Kolokwium IV - metabolizm nukleotydów Flashcards

(69 cards)

1
Q

Jakie są możliwości syntezy nukleotydów purynowych?

A
  1. oszczędzający szlak biosyntezy nukleotydów purynowych

2. synteza puryn „de novo”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Z czego korzysta oszczędzający szlak biosyntezy nukleotydów purynowych?

A

z obecnych w organizmie zasad i nukleozydów purynowych (fosforylacja adenozyny i reutylizacja zasad purynowych)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

W jaki sposób odbywa się synteza puryn de novo?

A

tworzenie układu purynowego z powszechnie dostępnych metabolitów, np.:aminokwasów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Jak nazywa się związek o skrócie PRPP?

A

5-fosforybozylo-1-pirofosforan?

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Z czego powstaje PRPP i jaki enzym katalizuje tę przemianę?

A

z rybozo-5-fosforanu (również z egzogennej rybozy); syntetaza PRPP = pirofosfokinaza R-5-P

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Czego wymaga syntetaza PRPP do przemiany z R-5-P?

A

ATP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Co jest głównym źródłem R-5-P?

A

cykl pentozofosofanowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

W jakich procesach PRPP stanowi kluczowy metabolit?

A
  • reutylizacja zasad purynowych

* synteza „de novo”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Gdzie reutylizacja zasad purynowych odgrywa ważną rolę?

A

w erytrocytach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Jaki enzym odgrywa rolę w reutylizacji guaniny?

A

fosforybozylotransferaza hipoksantynowo/guaninowa (HGPRT)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Jaki enzym odgrywa rolę w reutylizacji adeniny?

A

fosforybozylotransferaza adeninowa (APRT)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Jak przebiega reutylizacja adeniny?

A

adenina + PRPP → AMP + PPi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Jak przebiega reutylizacja guaniny?

A

hipoksantyna + PRPP → IMP + PPi

guanina + PRPP → GMP + PPi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Skąd pochodzą atomy w pierścieniu purynowym syntetyzowanym de novo?

A
asparaginian : N1
glutamina: N3 i N9
glicyna: N7, C4 i C5
10-formyl-THF: C2 i C8
CO2: C6
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Co stanowi kluczowy enzym syntezy nukleotydów purynowych?

A

amidotransferaza PRPP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Co jest inhibitorem amidotransferazy PRPP?

A

AMP i GMP

farmakologiczny inhibitor: diazonorleucyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Jaki inhibitor wpływa na formylację w syntezie puryn de novo?

A

metotreksat

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Jaki związek hamuje reakcję wykorzystania glutaminy do włączenia N3 w syntezie puryn de novo?

A

azaseryna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Jaki związek hamuje reakcję wykorzystania glutaminy do włączenia N9 w syntezie puryn de novo?

A

diazonorleucyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Jaki enzym odpowiada za zamknięcie pierścienie pirymidyny?

A

syntaza IMP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Jak przebiega synteza puryn de novo? Które etapy wymagają ATP, które enzymów i które atomy pierścienia są włączane w poszczególnych z nich?

A

1) PRPP + GLUTAMINA → N9 (1 ATP i amidotransferaza PRPP)
2) + GLICYNA → C4, C5, N7 (1 ATP)
3) + CHO-FH4 (formylacja 1.) → C8
4) + GLUTAMINA → N3 (1 ATP)
5) ZAMKNIĘCIE PIERŚCIENIA IMIDAZOLU (1 ATP)
6) + CO2 (karboksylacja) → C6 (bez biotyny)
7) + ASPARAGINIAN → N1 + usunięcie fumaranu (1 ATP)
8) + CHO-FH4 (formylacja 2.) → C2
9) ZAMKNIĘCIE PIERŚCIENIA PIRYMIDYNOWEGO (syntaza IMP)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Jak nazywa się związek o skrócie IMP?

A

inozynomonofosforan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Co stanowi zasadę azotową w IMP?

A

hipoksantyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Jaką reakcję katalizuje kinaza adenylanowa (miokinaza)?

A

AMP + ATP ⇋ 2ADP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Jaką reakcję katalizuje kinaza nukleozydomonofosforanowa?
GMP + ATP ⇋ GDP + ADP
26
Jaką reakcję katalizuje kinaza nukleozydodifosforanowa?
GDP + ATP ⇋ GTP + ADP
27
Jaką funkcję pełni cykl nukleotydów purynowych w mięśniach szkieletowych?
* Odtwarzanie AMP * Dostarcza fumaranu dla cyklu Krebsa (rola anaplerotyczna) * Pośredniczy w metabolizmie azotu aminokwasowego
28
Jaki enzym uczestniczy w przemianie AMP do IMP?
deaminaza AMP
29
Jaki enzym uczestniczy w przemianie IMP do adenylobursztynianu?
syntetaza adenylobursztynianowa
30
Jaki enzym uczestniczy w przemianie adenylobursztynianu do AMP?
liaza adenylobursztynianowa
31
Co jest uwalniane w wyniku przemiany adenylobursztynianu do AMP przy pomocy liazy adenylobursztynianowej?
fumaran
32
Czego wymaga przemiana IMP do adenylobursztynianu przy pomocy syntetazy adenylobursztynianowej?
argininy i GTP
33
Jakie działanie wywiera adenozyna w wyniku działania na receptory adenozynowe?
efekty wazodilatacyjne, przeciwzapalne, przeciwagregacyjne i immunosupresyjne
34
Do czego prowadzi niedobór deaminazy adenozyny?
ciężki złożony niedobór odporności (SCID)
35
Jaki jest produkt końcowy katabolizmu nukleotydów purynowych?
kwas moczowy
36
Jakie enzymy działają w kolejnych etapach przekształcania GMP do kwasu moczowego?
nukleotydaza → nukleotydaza → deaminaza guaniny → oksydaza ksantynowa
37
Jakie enzymy działają w kolejnych etapach przekształcania AMP do kwasu moczowego?
nukleotydaza → deaminaza adeniny → oksydaza ksantynowa → oksydaza ksantynowa
38
Do czego prowadzi niedobór deaminazy adenozyny?
wysoki poziom adenozyny, d-adenozyny, dATP (inhibitor reduktazy rybonukleotydowej) → zahamowanie syntezy DNA, proliferacji limfocytów → upośledzona funkcja limfocytów B i T (nawracające przewlekłe zakażenia)
39
Jaki narząd odpowiada za syntezę puryn de novo?
wątroba (w innych narządach bardzo ograniczona)
40
Jaki narząd odpowiada za katabolizm puryn?
w narządach obwodowych do hipoksantyny w wątrobie i jelitach do kwasu moczowego
41
Gdzie funkcjonuje cykl nukleotydów purynowych?
głównie w mięśniach szkieletowych
42
W jakiej formie kwas moczowy występuje w fizjologicznym moczu?
jako moczan monosodowy
43
Czym jest hyperurykemia?
wzrost stężenia kwasu moczowego we krwi i moczu
44
Do czego prowadzi hyperutykemia?
wytrącanie się moczanów w chrząstkach, ścięgnach, więzadłach, stawach (zwłaszcza w chłodniejszych miejscach ciała jak uszy, stopy) - powstawanie stanów zapalnych, które nazywane są skazą moczanową (dna moczanowa)
45
Jakie wyróżniamy postaci hyperurykemi?
pierwotna i wtórna
46
Czym jest spowodowana hyperurykemia pierwotna?
* Defekt nerkowego systemu transportującego kwas moczowy bez zwiększonej syntezy kwasu moczowego (90%) * Genetycznie uwarunkowane defekty prowadzące do zwiększonej syntezy puryn (10%) – PRPPS(+), HGPRT(-)
47
Czym może być spowodowana hyperurykemia wtórna?
* Rozpad komórek po podaniu cytostatyków czy radioterapii * Choroby nerek * Zwiększony rozpad ATP (wysiłek, padaczka, zaburzenia oddychania) * Podawanie leków immunosupresyjnych - cyklosporyny • Nadmierne spożycie alkoholu * Genetycznie uwarunkowane defekty - (-)Glukozo-6-fosfataza
48
Czym jest spowodowane schorzenie Lesch-Nyhana?
pojawia się w efekcie braku aktywności HGPTRazy
49
Czym charakteryzuje się schorzenie Lesch-Nyhana?
- skutki neurologiczne – skłonność do samookaleczania się, niedorozwój umysłowy, zwiększone napięcie mięśniowe - hyperurykemia
50
Jak na efekty neurologiczne w schorzeniu Lesch-Nyhana wpływa obniżenie poziomu kwasu moczowego?
nie cofa efektów neurologicznych
51
Jakie stosujemy leki, które wpływają na metabolizm nukleotydów?
- allopurinol - 6-merkaptoguanina, azatiopryna - metotreksat - adenozyna
52
Jakie działanie ma allopurinol?
hamowanie oksydazy ksantynowej
53
Jakie działanie ma azatiopryna i 6-merkaptoguanina?
leki przeciwnowotworwe - wbudowują się do puli nukleotydów przez HGPRT, hamują amidotransferazę, dehydrogenazę IMP
54
Jakie działanie ma metotreksat?
lek immunosupresyjny, przeciwnowotworowy, przeciwreumatyczny – hamuje przejście kwasu foliowego do tetrahydrofolianu
55
Jakie działanie ma adenozyna wykorzystywana jako lek?
działa na receptory adenozynowe wywierając efekty wazodilatacyjne, przeciwzapalne, przeciwagregacyjne i immunosupresyjne
56
Działanie jakiego enzymu hamuje metotreksat?
reduktazy dihydrofolianowej
57
Jaki inny związek hamuje działanie reduktazy dihydrofolianowej poza metotreksatem?
aminopteryna
58
Jakimi metodami może odbywać się synteza zasad pirymidynowych?
- reutylizacja zasad pirymidynowych | - synteza pirymidyn „de novo"
59
Jaki enzym bierze udział w reakcjach reutylizacji nukleotydów pirymidynowych?
fosforybozylotransferaza pirymidynowa (orotanowo/uracylowo/tyminowa)
60
Jakie reakcje przebiegają z pomocą fosforybozylotransferazy pirymidynowej?
Uracyl + PRPP → UMP + PPi Orotan + PRPP → OMP + PPi Tymina + PRPP → TMP + PPi
61
Skąd pochodzą atomy do syntezy pierścienia pirymidynowego de novo?
asparaginian: N1, C4, C5, C6 glutamina: N3 HCO3-: C2
62
Co stanowi kluczowy enzym w syntezie nukleotydó pirymidynowych de novo?
karbamoilotransferaza asparaginianowa
63
Jakie znamy genetycznie urawunkowane zaburzenia metabolizmu pirymidyn?
niedobór fosforybozylotransferazy orotanowej/dekarboksylazy OMP
64
Jak się objawia niedobór fosforybozylotransferazy orotanowej/dekarboksylazy OMP?
* Zahamowanie wzrostu oraz niedokrwistość | * Zwiększone wydalanie kwasu orotowego z moczem
65
W jaki sposób leczy się niedobór fosforbyozylotransferazy orotanowej/dekarboksylazy OMP?
podaje się urydynę lub cytydynę
66
Jakie stosujemy leki wpływające na metabolizm nukleotydów pirymidynowych?
- metotreksat - 5-fluorouracyl - Ara C (arabinozyd cytozyny) - AZT (3-azydo-3-deoksytymidyna)
67
W jaki sposób działa 5-fluorouracyl?
ulega przemianom do F-UTP (hamuje syntezę RNA) oraz F-dUMP (inhibitor syntazy tymidylanowej)
68
W jaki sposób działa Ara C?
ulega fosforylacji do AraCTP, wbudowuje się do DNA zamiast cytozyny i przerywa syntezę DNA
69
W jaki sposób działa AZT?
ulega przemianom do trójfosforanu AZT hamujacego odwrotną transkryptazę wirusa HIV