Nowotwory Flashcards
(48 cards)
Czym cechuje się komórka nowotworowa?
- niekontrolowany wzrost
- samowystarczalność w zakresie sygnałów wzrostu (proliferacji)
- ignorowanie sygnałów hamowania proliferacji
- unikanie apoptozy
- stymulowanie angiogenezy
- zdolność do inwazji tkanek i przerzutowania
- nieograniczony potencjał replikacyjny
Do czego prowadzi niezrównoważony potencjał proliferacyjny komórek nowotworowych?
do wzrostu masy guza i w dalszych etapach do przerzutowania (ogniska wtórne = metastazy)
Jakie wyróżniamy etapy karcinogenezy?
1) inicjacja
2) promocja
3) progresja
Co się dzieje w fazie inicjacji karcinogenezy?
faza, w której czynnik rakotwórczy, działając na zdrową komórkę, powoduje zmianę w jej materiale genetycznym, czyli mutację (komórka zainicjowana)
Co się dzieje w fazie promocji karcinogenezy?
zainicjowana komórka przechodzi wiele kolejnych mutacji, aż staje się typową komórką nowotworową
Co się dzieje w fazie progresji karcinogenezy?
wzrost komórek nowotworowych, który przeważnie przebiega niepowstrzymanie i jest nieodwracalny
Jak przebiega przemiana komórki normalnej w procesie przemiany nowotworowej?
komórka normalna → komórka zainicjowana → nowotwór → inwazja → metastaza
Jakie czynniki inicjują przemianę komórki normalnej w zainicjowaną?
czynniki rakotwórcze (inicjator genotoksyczny lub kokancerogen)
Jakie czynniki stymulują progresję nowotworów?
- promotor
- immunosupresor
- hormon
- składnik pożywienia i inne
Jaka cecha komórek nowotworowych może ułatwiać powstawanie przerzutów?
komórki zainicjowane charakteryzują się zaburzonymi zdolnościami przylegania do otaczających komórek
Czym charakteryzują się komórki nowotworowe w hodowli in vitro?
1) brak kontaktowego hamowania wzrostu
2) mała zależność od obecności w środowisku czynników wzrostowych
3) zdezorganizowany cytoszkielet
4) zdolność do wzrostu bez kontaktu z podłożem
5) zdolność wywoływania guzów u zwierząt labolatoryjnych
Jakie biochemiczne zmiany zachodzą w komórkach nowotworowych?
- zwiększona szybkość glikolizy
- zmiejszone wymagania co do czynników wzrostowych
- zwiększona synteza i wydzielanie własnych czynników wzrostowych
- wydzielanie do środowiska niektórych metaloproteinaz
- zwiększona aktywność reduktazy rybonukleotydów
- nasilona synteza RNA i DNA
- zmniejszony katabolizm pirymidyn
- synteza białek onkofetalnych
- utrata funkcji (specjalizacji)
- niewłaściwa synteza czynników wzrostu i hormonów (transdukcja sygnału)
Jakie zmiany zachodzą na powierzchni komórki nowotworowej?
- zwiększony ładunek ujemny
- zmniejszona adhezja
- pojawianie się nowych antygenów – utrata typowych na rzecz nowych, zmienionych
- zmiany w profilu glikozylacji białek i lipidów – zwiększona zdolność do aglutynacji
- zmiany w przepuszczalności błony i zdolnościach transportowych
Jakie procesy komórkowe są regulowane pod wpływem czynników sygnalizacyjnych?
- fagocytoza
- apoptoza
- proliferacja
- sekrecja
- egzocytoza
Czym są protoonkogeny?
prawidłowe geny, które jednak mogą prowadzić do transformacji komórki w komórkę nowotworową, jeśli w wyniku aktywacji zostanie wyzwolony ich potencjał onkogenny
Jaką funkcję pełnią protoonkogeny?
- koordynacja wzrostu i różnicowania się komórek
- kodowanie czynników wzrostu i ich receptorów
- kodowanie czynników transkrypcyjnych
- kodowanie białek wiążących GTP
W co przekształcają się protoonkogeny w wyniku wyzwolenia ich potencjału onkogennego?
w onkogeny
Jakie zmutowane białka kodują onkogeny?
- czynniki wzrostu
- receptory tych czynników
- białka biorące udział w transdukcji sygnałów
- czynniki transkrypcyjne
Jakie czynniki środowiskowe mogą prowadzić do uszkodzenia DNA i transformacji nowotworowej?
1) fizyczne – promieniowanie wysokoenergetyczne, jonizujące
2) chemiczne – deaminacje (kwas azotawy i jego sole azotyny), alkilacje (nitrozoaminy), interkalacje
3) biologiczne – wirusy DNA & RNA
Co wywołuje pojawienie się onkogenu v-sis?
glioma (nowotwór mózgu)
Przez co jest przenoszony onkogen v-sis?
przez wirus mięsaka małp
Co jest produktem pojawienie się onkogenu v-sis i do czego to prowadzi?
białko podobne do ludzkiego płytkowego czynnika wzrostu - PDGF ⇒ zmutowany PDGF przyłączając się do receptorów powoduje niekontrolowaną proliferację
Co wywołuje pojawienie się onkogenu v-erbB?
glejaki, rak piersi
Co jest produktem pojawienia się onkogenu v-erbB i do czego to prowadzi?
powstawanie zmutowanego nabłonkowego receptora wzrostu - EGF, którego aktywność jako kinazy tyrozynowej jest permanentnie stymulowana, bez względu na obecność liganda, a więc komórka nieprzerwanie otrzymuje sygnały wzrostowe
