PD 9.2 Oorzaken van bewustzijnsverlies

Question 1

Wat zijn de drie aspecten van bewustzijn?

Answer 1

Attentie-niveau
- Kenmerk: Vlotte en adequate reacties op prikkels van buiten
- Voorwaarden: Intacte zintuigen, hersenstam
- Storing: Kan verlaagd of verhoogd zijn
Inhoud
- Kenmerk: Ervaren van het zelf en de omgeving
- Voorwaarden: Intacte zintuigen, grote hersenen
- Storing: Onjuiste afgrenzing van het eigen ik ten opzichte van de omgeving, illusies en hallucinaties
Reflectie op het eigen zijn
- Kenmerk: De mogelijkheid om te reflecteren over het eigen zijn: Cogito, ergo sum!
- Voorwaarde: Vermogen tot abstraheren en redeneren
- Storing: Vaak lang onopgemerkt

Question 2

Welke vragen stel je bij een patiënt met een gedaald bewustzijn?

Answer 2

Drie vragen:
- Bewustzijnsniveau? EMV-score
- Lokalisatie?
- Vermoedelijke oorzaak?
Maar eerst: ABC! Handel: reanimeer, start behandelingen die geen uitstel verdragen.

Question 3

Hoe gradeer je bewustzijn?

Answer 3

• Helder (gedachtestromen), alert (hoe je reageert op prikkels).
• Somnolent
• Soporeus
• Stuporeus
• Comateus
  Maar die moeilijke namen mag je negeren: gebruik de EMV-score.

Question 4

Wat voor neurologisch onderzoek doe je bij een bewusteloze patiënt?

Answer 4

• Glasgow coma score
• Hersenzenuwen: Pupilreacties, cornea reflex, oogbolmotoriek
• Extremiteiten: Lateralisatie, reflexen
• Algemeen onderzoek
• Meningeale prikkeling: bij meningitis en subarachnoidale bloeding kun je meningeale prikkeling krijgen.
• Fundoscopie: pupiloedeem, bloeding (intracraniële drukverhoging)

Question 5

Wat zijn de kenmerken van een coma?

Answer 5

Een toestand van gedaald bewustzijn, zonder willekeurige of gerichte reactie op prikkels van buiten.
- Geen interactie met omgeving
- Beweging op pijnprikkels, niet lokaliseren (M4 of minder)

Question 6

Wat zijn de kenmerken van een vegetatieve toestand?

Answer 6

• Patient heeft de ogen open
• Voert geen opdrachten uit
• Geen “contact”
• Slikreflex, grijpreflex
• Heeft een waak/slaap ritme
• Reageert op licht, geluid
• E4 M5 V1

Question 7

Wat zijn de kenmerken van minimally conscious state?

Answer 7

Lijkt op niet-responsief waaksyndroom, maar er zijn aanwijzingen voor “awareness”
- Simpele commando’s worden uitgevoerd, of
- Ja/nee responses gegeven
- Adequate woorden geuit
- Relevant gedrag
o Huilen / lachen
o Reactie op spraak van anderen
o Objecten pakken en juist vasthouden
o “Visual fixation or tracking”

Question 8

Wat zijn de kenmerken van akinetic mutism?

Answer 8

Dit is geen coma!
- Geen spontane bewegingen
- Rigiditeit
- Alerte indruk (oogbewegingen)
- Geen spraak
o Laesies: hydrocephalus, laag frontale bloedingen

Question 9

Wat zijn de kenmerken van locked-in syndrome?

Answer 9

Dit is geen coma!
- Typische coma score: E1 of E4 - M1 - V1/Vt
- Tetraparese
- Alleen verticale oogbewegingen
- Patiënt is alert, maar is ingemetseld
- Psychische/emotionele belasting
- Oorzaak: hersenstam laesie (pons)

Question 10

Wat zijn de oorzaken van een gedaald bewustzijn?

Answer 10

A. hersenstam lesie
B. bilaterale thalamuslesie
C. Diffuse lesie of disfunctie van de cortex of subcortex
A en B: bloeding, infarct, tumor
C: hydrocefalus, multipele infarcten, encephalitis, status epilepticus
Niet-neurologisch:
- circulatie-stoornis (sepsis, verbloeding)
- hypoxemie
- intoxicatie (bv: ethanol, methadon, ethyleen-glycol)
- metabole stoornis (lever, nierfalen)
- elektrolytstoornis

Question 11

Hoe benader je een patiënt met een verlaagd bewustzijn?

Answer 11

Benader de patiënt als mens, juist ook patiënten met een gedaald bewustzijn.
- Stel je voor
- Kondig handelingen aan, vooral als ze pijnlijk kunnen zijn
- Neem afscheid

Question 12

Wat is de behandeling van een aneurysma in de hersenen?

Answer 12

• coiling
• operatie
• DSA

Question 13

Hoe krijg je hypokaliëmie?

Answer 13

Onvoldoende voeding