacja do triacylogliceroli w tkankach
34
Co umożliwia utlenianie FFA?
realizacje zapotrzebowanie energetycznego w stanie głodowania (25-50%)
35
Gdzie znajdują się chylomikrony?
w limfie
36
Co się dzieje w abetolipoproteinemii?
liporoteiny zawierające apoB nie są wytwarzane i w jelicie i wątrobie gromadzą się krople lipidowe
37
Jaką funkcję pełnią chylomikrony?
transportują do układu krążenia wszystkie lipidy zawarte w pokarmach
38
Gdzie znajduje się lipaza lipoproteinowa?
w ścianach włosowatych naczyń krwionośnych
39
Gdzie znajduje się lipaza wątrobowa?
w powierzchni zatokowej komórek wątrobowych
40
Co umożliwia zakotwiczenie lipazy lipoproteinowej do śródbłonka naczyń krwionośnych?
ujemnie naładowane łańcuchy proteoglikanów siarczanu heparanu
41
Co powoduje uwolnienie lipazy lipoproteinowej i wątrobowej?
heparyna
42
Za co odpowiada lipaza lipoproteinowa?
hydroliza triacylogliceroli chylomikronów i VLDL
43
Za co odpowiada lipaza wątrobowa?
metabolizm resztkowych chylomikronów i HDL
44
Co stanowi kofaktor lipazy lipoproteinowej?
fosfolipidy i apoC-II
45
Co stanowi inhibitor lipazy lipoproteinowej?
apoA-II i apoC-III
46
Kiedy lipaza lipoproteinowa jest aktywna?
kiedy jest przyczepiona do śródbłonka i przyłączą się do niej lipoproteiny
47
Lipaza lipoproteinowa w tkance tłuszczowej czy w sercu ma większe powinowactwo do triacyloliceroli?
w sercu (niższe Km)
48
Jak działa insulina na syntezę lipazy lipoproteinowej w tkance tłuszczowej?
pobudza
49
Utratę czego w chylomikronach powoduje działanie lipazy lipoproteinowej?
90% triacylogliceroli i apoC
50
Co odpowiada za wychwytywanie lipoprotein resztkowych?
wątroba
51
Jakie pochodzenie może mieć stłuszczenie wątroby?
- zwiększone stężenie wolnych kwasów tłuszczowych w osoczu
| - metaboliczne zablokowanie wytwarzania lipoprotein osocza
52
Kiedy dochodzi do znacznego podwyższenia stężenia FFA w osoczu?
w czasie głodu lub spożywania pokarmów o wysokiej zawartości tłuszczów
53
Od czego jest bezpośrednio uzależnione pobieranie FFA przez tkanki?
od stężenia FFA w osoczu
54
Do czego wiążą się kwasy tłuszczowe po dysocjacji kompleksu kwas tłuszczowy-albumina w błonie plazmatycznej?
do błonowego białka transportującego kwas tłuszczowy, które działa jako przezbłonowy kotransporter z Na+
55
Skąd pochodzi większość zawartego w osoczu VLDL?
z wątroby
56
Ile wynosi okres połowicznego rozpadu chylomikronów i co z tego wynika?
mniej niż godzinę = NIE MA SZANS żeby wyszły w badaniach na czczo
57
Gdzie są transportowane kwasy tłuszczowe pochodzące z chylomikronów?
głównie do tkanki tłuszczowej, serca i mięśni (80%), a do wątroby dociera wyłącznie 20%
58
Czy lipaza lipoproteinowa jest aktywna w dojrzałej wątrobie?
nie
59
Co się dzieje z uwolnionymi kwasami tłuszczowymi w wyniku działania lipazy lipoproteinowej?
pewna ilość wraca do krążenia przyłączona do albumin, ale większość jest transportowana do tkanki
60
Co się dzieje z utraconym przez chylomikrony apoC w wyniku działania lipazy lipoproteinowej?
powraca do HDL
61
Jaka apolipoproteina łączy się z powstającymi cząsteczkami chylomikronów resztkowych?
apoE
62
Jak nazywa się resztkowe VLDL?
IDL (intermediate density lipoprotein)
63
Co się dzieje z estrami cholesterolu i triacyloglicerolami zawartymi w lipoproteinach resztkowych dostających się do wątroby?
są hydrolizowane i metabolizowane
64
Co uczestniczy w pobieraniu resztkowych lipoprotein w wątrobie?
apoE
65
Jakie zadanie pełni lipaza wątrobowa?
- działa jako ligand ułatwiając pobieranie chylomikronów
| - katalizuje hydrolizę triacyloglicerolu i fosfolipidu
66
Co jest przyczyną rodzinnej hipercholesterolemii?
defekt receptora LDL
67
Wysokie stężenie której lipopreteiny jest powiązane z wysoką zapadalnością na miażdżycę naczyń włosowatych?
LDL
68
Gdzie są syntetyzowane apoE i apoC?
wyłącznie w wątrobie
69
Gdzie są syntetyzowane HDL?
w wątrobie i jelicie
70
W jaki sposób jelitowe HDL otrzymują apoC i apoE?
są przenoszone z wątrobowych (gdy dostaną się do osocza) HDL na jelitowe
71
Jaką funkcję pełni HDL w stosunku do apoC i apoE?
magazyn ⇒ apoE i apoC potrzebne są w metabolizmie chylomikronów i VLDL
72
Z czego składają się nowo wytworzone HDL?
z dyskoidalnej dwuwarstwy fosfolipidów zawierającej apoA i wolny cholesterol
73
Czym jest LCAT?
enzym acylotransferaza lecytyna : cholesterol
74
Z czym wiąże się LCAT i co jest potrzebne do jego aktywacji?
LCAT i jego aktywator apoA-I wiążą się z dyskoidalnymi cząsteczkami HDL
75
Jak działa aktywny LCAT?
powierzchniowe fosfolipidy i cholesterol na dyskoidalnym HDL zamienia w estry cholesterolowe i lizolecytynę
76
Jaką rolę pełni receptor SR-B1?
1) wiąże HDL za pośrednictwem apoA-I, a ester cholesterolu jest selektywnie dostarczany do komórek (chociaż cząsteczka z apoA-I nie przenika do komórki)
2) pośredniczy w przejmowaniu cholesterolu z komórki na HDL (która transportuje go do wątroby)
77
Jaka jest zależność między stężeniem HDL a stężeniem triacylogliceroli w osoczu?
odwrotnie proporcjonalne
78
Jaka jest zależność między stężeniem HDL a aktywnością lipazy lipoproteinowej?
wprost proporcjonalne
79
Jaka jest zależność między HDL2 a zapadalnością na miażdżycę naczyń wieńcowych?
odwrotnie proporcjonalna
80
Jakie czynniki pobudzają w wątrobie zarówno syntezę triacylogliceroli jak i wydzielanie VLDL?
- stan sytości
- dieta bogata w węglowodany
- wysokie stężenia FFA
- spożywanie etanolu
- wysoka proporcja insulina/glukagon
81
Do czego prowadzi brak równowagi między szybkoscią tworzenia triacyloglicerolu i jego wydzielania?
do stłuszczenia wątroby
82
Do czego prowadzi przewlekłe nagromadzenie lipidów w narządzie?
zmiany zwłóknieniowe ⇒ marskość ⇒ upośledzenie funkcji
83
Jakie mogą być przyczyny zwiększonego stężenia FFA w osoczu?
zwiększone pobieranie tłuszczu z tkanki tłuszczowej lub z szybszej hydrolizy triacylogliceroli z lipoprotein
84
Czy do stłuszczenia wątroby może dojść wyłącznie podczas spożywania pokarmów o dużej zawartości tłuszczu?
również podczas głodowania
85
Gdzie gromadzą się triacyloglicerole wskutek metabolicznego zablokowania wytwarzania lipoprotein osocza?
w wątrobie
86
Jakie mogą być przyczyny metabolicznego zablokowania wytwarzania lipoprotein osocza?
- zablokowanie syntezy apolipoprotein
- zablokowanie tworzenia lipoprotein z lipidu i apolipoproteiny
- ogrniaczenie dostarczania fosfolipidów
- niewydolność samego mechanizmu wydzielania
