PD.3 - Amblyopie en Strabismus

Question 1

Vraag

Answer 1

Antwoord

Question 2

Wat is amblyopie?

Answer 2

Een oog dat minder goed ziet door onderbreking van de normale ontwikkeling van het zien.

Question 3

Tot welke leeftijd vindt visuele ontwikkeling plaats?

Answer 3

Tot ongeveer 6–8-jarige leeftijd.

Question 4

Wat gebeurt er bij amblyopie in de hersenen?

Answer 4

Neuronen en synapsen tussen oog en visuele cortex gaan verloren door inactiviteit van het oog.

Question 5

Noem de 4 belangrijkste oorzaken van amblyopie.

Answer 5

• Strabismus (esotropie)
• Anisometropie (>1 D)
• Astigmatisme (>0,75 D)
• Deprivatie (zoals ptosis of cataract)

Question 6

Wat zijn kenmerken van de behandeling van amblyopie?

Answer 6

• Afplakken van het goede oog
• Enkele uren per dag
• Voor het 8e levensjaar starten

Question 7

Wat zijn oorzaken van verminderde therapietrouw bij afplakken?

Answer 7

• Beperkte gezondheidsvaardigheden / laaggeletterdheid
• Stress in het gezin
• Protest van het kind
• Logistieke problemen

Question 8

Wat is het doel van amblyopiebehandeling?

Answer 8

Gelijke visus beiderzijds verkrijgen.

Question 9

Wat is strabismus?

Answer 9

Scheelzien, waarbij de visuele assen van beide ogen niet uitgelijnd zijn.

Question 10

Wat is het verschil tussen concomitant en incomitant strabismus?

Answer 10

• Concomitant: scheelzien gelijk in alle richtingen
• Incomitant: scheelzien varieert per blikrichting

Question 11

Noem 3 vormen van concomitant strabismus.

Answer 11

• Horizontaal: exo-/esotropie
• Verticaal: hyper-/hypotropie
• Torsioneel: incyclo-/excyclotropie

Question 12

Wat zijn 3 vormen van incomitant strabismus?

Answer 12

• Paralytisch (neurogeen, myogeen)
• Restrictief
• Spastisch

Question 13

Wat is esotropie en hoe vaak komt het voor?

Answer 13

Convergente oogstand, komt voor bij 50% van de strabismusgevallen bij kinderen.

Question 14

Noem de 3 varianten van esotropie.

Answer 14

• Esoforie
• Intermitterende esotropie
• Esotropie

Question 15

Wat is de behandeling van esotropie?

Answer 15

• Bril na cyclorefractie
• Chirurgie: bilaterale recessie m. rectus medialis of gecombineerd met resectie m. rectus lateralis

Question 16

Wat is exotropie?

Answer 16

Divergente oogstand (naar buiten gericht).

Question 17

Wanneer overweeg je chirurgie bij exotropie?

Answer 17

• Bij klachten
• Deviatie >50% van de tijd
• Constante exotropie

Question 18

Wat is pseudostrabismus?

Answer 18

Oogafwijking door adnexale structuren zonder verstoring visuele assen (bv. epicanthusplooi, brede nasale brug).

Question 19

Wat is anisohypermetropie?

Answer 19

Een verschil in hypermetropie tussen beide ogen.

Question 20

Wat is de eerste stap in behandeling bij Sanja met hoge hypermetropie en scheelzien?

Answer 20

Brilvoorschrift (refractieve adaptatieperiode).

Question 21

Wat houdt de refractieve adaptatieperiode in?

Answer 21

• Duurt ongeveer 18 weken
• Verbetering visus door bril
• Visusverschil zichtbaar → effectievere afplaktherapie mogelijk

Question 22

Welke behandelvolgorde wordt gevolgd bij diepe amblyopie?

Answer 22

In principe eerst bril, dan afplakken. Bij vermoeden diepe amblyopie soms direct combinatie.

Question 23

Wat zijn de refractieve waarden bij Sanja op 1,5-jarige leeftijd?

Answer 23

OD: S+6.50 =C-0.25 as 180
OS: S+8.50 =C-0.25 as 180

Question 24

Wat is het beleid bij Sanja op 1,5-jarige leeftijd?

Answer 24

• Bril optimaliseren
• Doorgaan met afplakken OD 5x30 min/dag

Question 25

Wat is de visus van Sanja op 4-jarige leeftijd?

Answer 25

OD: 0.8 OS: 0.6

Question 26

Welke diagnose en plan werd gesteld bij Sanja op 4-jarige leeftijd?

Answer 26

- Accomodatieve esotropie OS - Amblyopie OS (strabismus + anisometropie) - Bril optimaliseren, afplakken OD 5x1u/dag - Mogelijk later chirurgie

Question 27

Wat zijn functies van de orthoptist?

Answer 27

- Meet visus bij kinderen - Onderzoekt oogstand en samenwerking - Behandelt amblyopie - Heeft BIG-artikel 34 titelbescherming

Question 28

Wat toonden Hubel & Wiesel in 1963 aan?

Answer 28

- Amblyopie leidt tot afname neuronen - Dominantie van goede oog in cortex - Afname hersenplasticiteit met leeftijd - Kregen Nobelprijs in 1981

Question 29

Hoe vaak komt amblyopie voor in NL?

Answer 29

3,25% van de bevolking, 6500 nieuwe kinderen per jaar

Question 30

Hoeveel kinderen houden een blijvend lui oog?

Answer 30

Ongeveer 1 op 6

Question 31

Wanneer ontstaan problemen bij blijvende amblyopie?

Answer 31

Als het goede oog later verloren gaat

Question 32

Wat gebeurt er bij blijvende amblyopie?

Answer 32

- Visus blijft <0.5 - Verminderde levenskwaliteit - Beperkte beroepskeuze - Risico op slechter zicht op oudere leeftijd

Question 33

Wat is een dichoptische videotherapie?

Answer 33

- Therapie via VR-game waarbij beide ogen simultaan gestimuleerd worden - Sneeuwbalspel waarbij beide ogen elk een beelddeel zien

Question 34

Wat zijn problemen bij VR-therapie?

Answer 34

- Bril vergeten mee te nemen - Interesseverlies - Moeite met instellingen - Bril beslaat - Te grote VR-bril - Lastig spel te begrijpen

Question 35

Waarom hebben kinderen met scheelzien geen diplopie?

Answer 35

Omdat het brein supressie toepast op het afwijkende oog.

Question 36

Vraag

Answer 36

Antwoord

Question 37

Wat is de meest voorkomende vorm van amblyopie?

Answer 37

Strabismische amblyopie (vooral bij esotropie)

Question 38

Wat is het belangrijkste doel van een refractieve adaptatieperiode?

Answer 38

Vaststellen hoeveel visusherstel optreedt alleen met correctie via bril

Question 39

Waarom wordt bij amblyopie voor het 8e levensjaar behandeld?

Answer 39

Vanwege de gevoelige periode voor visuele ontwikkeling (plasticiteit brein)

Question 40

Wat gebeurt er bij anisometropie als oorzaak van amblyopie?

Answer 40

Het oog met de hogere sterkte wordt minder gebruikt, wat leidt tot visusdaling

Question 41

Waarom wordt bij esotropie vaak gekozen voor bril i.p.v. directe operatie?

Answer 41

Omdat esotropie vaak veroorzaakt wordt door hypermetropie die met bril te corrigeren is

Question 42

Wat is het effect van de afplaktherapie?

Answer 42

Stimulatie van het amblyope oog door onderdrukking van het dominante oog

Question 43

Noem twee situaties waarin direct afplakken én bril worden gestart.

Answer 43

Bij vermoeden diepe amblyopie of ernstige esotropie bij jonge kinderen

Question 44

Wat toont de studie van Hubel & Wiesel aan over visuele deprivatie?

Answer 44

Dat vroege eenzijdige deprivatie leidt tot blijvende corticale reorganisatie

Question 45

Waarom hebben kinderen met strabismus geen dubbelzien?

Answer 45

Omdat het brein suppressie toepast op het afwijkende oog om diplopie te vermijden

Question 46

Wat is een belangrijke complicatie bij therapieontrouw in amblyopie?

Answer 46

Blijvende visusdaling in het amblyope oog ondanks behandelbaarheid

Question 47

Waarom is lage therapietrouw zo'n probleem in praktijk?

Answer 47

- Kind begrijpt therapie niet - Ouders ervaren stress of hebben beperkte gezondheidsvaardigheden

Question 48

Wat is het nut van dichoptische videotherapy?

Answer 48

Stimuleert beide ogen tegelijk en bevordert samenwerking in plaats van onderdrukking

Question 49

Wat maakt VR-games minder effectief voor sommige kinderen?

Answer 49

- Moeilijk te begrijpen spelinstellingen - Te grote VR-brillen - Verlies interesse

Question 50

Wat is een indicatie voor strabismusoperatie ondanks brilcorrectie?

Answer 50

Blijvende scheelstand na optimale refractiecorrectie én amblyopiebehandeling

Question 51

Waarom is visusverlies aan het enige goede oog later zo problematisch?

Answer 51

Omdat het amblyope oog dan onvoldoende functioneert → functionele blindheid

Question 52

Wat wordt verstaan onder deprivatie-amblyopie?

Answer 52

Amblyopie door fysieke obstructie zoals ptosis of cataract

Question 53

Waarom komt deprivatie-amblyopie minder vaak voor?

Answer 53

Omdat deze oorzaken zeldzamer zijn dan refractie- of scheelzienproblematiek

Question 54

Hoeveel procent van kinderen ontwikkelt blijvende amblyopie ondanks behandeling?

Answer 54

Ongeveer 0,9%

Question 55

Wat is de meest voorkomende oorzaak van niet-plakken?

Answer 55

Beperkte gezondheidsvaardigheden en laaggeletterdheid

Question 56

Wat is het beleid bij bilaterale esotropie door hypermetropie?

Answer 56

Bril met volledige hypermetropiecorrectie, eventueel gevolgd door operatie