Kolokwium III - metabolizm lipidów Flashcards
(120 cards)
1
Q
Jaką rolę pełnią lipidy?
A
- zapas energii (główny materiał)
- elementy struktur błon biologicznych
- przenośniki elektronów (CoQ)
- hormony (steroidy)
- mediatory licznych procesów
- witaminy
- biodetergenty (kwasy żółciowe)
- barwniki (proces widzenia)
2
Q
Co stanowi źródło kwasów tłuszczowych?
A
- adipocyty
- dieta
- wątroba
3
Q
Który enzym przewodu pokarmowego ma znaczenie w trawieniu tłuszczów jako pierwszy u dorosłych?
A
lipaza trzustkowa
4
Q
U kogo znaczenie ma lipaza językowa?
A
u noworodków
5
Q
Z transportem jakich lipidów związany jest VLDL?
A
endogennych
6
Q
Z transportem jakich lipidów związane są chylomikrony?
A
egzogennych
7
Q
Jak nazywają się komórki, które magazynują tłuszcze?
A
adipocy
8
Q
W jakiej postaci magazynowane są tłuszcze?
A
w postaci triacylogliceroli
9
Q
Ile procent magazynowanej energii stanowią tłuszcze? Co stanowi resztę?
A
84% tłuszcze
15% białka
1% węglowodany
10
Q
Jaki jest zysk energetyczny z 1g tłuszczu?
A
38,6 kJ
11
Q
Dlaczego magazynowanie triacylogliceroli jest korzystniejsze?
A
- większy zysk energetyczny (więcej wodorów → więcej H+ na redukcję)
- hydrofobowe → nie wiążą H2O → mniej miejsca
12
Q
Jaki enzym konieczny jest w tkance, która korzysta z glicerolu?
A
kinaza glicerolowa
13
Q
Jak nazywamy aktywną lipzazę?
A
hormonozależna lipaza proteinowa
14
Q
Z czego powstaje karnityna?
A
z lizyny
15
Q
Gdzie znajduje się aetylotransferaza karnitynowa I?
A
w cytozolu
16
Q
Gdzie znajduje się acetylotransferaza karnitynowa II?
A
wewnątrz mitochondrium
17
Q
Jakie wyróżniamy etapy procesu β-oksydacji?
A
- aktywacja kwasu tłuszczowego poprzez estryfikację z COASH
- transport acylo-CoA przez błonę mitochondrium
- reakcje procesu β-oksydacji
18
Q
Jakie wyróżniamy właściwe reakcje procesu β-oksydacji i jakie enzymy są związane z poszczególnymi z nich?
A
- odwodornienie → dehydrogenaza acylo-CoA
- hydratacja → hydrataza Δ2-enoilo-CoA
- odwodornienie → dehydrogenaza L(+)-3-hydroksyacylo-CoA
- tiolityczne rozerwanie wiązania z udziałem drugiej cząsteczki CoASH → 3-ketoacylotiolaza
19
Q
Czego wymaga izomeraza metylomalonylo-CoA?
A
witaminy B12
20
Q
Jak zapiszemy kwas palmitooleinowy z uwzględnieniem liczby węgli oraz liczby i lokalizacji wiązań podwójnych liczonych od węgla grupy karboksylowej?
A
16:1 cis Δ9
21
Q
Jak zapiszemy kwas oleinowy z uwzględnieniem liczby węgli oraz liczby i lokalizacji wiązań podwójnych liczonych od węgla grupy karboksylowej?
A
18:1 cis Δ9
22
Q
Jak zapiszemy kwas linolowy z uwzględnieniem liczby węgli oraz liczby i lokalizacji wiązań podwójnych liczonych od węgla grupy karboksylowej?
A
18:2 cis Δ9,12
23
Q
Jak zapiszemy kwas γ-linolenowy z uwzględnieniem liczby węgli oraz liczby i lokalizacji wiązań podwójnych liczonych od węgla grupy karboksylowej?
A
18:3 cis Δ6,9,12
24
Q
Jak zapiszemy kwas α-linolenowy z uwzględnieniem liczby węgli oraz liczby i lokalizacji wiązań podwójnych liczonych od węgla grupy karboksylowej?
A
18:3 cis Δ9,12,15
25
Jak zapiszemy kwas arachidonowy z uwzględnieniem liczby węgli oraz liczby i lokalizacji wiązań podwójnych liczonych od węgla grupy karboksylowej?
20:4 cis Δ5,8,11,14
26
Jak zapiszemy kwas ikozapentaenowy z uwzględnieniem liczby węgli oraz liczby i lokalizacji wiązań podwójnych liczonych od węgla grupy karboksylowej?
20:5 cis Δ5,8,11,14,17
27
Jak nazywa się kwas: 20:5 cis Δ5,8,11,14,17?
kwas ikozapentaenowy
28
Jak nazywa się kwas: 18:1 cis Δ9?
kwas oleinowy
29
Jak nazywa się kwas: 16:1 cis Δ9?
kwas palmitooleinowy
30
Jak nazywa się kwas: 18:3 cis Δ9,12,15?
kwas α-linolenowy
31
Jak nazywa się kwas: 18:2 cis Δ9,12?
kwas linolowy
32
Jak nazywa się kwas: 18:3 cis Δ6,9,12?
kwas γ-linolenowy
33
Jak nazywa się kwas: 20:4 cis Δ5,8,11,14?
kwas arachidonowy
34
Czy aceton jest metabolizowany w organizmie?
nie
35
W jaki sposób objawia się obecność acetonu w organizmie?
czuć go w oddechu
36
Gdzie zachodzi biosynteza kwasów tłuszczowych?
w cytozolu
37
Co jest podstawową jednostką budulcową kwasów tłuszczowych?
acetylo-CoA
38
Jakie wynikają problemy w związku syntezą kwasów tłuszczowych w cytozolu a podstawową ich jednostką budulcową jako acetylo-CoA?
- większość acetylo-CoA zużywanego do syntezy kwasów tłuszczowych powstaje w mitochondriach
- wewnętrzna błona mitochondrialna jest nieprzepuszczalna dla acetylo-CoA
39
Co wpływa na aktywność karboksylazy acetylo-CoA?
- spadek palmitylo-CoA
| - wzrost cytrynianu
40
Co hamuje acetylotransferazę karnitynową?
malonylo-CoA
41
Do czego prowadzi zablokowanie acetylotransferazy karnitynowej?
blok beta-oksydacji
42
Jak insulina wpływa na karboksylazę acetylo-CoA?
aktywuje ją
43
Jak glukagon wpływa na karboksylazę acetylo-CoA?
unieaktywnia
44
Z ilu domen składa się syntaza kwasów tłuszczowych?
z 3
45
Z czego składa się domena 1 syntazy kwasów tłuszczowych?
- AT = acetylotransferaza
- MT = malonylotransferaza
- CE = enzym kondensujący
46
Z czego składa się domena 2 syntazy kwasów tłuszczowych?
- ACP = białko przenoszące acyl
- KR = reduktaza β-ketoacylowa
- DH = dehydrogenaza
- ER = enoiloreduktaza
47
Z czego składa się domena 3 syntazy kwasów tłuszczowych?
TE = tioesteraza
48
Jakie grupy wyróżniamy w obrębie syntazy kwasów tłuszczowych?
centralną i peryferyjną
49
Jakie wyróżniamy etapy elongacji w syntezie kwasów tłuszczowych?
1. kondensacja
2. redukcja
3. odwodnienie
4. redukcja
50
Co ulega kondensacji podczas elongacji w syntezie kwasów tłuszczowych?
acetylo-ACP i malonylo-ACP
51
Jaki enzym odpowiada za reakcję kondensacji w elongacji kwasów tłuszczowych?
syntaza 3-ketoacylowa
52
Co jako pierwsze ulega redukcji i do czego podczas elongacji kwasów tłuszczowych?
acetoacetylo-ACP do D-3-hydrohsybutyrylo-ACP
53
Jaki enzym odpowiada za pierwszą redukcję podczas elongacji kwasów tłuszczowych?
reduktaza β-ketoacylo-ACP
54
Co ulega odwodnieniu podczas elongacji w syntezie kwasów tłuszczowych i jaki związek powstaje?
D-3-hydroksybutyrylo-ACP do krotonylo-ACP
55
Jaki enzym odpowiada za odwodnienie podczas elongacji w syntezie kwasów tłuszczowych?
dehydrataza 3-hydroksyacylo-ACP
56
Co ulega późniejszej redukcji podczas elongacji w syntezie kwasów tłuszczowych?
krotonylo-ACP do butyrylo-ACP
57
Jaki enzym odpowiada za późniejszą redukcję podczas elongacji w syntezie kwasów tłuszczowych?
reduktaza enoilo-ACP
58
Skąd pochodzi NADPH niezbędny do biosyntezy kwasów tłuszczowych?
- ze szlaku pentozofosforanowego
| - z działalności enzymu jabłczanowego
59
W jakiej części komórki odbywa się degradacja kwasów tłuszczowych?
w mitochondrium
60
Czym się różnią enzymy uczestniczące w syntezie i degradacji kwasów tłuszczowych?
degradacja - pojedyncze polipeptydy
synteza - kompleksy polipeptydowe
61
Jakie koenzymy występują w degradacji kwasów tłuszczowych?
NAD+/NADH
| FAD/FADH2
62
Jakie koenzymy występują w syntezie kwasów tłuszczowych?
NADP+/NADPH
63
Z czym są związane związki pośrednie w degradacji kwasów tłuszczowych?
z CoASH
64
Z czym są związane związki pośrednie w syntezie kwasów tłuszczowych?
z białkami przenoszącymi acyl (ACP)
65
Przez co jest katalizowana desaturacja długołańcuchowych kwasów tłuszczowych?
enzym zależny od łańcucha transportu elektronów w błonach ER i peroksysomów
66
Gdzie w organizmie ma zastosowanie cholesterol?
- błony komórkowe
- sole żółciowe
- hormony steroidowe
67
Ile węgli ma cholesterol?
27
68
Skąd pochodzi cholesterol?
- synteza w wątrobie i jelicie
| - z pożywienia
69
W jaki sposób organizm "pozbywa się" cholesterolu?
- przekształcenie w kwasy żółciowe i sole żółciowe w wątrobie
- przechowywanie w woreczku żółciowym
- wydzielanie do jelit
70
Jak powstają estry cholesterolu?
estryfikacja kwasem tłuszczowym przy węglu 3
71
Jaka jest główna forma transportu cholesterolu w osoczu?
estry cholesterolu
72
Z jakimi lipoproteinami związany jest cholesterol?
LDL, HDL
73
Jakie wyróżniamy etapy w biosyntezie cholesterolu?
1. kondensacja
2. tworzenie jednostki izoprenowej i polimeryzacja
3. cyklizacja i transformacje
74
Co ulega kondensacji podczas biosyntezy cholesterolu i co powstaje w wyniku tej kondensacji?
acetylo-CoA x3 → mewalonian
75
Z czego powstaje jednostka izoprenowa podczas biosyntezy cholesterolu?
z mewalonianu
76
Z jakimi przemianami wiąże się cyklizacja i transformacje podczas biosyntezy cholesterolu?
skwalen → lanosterol
lanosterol → cholesterol
77
Ile ATP zużywa synteza cholesterolu?
18
78
Jak rozwijamy skrót HMG-CoA?
redukaza 3-hydroksy-3-metyloglutaryloCoA
79
Od czego zależy intensywność syntezy cholesterolu?
od szybkości reakcji katalizowanej przez HMG-CoA
80
Fosforylacja HMG-CoA aktywuje czy hamuje ten enzym?
inaktywuje
81
Od czego jest zależna kinaza HMG-CoA?
od cAMP
82
Od czego zależy okres półtrwania HMG-CoA i ile on wynosi?
3 godziny i zależy od poziomu cholesterolu
83
Co stanowi inhibitory allosteryczne HMG-CoA?
pochodne cholesterolu i mewalonianu
84
Co stanowi inhibitor kompetycyjny HMG-CoA?
statyny
85
Z jaką częścią komórki ściśle związany jest metabolizm ciał ketonowych?
z mitochondrium
86
Czego wymaga monooksygenaz?
O2 i NADPH
87
Czy w kwasach żółciowych występują wiązania podwójne?
nie
88
Kiedy wzrasta synteza kwasów żółciowych i dlaczego?
podwyższony poziom cholesterolu = sposób na pozbycie się cholesterolu z organizmu
89
Gdzie i z czego syntetyzowane są kwasy żółciowe?
w ER i peroksysomach w wątrobie z cholesterolu
90
Do czego niezbędne są kwasy żółciowe?
do trawienia tłuszczów
91
Jakie są główne kwasy żółciowe?
pierwotne: cholowy i chenodeksycholowy
wtórne: deoksycholowy i litocholowy
92
Co to znaczy, że kwasy żółciowe są wtórne?
tworzone w jelicie
93
Z czego powstaje tauryna?
z cysteiny
94
W jaki sposób powstają taurocholany?
poprzez sprzęganie kwasu cholowego z tauryną
95
W jaki sposób powstają glikocholany?
poprzez sprzęganie kwasu cholowego z glicyną
96
Co się dzieje z cholesterolem podczas pierwszego etapu tworzenia kwasów żółciowych i jaki enzym w tym uczestniczy?
utlenianie cholesterolu przez 7α-hydroksylazę
97
Ile węglowe są kwasy żółciowe?
24
98
Jak na właściwości kwasu cholowego wpływa sprzęganie z tauryną i glicyną?
zwiększa polarność = hydrofilność
99
Jaki jest stosunek kwasu taurocholowego do glikocholowego w żółci?
1:3
100
Jaką role pełnią sole kwasów żółciowych?
- pomagają w trawieniu i absorpcji lipidów
- ułatwiają absorpcję witamin rozpuszczalnych w tłuszczach
- zapobiegają wytrącaniu cholesterolu w pęcherzyku żółciowym ułatwiając rozpuszczanie w żółci
- ich synteza i wydalanie jest główną drogą usuwania nadmiaru cholesterolu
101
Jakie właściwości mają sole żółciowe?
- amfipatyczne
| - rozpuszczalne w wodzie
102
Jaka przemiana jest konieczna i absolutnie niezbędna by powstały jakiekolwiek hormony steroidowe?
cholesterol → pregnenolon → progesteron
103
Do jakiej grupy hormonów należy progesteron i z ilu węgli się składa?
gestageny 21C
104
W co i ilo węglowe może być przekształcany progesteron?
→ glukokortykoidy 21C
→ deoksykortykosteron 21C
→ testosteron 19C
105
Z czego mogą powstają mineralokortykoidy?
z deoksykortykosteronu
106
Jakie funkcje pełni kortyzol?
- wpływa na metabolizm białek i węglowodanów
| - wygłuszanie odpowiedzi immunologicznej i stanów zapalnych
107
Jaki hormon należy do grupy mineralokortykoidów?
aldosteron
108
Jaką funkcję pełni aldosteron?
regulacja resorbcji jonów Na+, Cl-, HCO3- w nerkach
109
Do jakiej grupy hormonów należy testosteron?
androgeny
110
Ile węgli występuje w estrogenach?
18
111
Czym charakteryzują się estrogeny?
pierścień A jest aromatyczny
112
Co powstaje z testosteronu?
estradiole
113
Czym są estradiole?
męskie i żeńskie hormony płciowe
114
Na co mają wpływ estradiole?
na rozwój drugorzędowych cech płciowych
115
Jaką funkcję pełnią estradiole?
regulują cykl płodności
116
Gdzie w wątrobie głównie występuje rodzina cytochromów P450?
w błonach gładkiej siateczki endoplazmatycznej
117
Gdzie w nadnerczach głównie występuje rodzina cytochromów P450?
w mitochondriach i siateczce endoplazmatycznej
118
Jaki enzym katalizuje przemianę cholesterolu do pregneolonu?
desmolaza
119
Gdzie w obrębie komórki powstaje pregnenolon?
w mitochondrium
120
Gdzie w obrębie powstaje progesteron?
w siateczce endoplazmatycznej?
