PD.4 - Behandeling van epilepsie

Question 1

wat is PIGA syndroom?

Answer 1

• Een zeldzaam genetisch syndroom veroorzaakt door mutaties in het PIGA-gen
• Geeft vroeg beginnende, moeilijk behandelbare epilepsie
• Vaak in combinatie met ernstige ontwikkelingsachterstand en hypotonie
• PIGA-gen is betrokken bij de aanmaak van GPI-ankers die eiwitten aan het celoppervlak binden. Als dit defect is, kunnen ze dit dus niet ):

(zit in endiplasmatisch reticulum)

Somatische mutatie met paroxymaal noctural hemoglubinuria of X-gebonden kiembaan mutatie

Question 2

Wat voor GPI’s zijn er?

Answer 2

• enzymes
• adhesion molecules
• receptoren
• immuun systeem eiwitten

Question 4

Wat zijn de vier types epilepsieclassificatie volgens locatie van oorsprong?

Answer 4

• Focaal
• Gegeneraliseerd
• Zowel focaal als gegeneraliseerd
• Onbekend

Question 5

Wat zijn de zes etiologische classificaties van epilepsie?

Answer 5

• Structureel
• Genetisch
• Infectieus
• Metabool
• Auto-immuun
• Onbekend

Question 6

Wat zijn drie doelen van een EEG bij epilepsie?

Answer 6

1. Herhalingsrisico inschatten na eerste aanval
2. Bepalen of aanval epileptisch is
3. Diagnostiek van epilepsiesyndroom

Question 7

Waarom kan een normaal EEG geen epilepsie uitsluiten?

Answer 7

• 1% gezonde schoolkinderen heeft afwijkend EEG
• 3-5% van kinderen met ontwikkelingsproblematiek
• Slechts 40-50% van mensen met epilepsie heeft afwijkend EEG bij eerste meting

Question 8

Wanneer is beeldvorming bij epilepsie geïndiceerd?

Answer 8

• Niet bij bekend kinderepilepsiesyndroom
• Wél bij vermoeden van structurele afwijking (zoals corticale dysplasie)

Question 9

Wat is het voordeel van een gespecialiseerde epilepsie-MRI beoordeling?

Answer 9

Sensitiviteit stijgt van 39% naar 91%

Question 10

Hoe vaak is epilepsie bij kinderen genetisch bepaald?

Answer 10

In 30-40% van de gevallen

Question 11

Wat zijn de drie hoofdonderdelen van epilepsiebehandeling?

Answer 11

1. Behandeling van het insult
2. Voorlichting en leefregels
3. Medicamenteuze onderhoudsbehandeling

Question 12

Wat is de eerste stap bij een epileptisch insult?

Answer 12

Rust bewaren, tijd opnemen, verwonding voorkomen, mond vrijhouden

Question 13

Wat is de definitie van status epilepticus?

Answer 13

Een aanval die langer dan 5 minuten duurt

Question 14

Wat zijn stappen in de behandeling van status epilepticus?

Answer 14

1. ABC, glucose, temp check
2. O2 geven
3. Midazolam 5 mg IV of 10 mg nasaal
4. Indien geen effect: levetiracetam, fenytoïne of valproïnezuur IV
5. Bij refractaire SE: IC

Question 15

Wat zijn rijgeschiktheidsregels bij epilepsie (groep 1)?

Answer 15

• Eerste insult: 6 maanden geen rijbewijs
• Normaal EEG na eenmalig insult: 3 maanden
• Meer dan 1 insult: 1 jaar aanvalsvrij
• Na medicatie-stop: >2 jaar aanvalsvrij vereist

Question 16

Wanneer wordt geen medicatie gestart na een insult?

Answer 16

• Koortsstuipen
• Acuut symptomatische aanval
• Gelegenheidsinsult

Question 17

Wat zijn epilepsiesyndromen waarbij soms géén medicatie nodig is?

Answer 17

• Rolandische epilepsie (BCECTS)
• Panayiotopoulos syndroom
• Fotosensibele epilepsie

Question 18

Wat is het succespercentage van het eerste, tweede en derde medicijn?

Answer 18

Eerste middel: 50% aanvalsvrij

Tweede/derde: 70%
15% bijwerkingen

Question 19

Wat zijn factoren in de keuze voor een anti-epilepticum?

Answer 19

• Type epilepsie (focaal/gegeneraliseerd)
• Etiologie/syndroom
• Leeftijd, geslacht, vruchtbaarheid
• Co-medicatie
• Lever/nierfunctie
• Psychiatrische comorbiditeit

Question 20

Wat zijn eerstekeusmiddelen bij focale epilepsie?

Answer 20

• Levetiracetam
• Lamotrigine
• Carbamazepine/oxcarbazepine
• Lacosamide
• Valproïnezuur

Question 21

Wat zijn eerstekeusmiddelen bij gegeneraliseerde epilepsie?

Answer 21

• Levetiracetam
• Lamotrigine
• Valproïnezuur

Question 22

Wat zijn middelen van keuze bij absences?

Answer 22

• Ethosuximide
• Lamotrigine
• Valproïnezuur

Question 23

Wat zijn belangrijke bijwerkingen van anti-epileptica?

Answer 23

• Carbamazepine: rash bij HLA-B*1502 (Azië)
• Lamotrigine: huidreactie bij snelle opbouw
• Levetiracetam: agressie
• Lacosamide: euforie/verslaving
• Vigabatrine: retinabeschadiging

Question 24

Waarom wordt valproïnezuur afgeraden bij vrouwen in vruchtbare leeftijd?

Answer 24

Vanwege risico op foetaal valproaatsyndroom:
- Neuraalbuisdefect
- Verlaagd IQ, ADHD, ASS
- Hartafwijkingen
- Dysmorfieën

Question 25

Wanneer kan gestopt worden met medicatie?

Answer 25

Na 2 jaar aanvalsvrijheid (individuele afweging) Afbouw in 4-8 weken

Question 26

Wat is de recidiefkans na 2 jaar aanvalsvrijheid?

Answer 26

Volwassenen: 40% Kinderen: 30% Bij kinderen na 0,5-1 jaar: 50%

Question 27

Wanneer komt iemand in aanmerking voor epilepsiechirurgie?

Answer 27

Eén focus die zichtbaar is op EEG en liefst MRI Focus is veilig te verwijderen 70-90% kans op goed resultaat

Question 28

Wat is het ketogeen dieet bij epilepsie en bijwerkingen ervan?

Answer 28

Vetrijk, koolhydraatarm Varianten: klassiek, Atkins+, MCT-dieet Bijwerkingen: hypoglycemie, groeivertraging, vitaminetekort, osteoporose

Question 29

Wat zijn vormen van neuromodulatie bij epilepsie?

Answer 29

Nervus vagus stimulatie Deep brain stimulation

Question 30

Wat is het doel van behandeling bij epilepsie volgens de conclusie van het college?

Answer 30

Complete diagnose stellen (aanvalstype, epilepsieclassificatie, etiologie) Behandeling op maat

Question 31

Q: Wat is het werkingsprincipe van het ketogeen dieet bij epilepsie?

Answer 31

- Het lichaam komt in ketose (verbranding van vet in plaats van glucose) - Vorming van ketonen stabiliseert hersenactiviteit - Vermindert kans op epileptische aanvallen

Question 32

Q: Hoe effectief is het ketogeen dieet bij epilepsie?

Answer 32

Ongeveer 50% van de patiënten ervaart 50-100% vermindering van aanvallen

Question 34

Wat is PIGA en waar is het bij betrokken?

Answer 34

PIGA staat voor Phosphatidyl Inositol Glycan complementation class A en is betrokken bij de biosynthese van GPI-ankers in het endoplasmatisch reticulum.

Question 35

Wat is een GPI-anchor en wat is de functie ervan?

Answer 35

Een glycosylphosphatidylinositol (GPI) anchor verankert eiwitten aan de buitenste laag (outer leaflet) van de plasmamembraan.

Question 36

In welk organel bevindt zich het PIGA-enzym?

Answer 36

In het endoplasmatisch reticulum.

Question 37

Met hoeveel andere genen werkt PIGA samen bij de biosynthese van GPI-ankers?

Answer 37

Met meer dan 25 andere genen.

Question 38

Welke typen eiwitten worden verankerd via GPI-ankers?

Answer 38

- Enzymen - Adhesiemoleculen - Receptoren - Eiwitten van het immuunsysteem

Question 39

Welke mutaties van PIGA zijn er en waar zijn ze mee geassocieerd?

Answer 39

- Somatische mutaties → geassocieerd met Paroxysmal Nocturnal Hemoglobinuria - Kiembaanmutaties → geassocieerd met EOEE en EME

Question 40

Wat betekent ‘germline mutatie’?

Answer 40

Een mutatie die aanwezig is in de voortplantingscellen en dus erfelijk is.

Question 41

Wat is EOEE en met welke mutatie wordt het in deze presentatie geassocieerd?

Answer 41

EOEE = early-onset epileptic encephalopathy; geassocieerd met kiembaanmutaties in PIGA.

Question 42

Wat is het gevolg van PIGA-mutaties op het CZS?

Answer 42

Ze kunnen leiden tot stoornissen in GPI-ankers van membraaneiwitten in het centrale zenuwstelsel, wat epilepsie en encefalopathie kan veroorzaken.

Question 43

Wat zijn GPI-anchored proteins (GPI-APs) in het centrale zenuwstelsel?

Answer 43

Specifieke membraaneiwitten verankerd via GPI die essentieel zijn voor communicatie, signaaltransductie en immuunfuncties in het CZS.