4.2 Hematurie

Question 1

Wat is het verschil tussen microscopische en macroscopische hematurie in het vinden van de oorzaak?

Answer 1

Macroscopische hematurie (wel te zien met blote oog):
- De oorzaak wordt in de meeste gevallen wel gevonden
- Het is meestal urologisch (urinewegen)
- Meestal door een tumor (blaaskanker)

Microscopische hematurie (alleen te zien met microscoop):
- De oorzaak wordt in de meeste gevallen niet gevonden

Question 2

Wanneer heeft iemand macroscopische hematurie (bij hoeveel ery’s pgv)?

Answer 2

Iemand heeft macroscopische hematurie bij ongeveer 40 ery’s pgv

Question 3

Hoeveel mensen van de populatie hebben microscopische hematurie?

Answer 3

10-50%

Vaak wordt het gevonden op toevalsbevinding en zijn asymptomatisch

Question 4

Wat kunnen de oorzaken zijn van hematurie?

Answer 4

• Tumor (nier, ureter, blaas, prostaat, urethra)
• Aangeboren afwijking
• Trauma
• Ontstekingen
• Stenen
• Systeemoorzaken (stollingsstoornis, lichamelijke inspanning)

Question 5

Wat is het verschil in oorzaak tussen microscopische en macroscopische hematurie?

Answer 5

Macroscopisch: Meestal urologisch
Microscopisch: Meestal nefrologische oorzaak met de symptomen zoals:
- Hoge Bloeddruk
- Proteïnurie
- Nierfunctiestoornissen

Question 6

Lichamelijke onderzoek bij het vinden van hematurie levert weinig op, maar welke dingen kunnen er wel worden gedaan bij een lichamelijke onderzoek?

Answer 6

• Inspectie genitalia
• Palpatie abdomen
• Rectaal toucher

Question 7

Wat is het aanvullend onderzoek bij hematurie?

Answer 7

• Echografie
• BOZ (Buikoverzichtsfoto)
• CT scan (nauwkeurig)
• MRI scan (nauwkeurig)
• Urine cystologie
• Urethrocystoscopie

Question 8

Wat is een urethroscopie?

Answer 8

Er komt operatief via de plasbuis een instrument naar binnen

De stenen kunnen gelazerd worden of worden opgepakt

Question 9

Zijn nierstenen altijd op een BOZ te zien?

Answer 9

Nee, bijvoorbeeld urinezuurstenen zijn niet te zien

Question 10

Zijn nierstenen altijd op een echo te zien?

Answer 10

Ja, wel als ze in de nier zitten maar niet als ze in de urineleider zitten

Ook is er makkelijk een steen te missen

Question 11

Zijn nierstenen altijd op een CT scan te zien?

Answer 11

Ja, mist de CT is ingesteld op kleinere coupes

Question 12

Bij een urethrocystoscopie zijn er 2 soorten scopes. Welke 2 zijn er en wat is het verschil ertussen?

Answer 12

De flexibele scope:
- Kan zonder verdoving worden gebruikt (of plaatselijk)
- Vergelijkbaar met een katheter
- Via de ureter naar binnen
- Op de poli

De starre scope:
- Wordt gebruikt om een tumor te verwijderen of dicht te branden

Question 13

Waarvan hangt de uitgebreidheid van de analyse af bij hematurie?

Answer 13

• Van de risicofactoren: Leeftijd, roken
• Zwangerschap (geen of wel röntgen)

Question 14

Wat is de meest uitgebreide (urologische) analyse bij hematurie en wanneer wordt dit gedaan?

Answer 14

• Urethrocystoscopie
• CT scan
• Urine cystologie

Dit wordt meestal bij een macroscopische hematurie gedaan
Bij microscopische hematurie vaak geen oorzaak aanwijsbaar, wel analyse doen

Question 15

Wat vertellen erytrocytencilinders?

Answer 15

Cilinders worden in de Lis van Henle gemaakt (door polymerisatie van de eiwitten die daar aanwezig zijn)

Dit betekent dat er al bloed zit/erytrocyten zitten in de Lis van Henle -> Glomerulaire hematurie

Question 16

Wanneer wordt er een biopt gedaan bij hematurie/nefrologische analyse?

Answer 16

Bij een glomerulaire hematurie (als de urologische analyse niets oplevert)

Erg invasief, dus het liefst niet als eerste keuze kiezen
Punctie wordt gedaan in het boven- of onderpool van de nier

Question 17

Wat is de DD van glomerulaire hematurie?

Answer 17

• IgA nefropathie
• Syndroom van Alport
• Thin Membrane Nephropathy

Question 18

Wat is IgA nefropathie?

Answer 18

IgA is een antistof (komt voor in de slijmvliezen). Bij patiënten met IgA nefropathie is er iets mis met de IgA.

Ze gaan niet alleen de bacteriën/antigenen aanvallen, maar ze slaan ook neer op het mesangium (mesangiale depositie) in de glomerulus van de nier

• Zorgt lokaal voor ontsteking
• Zorgt voor toename mesangium cellen (mesangium proliferatie)
• Zorgt voor hematurie (macroscopisch)
• Kan voorkomen na een doorgemaakte infectie

Question 19

Wat zijn de kenmerken van IgA nefropathie?

Answer 19

• Het presenteert zich vooral als hematurie en proteïnurie (door een lekkage van de glomerulus)
• Het kan secundair voorkomen, onder andere aan leverziekten
• Komt in Aziatische landen vaker voor
• Vaak sluipend beloop, lang niet altijd met nierfunctiestoornissen (kan soms nier vasculitis geven)

Kan in beeld worden gebracht door Immunofluorescentie onderzoek

Question 20

Wanneer is de behandeling van IgA nefropathie nodig?

Answer 20

Bij forse (nefrotische) proteïnurie of snelle achteruitgang van de nierfunctie

Het is behandelbaar met prednison, maar hoeft niet altijd

Question 21

Wat voor soort type collageen is er belangrijk in het glomerulaire basaalmembraan?

Answer 21

Collageen type 4a en subtypes 4A3, 4A4 en 4A5

4a3 en 4a4 zijn autosomaal overerfbaar (Ziekte pas bij 2 zieke chromosomen)
4a5 X-gebonden recessief overerfbaar (Jongens hiervoor vaker gevoelig, want 1 X)

Question 22

Wat is het Syndroom van Alport?

Answer 22

COL4A nefropathie

Een erfelijke ziekte waarbij de collageenvezels in het basaalmembraan niet goed zijn aangelegd of niet aanwezig zijn.

COL4A komt ook voor in de oren en in de longen

Bij het Syndroom van Alport is het Basaalmembraan dik en hobbelig (Doorlaatbaar voor eiwitten en erytrocyten)

Question 23

Hoe kan het Syndroom van Alport worden overgeërfd?

Answer 23

Autosomaal 4a3 en 4a4 (zowel dominant als recessief)

X-gebonden recessief 4a5 (vaker)

Presenteert zich al op jonge leeftijd met hematurie en proteïnurie

Jongens vaak al voor de puberteit aan de dialyse
Kan ook met huidbiopt worden vastgesteld

Question 24

Hoe presenteert een patiënt met het Syndroom van Alport zich?

Answer 24

• Doofheid
• Hematurie
• Proteïnurie

Question 25

Wat is Thin Membrane disease?

Answer 25

Een collageenstoornis waar het Basaalmembraan ook is aangedaan (deze is nu veel dunner)

Het is autosomaal overervend (4A3, 4A4) -> (Recessieve drager van de ziekte van Alport)

Ze hebben een goede prognose qua nierfunctie en ze presenteren zich ook met hematurie (microscopisch) vergeleken met de ziekte van Alport

Op langer termijn kunnen ze wel problemen krijgen zoals FSGS (Glomerulaire ziekte)

Question 26

Zitten glycoproteïnen op het niveau van endotheel of epitheel?

Answer 26

Endotheel