H3.6: Heupfracturen

Question 1

beleid SEH - anamnese

Answer 1

• patient identificatie, leeftijd (biologische leeftijd ook van belang)
• trauma mechanisme
  =val op laterale zijde
  =hoog energetisch trauma
• pijn
• functionele behoefte (pre-morbide situatie) (!)
• medische VG
• eerdere fracturen
• allergie/medicatie/laatst gegeten

Question 2

LO

Answer 2

• afwijkende stand => exorotatie en verkorting (!) (spieren trekken femur naar proximaal en exorotatoren zijn sterker)
• motoriek !
• sensibiliteit !
• pulsaties !
• asdrukpijn (druk geven in de richting van de as van het been pijn, maar dit hoef je niet te doen als je de diagnose al kan stellen door afwijkende stand)
• actief/passief bewegen (dit hoef je niet te doen als je de diagnose al kan stellen door afwijkende stand)

Question 3

bij luxatie

Answer 3

endorotatie

Question 4

AO

Answer 4

rontgen, en bij twijfel: CT

Question 5

welke karakteristieken op rontgen kunnen wijzen op een fractuur?

Answer 5

• als je een lijn trekt door trochanter major en een door trochanter minor, en het loopt omhoog richting de kant waaar de fractuur is; verlies van hoogte collum
• de lijn door de trochanter minors is steiler tov de major; trochanter minor hoger
• verlies boog (docu)
• dubbel contour

Question 6

voor fractuur genezing heb je nodig

Answer 6

• stabiliteit
• vascularisatie ! : delicaat

Question 7

doorbloeding in het bot bij de femur kop komt binnen via 2 route’s

Answer 7

• circumflex takken (a. circumflexa femoris medialis en lateralis) uit de a. femoralis profunda . deze cirkelen om trochanter en de takken gaan vervolgens de collum in. vanuit het collum wordt dan de kop van bloed voorzien.
• via lig. teres komt een takje van de a. obturatoria in de femurkop

Question 8

bij mensen >60 lig. teres

Answer 8

is al dicht, dus nu nog maar 1 route van bloedvoorziening. als precies de fractuur mediaal aan de binnenzijde van de bloedvoorziening komt, dan kan het wel aan de laterale zijde van de fractuur binnen komen, maar kan de kop niet meer bereiken, dus het bloed loopt via de fractuur naar buiten => vergroot de kans op kopnecrose

Question 9

wat gebeurt er als je kopnecrose krijgt?

Answer 9

1. fractuur geneest niet
2. alles in dat gewricht degenereert en pt kan niet meer lopen

Question 10

als de kans op kop necrose groot is, kan je beter

Answer 10

iemand prothese geven dan dat je gaat voor interne fixatie

Question 11

inclinatiehoek

Answer 11

hoek tussen collum femoris en schacht van femur

normaal: 130 graden

Question 12

varus heup inclinatiehoek

Answer 12

<130 graden

Question 13

valgus heup inclinatiehoek

Answer 13

> 130 graden

Question 14

varus heup is

Answer 14

instabieler

Question 15

je wilt hem niet in … fixeren

Answer 15

varus

Question 16

anteversiehoek

Answer 16

als je op de knie kijkt, kijk je op de condylen van de distale femur, die liggen op het horizontale vlak, en als je dan naar het femur kijkt, zie je dat collum femoris een hoek maakt naar boven toe

Question 17

vascularisatie femur kop is heel belangrijk om te kennen !!!!!!

Question 18

soorten heupfractuur

Answer 18

• mediale collum fractuur; intracapsulair
• pertrochantere fractuur; extracapsulair
• subtrochantere fractuur; extracapsulair

Question 19

als je een intracapsulaire fractuur hebt, heb je meer kans op

Answer 19

kop necrose

Question 20

als je een extracapsulaire fractuur hebt

Answer 20

mindere kans op kop necrose, maar het is wel een hele instabiele fractuur

Question 21

classificatie voor intracapsulaire fracturen

Answer 21

er zijn er twee: Garden classificatie en Pauwels classificatie

allebei kennen !

Question 22

garden classificatie (!)
docu

Answer 22

• mate van dislocatie
• indicatie kans op kopnecrose
• hoe groter de dislocatie, hoe groter de kans op kopnecrose
• van 1 tot 4;
  1=geinclaveerde mediale collumfractuur (beetje in valgus, maar de kop is geprikt op het collum, en dit is een stabielere situatie dan de anatomische stand)
  2=anatomische stand (!)
  3=gedisloceerd en tot 50% botcontact
  4=kop is er helemaal af

bij 3 en 4 is de kans op kopnecrose het hoogst

Question 23

kopnecrose

Answer 23

• AVN (avasculaire necrose) van caput femoris
• caput femoris vatbaar door gevoelige vaatvoorziening => geen anastomosen
• verminderde perfusie via collumfractuur icm afgesloten r. acetabularis
• sclerosering van bot, kraakbeen- en botoppervlak degenereert

Question 24

pauwels classificatie

Answer 24

• richting fractuurvlak
• indicatie stabiliteit
• 1: 30 graden of minder
  2: tot 50 graden
  4: tot 70 graden
• een hele steile fractuur is instabieler (kan sneller afglijden) dan een hele horizontale

docu

Question 25

als je moet kiezen tussen een prothese of interne fixatie, als je dat met schroeven wil behandelen, is de kans op secundaire dislocatie bij pauwels 3 ...

Answer 25

groter

Question 26

intracapsulaire fixatie: DHS

Answer 26

- dynamische heupschroef: schuifcomponent van de schroef binnen de huls dus beweegt met beweging mee - geeft compressie op fractuur en hierdoor geneest de fractuur sneller - juiste hoek is cruciaal (anteversiehoek en inclinatiehoek belangrijk)

Question 27

intracapsulaire fixatie: gecannuleerde schroeven

Answer 27

- 3 schroeven die in het collum femur worden geplaatst - alleen schroefdraad in de kop, de rest is glad, zodat de schroeven met beweging een beetje kunnen inzakken - mechanisme vergelijkbaar met DHS - positie parallel tov elkaar is cruciaal

Question 28

intracapsulaire fractuur - prothese

Answer 28

- garden I: conservatief/kopsparend - garden II: kopsparende operatie - garden III/IV: >80 jaar geef je een prothese, 60-80 jaar kan je met pt bespreken of je kopsparend of prothese wil

Question 29

2 soorten intracapsulaire prothese

Answer 29

- als iemand al kopartrose had; totale heupprothese - anders doe je hemi-arthroplastiek

Question 30

extracap. -intramedullaire osteosynthese

Answer 30

- met intramedullaire fixatie minder risico op uitbreken osteosynthese materiaal; pen die echt helemaal in de lengte in het bot zit, met een schroef in het collum en een grendelschroef loodrecht ergens andrs in het bot

Question 31

maatwerk als het heel lastig is bij extracapsulair

Answer 31

valgiserende correctie + plaatsosteosynthese

Question 32

complicaties operatieve behandeling

Answer 32

- nabloeding - wondinfectie/geinfecteerd implantaat - mal-union (fractuur geneest in verkeerde stand)/non-union (fractuur geneest niet) - delier/cognitieve achteruitgang

Question 33

gevaar immobilisatie

Answer 33

- pneumonie - decubitus - longembolie - DVT

Question 34

keuze voor behandeling

Answer 34

- leeftijd (cave kopnecrose) - mate van dislocatie - co-morbiditeit - behoefte directe belastbaarheid - mate van pre-existente coxarthrose => overweging prothese ipv interne fixatie - vasculaire status

Question 35

prognostische factoren

Answer 35

- (biologische) leeftijd - comorbiditeit - medicatie - leefstijl (roken) - mate van dislocatie (intracaps.) - mate van instabiliteit (extracaps.)

Question 36

wanneer interne fixatie bij proximale femurfracturen

Answer 36

- gezonde pt 18-80(arbitraire grens 80) jaar - indien optimale repositie beeikt kan worden - voor wie het revisie-risico acceptabel is (- chronisch immobiele pt met dementie - verpleegbaarheid als enige behandeldoel) "shared decision making)

Question 37

80+ moet je eig gewoon geen

Answer 37

interne fixatie meer geven

Question 38

wanneer totale heup prothese bij proximale femurfracturen?

Answer 38

- gezonde pt 61-80 - die na shared decision making geen IF wensen - onafhankelijk buiten kunnen lopen met hooguit een stok - medisch fit en cognitief niet beperkt zijn of die - een pathologische fractuur hebben - kenmerken van gevorderde artrose hebben

Question 39

welke pt kop hals prothese bij prox femurfractuur

Answer 39

- pt > 60 - die na shared decision making niet in aanmerking komen voor een interne fixatie of een totale heup prothese