H3.4: Heupafwijkingen bij kinderen Flashcards
(61 cards)
1
Q
heupdysplasie komt meer voor bij
A
meisjes
2
Q
waarom vroege diagnose bij kinderen belangrijk?
A
- afwijkende anatomie van de heup aan het einde van de groei leidt tot een verhoogde kans op vroegtijdige artrose op volwassen leeftijd
- vroege detectie en eventuele behandeling kan de validiteit van de kinderen en volwassenen voor vele jaren positief beïnvloeden
3
Q
normale anatomie van de heup
A
- sferische femurkop (in 2 richtingen de diameter even groot is dus echt bol)
- congruent acetabulum
- voldoende overdekking van kop door kom
- normale anatomische verhoudingen in femur zelf: collum-schachthoek; anteversie; beenlengte
- gevaar bij alle heupaandoeningen: precaire vascularisatie van het groeiende proximale femur
4
Q
zowel femur als acetabulum hebben anteversie
A
bij de anteversie hoek; nog even op internet zoeken?
5
Q
precaire bloedvoorziening
A
memoraid
6
Q
kniepijn is heuppijn totdat het tegendeel bewezen is
A
!
7
Q
links en rechts met elkaar vergelijken, ook in buikligging
A
8
Q
bij afwijkende bevindingen bij bewegingsonderzoek ALTIJD
A
nadere diagnostiek;
- bij een heel jong kind kan je eerst echografie inzetten omdat je daarmee de kraakbenige heupkop goed kunt afbeelden
- X-bekken VA en X-heupen in Lauenstein
9
Q
echo is een heel goed middel voor het aantonen van
A
- heup dysplasie
- vocht
10
Q
nachtelijke pijn duidt op
A
tumor
11
Q
LO
A
- beoordeling looppatroon op eventueel manken
- stand bekken: beoordeling beenlengte
- stand wervelkolom: balans in 3 anatomische vlakken
- test van trendelenburg (!)
- test van thomas facultatief als iemand een dwangstand van de heup in flexie lijkt te hebben
- inspectie liggend: zwelling knie, spieratrofie, roodheid
- palpatie: temp knie en heup
12
Q
facultatief ga je het gewrichtsonderzoek uitbreiden naar specifiek voor 1 gewricht
A
- omvangmeting bovenbeen bdz.
- functieonderzoek
=wervelkolom
=heupen
=knieen - orienterend neurologisch kort onderzoek
=kracht
=sensibiliteit
=reflexen
=test van lasèque
13
Q
de rotaties die je doet in rugligging (waarbij de heup 90 graden geflecteerd wordt) geven andere bewegingsuitslagen in endo-/exorotatie dan in buikligging. puur omdat je heupkop
A
op een andere manier in de heupkom gepositioneerd is
14
Q
als je je onderbeen naar buiten beweegt, is het voor je heup
A
endorotatie
15
Q
in buikligging, als je onderbeen naar buiten beweegt, is het voor de heup
A
endorotatie
16
Q
zadelgewricht heeft bewegingsvrijheid in … richtingen
A
4
17
Q
wat kan er gebeuren met de epifyse van een tiener die mank loopt?
A
epifysiolysis
18
Q
epifysiolysis capitis femoris
A
- ziekte van de groeischijf in tienerleeftijd
- klassiek bij adipeuzere kinderen
- behandeld met groeihormonen kan ook risicofactor zijn
- epifyse glijdt af van de metafyse
19
Q
heupafwijkingen bij kinderen
A
- dysplastische heupontwikkeling
=developmental dysplasia of the hip (DDH) - coxitis fugax
- M. perthes
- epifysiolysis capitis femoris
20
Q
leeftijden
A
- coxitis fugax: 4-8 jaar
- M. Perthes: 4-8 jaar
- epifysiolysis capitis femoris: tienerleeftijd (bij hormoonbehandeling kan het ook wel eens eerder optreden)
21
Q
pyomyositis
A
- ontsteking in de spieren rond gewricht
- hematogeen verspreide infectie van spierweefsel
- kunnen abcessen in ontstaan
22
Q
osteochondritis dissecans (OD)
A
- ontwikkelingsstoornis epifyse lange pijpbeenderen
23
Q
heupdysplasie
A
- heup is niet goed gevormd
- komt vaker links voor dan rechts (links ligt in de buik tegen sacrum van moeder aan)
- meisjes vaker
24
Q
heupdysplasie risicofactoren
A
- familie anamnese !
- stuitligging
- torticollis
- metatarsus adductus (voetafwijkingen)
- oligohydramnion
25
klinische presentatie heupdysplasie
- barlow
- ortolani
- galeazzi
- abductie
26
barlow
27
stabiele heupdysplasie doe je vervolgen , niet behandelen meteen
28
instabiele heupdysplasie moet je wel echt behandelen
29
2 stabiliteitstesten heup
- barlow
- ortolani
30
barlow
- als je het bovenbeentje neerwaarts beweegt kan je heupkop uit de kom duwen. dan het barlow positief
31
orto
is de heup op eerste moment van presentatie al gedisloceerd en je kan hem er met opwaartse beweging in dippen; positief
32
galeazzi
kniehoogteverschil( als kindje ligt op rug en je buigt onderbeen tgeen bovenbeen aan en dan kijk je naar kniehoogte)
33
gereponeerd
docu
34
abductie en flexie test
heup 90 graden in flexie en dan ga je abduceren. als je:
- minder dan 70 graden vindt
- of meer dan 20 graden verschil tussen links en rechts
is het afwijkend
35
als die bewegingsonderzoeken afwijkend zijn =>
echo in zijligging ; graf classificatie
36
graf classificatie
1: normaal
2: dysplastisch
3: subluxatie
4: luxatie
37
echo in zijligging bij kind
memoraid
38
er komt een leeftijd dat je moet overstappen op rontgen ipv echo's
omdat je door de epifysaire kern is te groot en dan kan je het laagste en verste punt van het acetabulum niet zien, ongeveer 9 maanden
39
graf 2A/B/C beleid
initieel expectatief
40
grad D/3/4 (als de heup instabiel is of serieuze dysplasie heeft) beleid
actief behandelen met een spreidvoorziening; pavlik bandage tot ongeveer 6 maanden (luxatie wordt door spreiding opgeheven)
hierna: camp spreider tot ongeveer 1 jaar
spreid opzoeken in docu
41
arthrografie
je prik via caudaal de heup aan en je spuit contrastmiddel in het heupgewricht
42
transinguinale echo
zit de heup in de kom?
43
waarom lukt gesloten repositie soms niet?
bepaalde structuren kunnen tegenwerken
- labrum (limbus) articularis
- onderste kapsel te strak
- psoas pees te strak
44
behandeling luxatie na eerste levensjaar
- meestal open repositie
- na 18 maanden aanvullende bekken-osteotomie volgens salter of pemberton
- zonodig femur-osteotomie
- gips-immobilisatie 2 maanden
45
wanneer verwijzen DDH?
- bij risicofactor
- abductieberperking in flexie (<70 of >10 graden verschil)
- galeazzi positief
46
echo tot leeftijd van 9 maanden en geen rotngenfotos
47
cave bilaterale luxatie
- breedbasisch lopen
- hyperlordose
48
coxitis fugax & M. Perthes
- dezelfde initiële presentatie
- meestal jongens, 3-10 jaar
- paar dagen geprikkelde heup, pijn, manken, niet willen lopen
- onderzoeken: beperkte abductie en endorotatie
- echografie: hydrops van de heup
- gaat soms vanzelf over; coxitis fugax
- gaat het niet vanzelf over: M. Perthes
49
coxitis fugax=
vluchtig, voorbijgaand ontsteking heup !
50
echo normaal vs afwijkend
docu
kapsel tegen collum femoris
51
M. Perthes
- groeistoornis door passagere circulatiestoornis van de femur-epifyse
- ischemie => necrose => infarct
- natuurlijke reparatie: sclerose, fragmentatie, re-ossificatie, re-modellering
- niet-sferische heupkop
- kan uiteindelijk eindigen als zadelgewricht
- familie anamnese positief soms, geen bewijs van erfelijkheid
- veel bij fareur eilanden, liverpool, manchester, omgeving ?
- oorzaak onbekend
52
M. Perthes fases
1. ossificatiestoornis/osteonecrose: epifyse kleurt wit en zakt in
2. zuivere fragmentatiefase
3. opbouwfase; re-ossificatie
groeit alleen goed rond als hij de hele tijd in de kom blijft zitten (behoud van containment). anders drukt het acetabulum en deuk in het ontwikkelende kraakbeen van de heupkop
53
behandeling M. Perthes
- geen containment verlies: supervised neglect
- leefregels: gulden middenweg tussen belasting en belastbaarheid
- rontgencontrole om de vier maanden om containmentverlies op te sporen
- fysiotherapie ter preventie adductiecontractuur
54
als het met M. Perthes toch niet goedgaat met die behandelig
je moet het zo vroeg mogelijk in de fragmentatiefase oplossen: variserende proximale femurosteotomie
55
prognose M. Perthes
- belangrijkste factor is leeftijdL hoe jonger hoe beter
- grootte van het infarct
- wel of geen containmentverlies
- slechts 20-30% behoeft actieve behandeling
56
wanneer verwijzen perthes en coxitas fugax?
- persisterend manken
- afwijkend LO
57
bij kortdurende klachten
eerste rontgenfoto vaak niet afwijkend
58
epifysiolysis capitis femoris
▪ Slipped capital femoral epiphysis (SCFE)
▪ Stabiele versus instabiele “slip” (stabiel belastbaar,
instabiel niet)
▪ Acute versus chronische “slip”
▪ Intermitterend klachten
▪ Vaker bij jongens dan bij meisjes
▪ Bij jongens: vaak extreem overgewicht en vertraagde
puberteitsontwikkeling
▪ Leeftijd: 10-17 jaar
▪ Behandeling: fixatie d.m.v. schroef
▪ Zo nodig later : corrigerende femurosteotomie
59
lauenstein MOET JE MAKEN ALS JE (!)
- denkt aan epifysiolyse
- of wat voor heupafwijkingen bij een kind dan ook
60
wanneer verwijzen epifysliolysis vaptitis femoris
direct bij verdenking (pijn en niet meer kunnen belasten)
61
