ZO 8.3 Behandeling van de ziekte van Parkinson Flashcards
(26 cards)
Welke lichaamsdelen kunnen betrokken zijn bij een essentiële tremor?
Armen, hoofd, stem, benen, romp.
Welke vragen zijn van belang voor anamnese om de diagnose essentiële tremor te bevestigen dan wel uit te sluiten?
Ter bevestiging van essentiële tremor:
– Effect van alcohol (meestal verbetering)
– In welke omstandigheden last (tremor bij actie of houding)
– Tremor in actie, niet in rust
– Effect van stress en emoties (vaak versterkend)
– Progressie (geleidelijk verergerend verloop)
Ter uitsluiting van andere oorzaken:
– Tremor in rust (wijst eerder op Parkinson)
– Tekenen van schildklierdisfunctie (bijv. gewichtsverlies, hartkloppingen)
– Medicatiegebruik (zoals lithium, corticosteroïden)
– Moeilijker bewegen of trager geworden (kan duiden op Parkinsonisme)
Op de polikliniek neurologie verschijnt een 54-jarige vrouw met suikerziekte en als kind een fractuur van de schouder in de voorgeschiedenis. Zij heeft sinds drie jaar last van een tremor. Haar huisarts vraagt aan de neuroloog of het een essentiële tremor betreft, omdat de tremor familiair voorkomt.
Waar let de neuroloog op bij het lichamelijk en neurologisch onderzoek?
Waar zit tremor? Rusttremor? Actietremor? Posturale tremor? Tonus? Tandrad? Oogbewegingen? Palpatie schildklier. Ataxie? Normaal gangpatroon?
Wat is de differentiaaldiagnose van een essentiële tremor?
Metabool (M. Wilson bij jonge mensen, hyperthyreoidie, hyperadrenerge toestanden), medicatie geïnduceerd, M. Parkinson, cerebellaire stoornis, (evt. mesencephale tremor, dystone tremor, ortostatische tremor, neuropathische tremor).
Welke medicijnen kunnen effectief zijn bij de behandeling van een essentiële tremor?
Propranolol, primidon, gabapentin, topiramaat, botuline toxine.
Op de polikliniek neurologie verschijnt een 54-jarige vrouw met suikerziekte en als kind een fractuur van de schouder in de voorgeschiedenis. Zij heeft sinds drie jaar last van een tremor. Haar huisarts vraagt aan de neuroloog of het een essentiële tremor betreft, omdat de tremor familiair voorkomt.
Welk middel heeft hierbij jouw voorkeur en waarom?
Propranolol, omdat dit relatief weinig bijwerkingen kent in vergelijking tot primidon en de rest.
Bij een ernstige invaliderende tremor, die niet of onvoldoende reageert op de medicamenteuze behandeling kan een operatieve behandeling worden overwogen. Welke twee operatieve behandelingsmogelijkheden zijn er?
Thalamotomie en thalamusstimulatie.
Wat is het verschil tussen een essentiële en een Parkinson tremor?
Parkinson tremor is vooral een rusttremor en een essentiële tremor is vooral een houdings- en actietremor.
Wat zijn de vier hoofdsymptomen van Parkinsonisme?
Hypo- / bradykinesie, tremor, rigiditeit, gestoorde houdingsreflexen.
Wanneer is er sprake van Parkinsonisme?
Als 3 van de 4 kenmerken aanwezig zijn: hypo- / bradykinesie, tremor, rigiditeit, gestoorde houdingsreflexen.
Noem tenminste vijf symptomen duidend op bewegingsarmoede.
Gebogen houding, micrografie, sloffen bij het lopen, kleine passen, verminderd meebewegen van de armen bij lopen, verminderde mimiek en lidslag, zachte onduidelijke spraak, moeilijk omdraaien in bed.
De neuroloog schrijft amantadine voor. Dit helpt echter niet. Welk type medicijn zou hij nu kunnen voorschrijven?
Een anticholinergicum.
De bewegingsarmoede bij patiënte verdwijnt en ook de tremor wordt minder, maar ze functioneert nog steeds niet naar wens en zij klaagt steeds meer over stijfheid. De neuroloog besluit tot het voorschrijven van een derde medicijn, om eventueel daarna één van de andere af te bouwen. Welk soort middel schrijft hij nu voor?
Een dopamine agonist.
Welke problemen treden op de lange termijn op bij gebruik van L-dopa?
Tekort komen voor de volgende dosis (end of dose problemen of wearing off), overtollige bewegingen (dyskinesieen).
Nadat de neuroloog patiënte had verteld dat de diagnose niet essentiële tremor was, zoals de huisarts dacht, maar waarschijnlijk de ziekte van Parkinson, gaf patiënte bij het volgende polikliniekbezoek aan zich verdrietig te voelen, onbegrepen door de huisarts, omdat ze een diagnose heeft die jarenlang miskend is én de onzekerheid over de toekomst. Desgevraagd geeft ze aan slechter te slapen en weinig te ondernemen. Wat is de diagnose?
Depressie
Waaruit bestaat de medicamenteuze behandeling van een depressie?
SSRI of tricyclisch antidepressivum zoals amitriptyline.
Bij een 67-jarige man werd elders recent de diagnose de ziekte van Parkinson gesteld. Tot nu toe gebruikt patiënt geen medicatie, omdat hij dit nog niet nodig vond. Hij werd nu opnieuw door de huisarts naar de neuroloog verwezen, omdat patiënt zich afvroeg of hij in aanmerking komt voor deep brain stimulation (DBS).
Wat is hierop het antwoord van de neuroloog?
Hiervoor kom je pas in aanmerking nadat uitgebreid geprobeerd is maximaal medicamenteus te behandelen en dit onvoldoende effectief is geweest.
Met welke drie hersenkernen is al veel ervaring als doelstructuur bij DBS bij M. Parkinson?
Thalamus, globus pallidus en nucleus subthalamicus.
Recent zijn er meerdere publicaties verschenen over een nieuwe doelstructuur bij M. Parkinson. Welke doelstructuur is dit en welk symptoom zou met stimulatie van deze structuur kunnen verbeteren?
Pedunculopontiene kern, balans
Bij neurologisch onderzoek vindt de neuroloog hypo-/bradykinesie, rigiditeit en gestoorde houdingsreflexen. Wat is de differentiaaldiagnose?
M. Parkinson, MSA, PSP, Normal pressure hydrocephalus, vasculair parkinsonisme, medicamenteus geïnduceerd parkinsonisme, intoxicatie met CO, diffuse Lewy-lichaampjes ziekte, M. Wilson.
De neuroloog besluit tot behandeling over te gaan gezien het feit dat patiënt toch wel hinder ondervindt in het dagelijkse leven. Welk middel schrijft hij voor?
Amantadine
Na enige tijd ziet de neuroloog de patiënt terug. Er is geen verandering opgetreden in het klinisch beeld. Hij besluit een ander preparaat te starten. Welk preparaat is dit?
L-dopa
Opnieuw ziet de neuroloog de patiënt enkele keren terug en hij heeft de dosis inmiddels opgehoogd. Tot nu toe heeft patiënt geen effect bemerkt. Hij besluit nog eens opnieuw wat uit te vragen en er blijken al jaren mictiestoornissen te bestaan. Bij onderzoek meet hij een flinke ortostatische hypotensie. Wat is nu de voornaamste differentiaaldiagnostische overweging
MSA.
Wat vertelt de neuroloog patiënt over de diagnose MSA?
Op Parkinson gelijkend ziektebeeld, geleidelijk progressief, sneller dan de ziekte van Parkinson, waarvoor in principe weinig behandelingsmogelijkheden zijn. De medicijnen voor de ziekte van Parkinson kunnen soms effectief zijn, maar vaak niet zo goed als bij de ziekte van Parkinson.
