ZO. 2 & 4 - Vliezen, Vaten & Herseninfarct

Question 1

Q

Answer 1

A

Question 2

Wat zijn twee andere namen voor het harde hersenvlies?

Answer 2

Dura mater en pachymeninx.

Question 3

Wat is de Nederlandse naam voor arachnoidea mater?

Answer 3

Spinnewebvlies.

Question 4

De leptomeninx bestaat uit twee vliezen. Eén ervan is de arachnoidea mater. Wat is het andere vlies?

Answer 4

Pia mater.

Question 5

Waar zijn de falx cerebri en het tentorium cerebelli gelokaliseerd en waaruit zijn zij opgebouwd?

Answer 5

Falx cerebri: tussen beide hemisferen, boven corpus callosum. Tentorium cerebelli: tussen cerebrale cortex en cerebellum. Beide uit dura mater, met sinusvorming mogelijk.

Question 6

Wat is het confluens sinuum en waar ligt dit t.o.v. de schedel?

Answer 6

Plaats waar sinus sagittalis superior, sinus rectus en sinus transversus samenkomen. Ter hoogte van de protuberantia occipitalis externa.

Question 7

Wat wordt bedoeld met infra- en supra-tentorieel? Welke hersenonderdelen zijn hiermee verbonden?

Answer 7

Infratentorieel: cerebellum en hersenstam; Supratentorieel: hemisferen en diencephalon.

Question 8

Welke structuren bevinden zich in de falx cerebri en het tentorium cerebelli die belangrijk zijn voor de bloedsomloop?

Answer 8

Sinus sagittalis superior/inferior in de falx cerebri; sinus rectus en sinus transversus in het tentorium cerebelli.

Question 9

Wat is het belangrijkste meningeale bloedvat, en door welk foramen treedt dit de schedel binnen?

Answer 9

A. meningea media; via het foramen spinosum.

Question 10

Wat is de ligging en inhoud van de sinus cavernosus?

Answer 10

Gelegen rond de sella turcica; bevat n. abducens en ramus ophthalmicus van n. trigeminus.

Question 11

Welke structuren bevinden zich in de subarachnoïdale ruimte?

Answer 11

Liquor, arachnoidale trabekels, arteriën, venen, hersenzenuwen.

Question 12

Hoe worden de verwijdingen in de subarachnoïdale ruimte genoemd, en geef voorbeelden.

Answer 12

Cisternen; bijv. cisterna magna, cisterna pontis, cisterna interpeduncularis.

Question 13

Welke laag wordt beschouwd als het pariëtale blad in de meningen, en waarom?

Answer 13

Arachnoidea mater; ligt aan pariëtale zijde van de liquor, trabekels liggen in liquor.

Question 14

Wat is een typisch symptoomverloop bij een epiduraal hematoom?

Answer 14

Lucide interval gevolgd door toenemende hoofdpijn, sufheid, coma door inklemming.

Question 15

Wat is het advies bij een patiënt zonder neurologische symptomen na hoofdtrauma?

Answer 15

Wekadvies: patiënt regelmatig wakker maken ter controle op sufheid/coma.

Question 16

Wat is de therapie bij een bevestigde epidurale bloeding?

Answer 16

Spoedoperatie: schedel openen, hematoom afvoeren, bloeding stelpen.

Question 17

Met welk onderzoek kun je een SAB onderscheiden van een epi-/subdurale bloeding zonder beeldvorming?

Answer 17

Liquorpunctie: aanwezigheid van bloed in liquor wijst op SAB.

Question 18

Welke twee gepaarde arteriën verzorgen de bloedvoorziening van de hersenen?

Answer 18

Arteria carotis interna (li/re) en arteria vertebralis (li/re).

Question 19

Door welke openingen treden de arteriae carotis interna en vertebralis de schedel binnen?

Answer 19

Carotis interna via canalis caroticus; vertebralis via foramen magnum.

Question 20

Welke twee arteriën vormen samen de arteria basilaris?

Answer 20

De linker en rechter arteria vertebralis.

Question 21

Waar ligt de arteria basilaris ten opzichte van de hersenen?

Answer 21

In de mediaanlijn ventraal van de hersenstam, met name de pons.

Question 22

Welke twee belangrijke arteriën ontspringen uit de arteria basilaris en welke structuren bevoorraden zij?

Answer 22

AICA en PICA; voorzien cerebellum en laterale hersenstam van bloed.

Question 23

Welke spinale arteriën ontspringen uit de a. vertebralis, en hoeveel zijn er?

Answer 23

A. spinalis anterior (1x) en a. spinalis posterior (li + re); totaal 3.

Question 24

Welke arterie verzorgt het motorisch deel van het ruggenmerg?

Answer 24

Arteria spinalis anterior.

Question 25

Welke structuur in de caudale medulla wordt door de a. spinalis anterior van bloed voorzien?

Answer 25

De piramidebaan.

Question 26

Wat is de eerste grote hersenarterie die ontspringt aan de voorzijde van de pons?

Answer 26

Arteria cerebri posterior.

Question 27

Welke cerebellaire arterie takt vlak daarvoor af en waarom wordt die soms niet genoemd?

Answer 27

A. cerebelli superior; klinisch minder opvallend, veroorzaakt zelden symptomen.

Question 28

Welke arterie ontspringt uit de arteria cerebri posterior en maakt deel uit van de circulus van Willis?

Answer 28

Arteria communicans posterior.

Question 29

Welke twee grote vaten ontstaan uit de arteria carotis interna?

Answer 29

Arteria cerebri media en arteria cerebri anterior.

Question 30

Welk vat maakt de cirkel van Willis compleet en waar ligt dit?

Answer 30

Arteria communicans anterior; tussen de linker en rechter a. cerebri anterior.

Question 31

Door welk vat wordt de bovenzijde van de grote hersenen van bloed voorzien?

Answer 31

Arteria cerebri anterior.

Question 32

Door welke vaten wordt de achterzijde van de grote hersenen van bloed voorzien?

Answer 32

Arteria cerebri posterior (mediaal) en arteria cerebri media (lateraal).

Question 33

Door welk vat wordt de laterale zijde van de grote hersenen van bloed voorzien?

Answer 33

Arteria cerebri media.

Question 34

Welk vat loopt over het corpus callosum?

Answer 34

Arteria cerebri anterior.

Question 35

Welk vat verzorgt de bloedvoorziening van de capsula interna?

Answer 35

Arteria cerebri media.

Question 36

Welke vaten voorzien de temporaalkwab van bloed?

Answer 36

Arteria cerebri posterior (mediaal) en arteria cerebri media (lateraal).

Question 37

Welke structuur wordt door de arteria ophthalmica van bloed voorzien, en waarvan is dit een aftakking?

Answer 37

Oogstructuren (o.a. retina, oogbol); aftakking van a. carotis interna.

Question 38

Welke cel vormt in feite de bloed-hersenbarrière?

Answer 38

De endotheelcel met tight junctions.

Question 39

Waarom is de bloed-hersenbarrière belangrijk?

Answer 39

Houdt het interne milieu van de hersenen constant en beschermt tegen schadelijke stoffen.

Question 40

Wat maakt het hersenweefsel uniek waardoor een bloed-hersenbarrière nodig is?

Answer 40

Veel lokale chemische boodschappers; kwetsbaar voor schommelingen in bloedsamenstelling.

Question 41

Welke cellen controleren het milieu interieur van de hersenen?

Answer 41

Astrocyten (glia) en endotheelcellen via transportmechanismen.

Question 42

Welke moleculen kunnen gemakkelijk de bloed-hersenbarrière passeren?

Answer 42

Vetoplosbare stoffen (zoals diazepam), tenzij gebonden aan eiwitten in bloed.

Question 43

Waarom kunnen fenobarbital en fenytoïne de bloed-hersenbarrière slecht passeren ondanks vetoplosbaarheid?

Answer 43

Ze zijn sterk gebonden aan plasma-eiwitten.

Question 44

Waarom kan glucose toch de bloed-hersenbarrière passeren ondanks wateroplosbaarheid?

Answer 44

Vanwege actief transport via specifieke transporters.

Question 45

Wanneer ontstaan bloedvaten in de hersenen zonder gesloten endotheelcellen?

Answer 45

Bij tumoren; door slechte differentiatie van gliacellen ontbreken tight junctions.

Question 46

Welke cel vormt in feite de bloed-hersenbarrière?

Answer 46

Endotheelcel met tight junctions.

Question 47

Waarom is de bloed-hersenbarrière belangrijk?

Answer 47

Houdt samenstelling van het interne milieu constant, beschermt hersenen tegen stoffen in bloed.

Question 48

Wat maakt hersenweefsel uniek, waardoor een bloed-hersenbarrière nodig is?

Answer 48

Hersenen gebruiken veel lokale messengers; milieu moet strikt gecontroleerd worden.

Question 49

Welke cellen controleren het milieu interieur van de hersenen?

Answer 49

Gliacellen, met name astrocyten.

Question 50

Welke stoffen kunnen de bloed-hersenbarrière passeren?

Answer 50

Vetoplosbare stoffen zoals diazepam; glucose via actief transport.

Question 51

Wanneer ontstaan er hersenvaten zonder gesloten endotheelcellen?

Answer 51

Bij tumoren, door verlies van tight junction-inductie door gemuteerde gliacellen.

Question 52

Hoe ziet liquor eruit onder normale omstandigheden?

Answer 52

Helder en kleurloos, met nauwelijks cellen of eiwitten.

Question 53

In welke delen van het ventrikelsysteem zit géén plexus choroideus?

Answer 53

In het aquaduct.

Question 54

Welke nauwe doorgangen bestaan er in het ventrikelsysteem?

Answer 54

Foramina interventriculare (Monro), aquaduct, foramina van Luschka en Magendie.

Question 55

Hoe wordt liquor afgevoerd?

Answer 55

Via arachnoïdale villi in de sinus sagittalis superior naar het veneuze bloed.

Question 56

Wat is het glymphatisch systeem?

Answer 56

Liquor-gevuld systeem rond bloedvaten dat afvalstoffen afvoert, vooral actief tijdens slaap.

Question 57

Welke beeldvorming is nodig om onderscheid te maken tussen een herseninfarct en een hersenbloeding?

Answer 57

Een CT-scan van de hersenen.

Question 58

Een patiënt met verlamming rechts, afasie, en gebruik van de anticonceptiepil komt met klachten die 20 minuten geleden zijn begonnen. Waar bevindt zich waarschijnlijk de laesie?

Answer 58

In de linker hemisfeer, uitgebreide corticale laesie (frontaal- en temporaalkwab).

Question 59

Bij een infarct met verlamming van de rechter lichaamshelft en afasie, welk stroomgebied is waarschijnlijk aangedaan?

Answer 59

Arteria cerebri media.

Question 60

Wat is een risicofactor voor herseninfarct bij jonge vrouwen die geen andere medische voorgeschiedenis hebben?

Answer 60

Gebruik van orale anticonceptie.

Question 61

Mag trombolyse worden gegeven als de uitval minder dan 4,5 uur geleden is begonnen en er geen contra-indicaties zijn?

Answer 61

Ja, dan komt de patiënt in aanmerking voor trombolytica.

Question 62

Mag gestart worden met trombolytica vóór het maken van een CT-scan om tijd te winnen?

Answer 62

Nee! Eerst moet met een CT-scan een bloeding worden uitgesloten.

Question 63

Wat is de meest waarschijnlijke oorzaak van een corticaal infarct bij een jonge vrouw met orale anticonceptie?

Answer 63

Een trombo-embolie.

Question 64

Waarom moet een patiënt na een herseninfarct levenslang secundaire profylaxe gebruiken?

Answer 64

Vanwege het hoge risico op herhaling (≥6% per jaar).

Question 65

Welke medicatie wordt gebruikt als secundaire profylaxe na een herseninfarct?

Answer 65

Acetylsalicylzuur + dipyridamol of clopidogrel; plus statine en bloeddrukverlager.

Question 66

Moet een oudere patiënt met herseninfarct op de Stroke Unit worden opgenomen?

Answer 66

Ja, iedere patiënt met herseninfarct wordt opgenomen op de Stroke Unit, ongeacht leeftijd.

Question 67

Bij een patiënt met zwakte van rechterbeen > rechterarm, waar lokaliseer je de laesie?

Answer 67

In de linker hemisfeer, parasagittaal gebied.

Question 68

Welk stroomgebied is aangedaan bij zwakte van het contralaterale been met minimale armbetrokkenheid?

Answer 68

Arteria cerebri anterior.

Question 69

Wat is een veelvoorkomende uitval bij infarct in het stroomgebied van de a. cerebri media links (dominante hemisfeer)?

Answer 69

Afasie.

Question 70

Wat is de waarschijnlijke oorzaak van infarct bij roker met hypertensie en claudicatio intermittens?

Answer 70

Lacunair infarct (small vessel disease), large vessel disease is ook mogelijk.

Question 71

Welke vier soorten aanvullend onderzoek zijn nodig bij verdenking op herseninfarct?

Answer 71

CT-scan, bloedonderzoek, ECG, duplex van halsvaten.

Question 72

Wat is standaardbehandeling op Stroke Unit in acute fase?

Answer 72

Monitoring, aspirine, laagmoleculaire heparine, mobilisatie met revalidatiearts.

Question 73

Patiënt met 10 minuten durende draaiduizeligheid, slikklachten, onduidelijk spreken. Welk stroomgebied is waarschijnlijk aangedaan?

Answer 73

Vertebrobasilaire systeem, lokalisatie medulla oblongata.

Question 74

Treden er bewustzijnsstoornissen op bij een infarct in de medulla oblongata?

Answer 74

Nee, ARAS-systeem voor bewustzijn ligt bovenin de hersenstam.

Question 75

Wat is bij een patiënt met AF, hypertensie en transient hersenstamklachten de meest waarschijnlijke oorzaak?

Answer 75

Embolie vanuit het hart (door atriumfibrilleren).

Question 76

Wat is de beste profylactische behandeling bij embolieën vanuit het hart?

Answer 76

Orale antistolling (bijv. Sintrom of Marcoumar).

Question 77

Welke symptomen ontstaan bij verstoring van de arteria cerebri anterior?

Answer 77

Contralaterale zwakte/geheugenstoornis in het been, gedragsstoornissen.

Question 78

Welke symptomen ontstaan bij verstoring van de arteria cerebri media?

Answer 78

Contralaterale zwakte/gevoelsstoornis in arm en gelaat; afasie bij dominante hemisfeer.

Question 79

Welke symptomen ontstaan bij verstoring van de arteria cerebri posterior?

Answer 79

Contralaterale homonieme hemianopsie of kwadrantanopsie.

Question 80

Welke symptomen ontstaan bij verstoring van de arteria vertebralis of basilaris?

Answer 80

Homolaterale coördinatiestoornis, dysartrie, draaiduizeligheid, slik- en oogbewegingsstoornissen, bilaterale/alternerende zwakte en gevoelsstoornis.

Question 81

Noem vijf symptomen die kenmerkend zijn voor een TIA.

Answer 81

1. Verlamming 2. Afasie 3. Blindheid aan één oog 4. Dysartrie/coördinatiestoornis/slikstoornis/draaiduizeligheid/dubbelzien 5. Homonieme hemianopsie

Question 82

Noem vijf symptomen die niet kenmerkend zijn voor een TIA.

Answer 82

1. Bewustzijnsverlies 2. Uitsluitend licht gevoel in het hoofd 3. Uitsluitend geheugenstoornis 4. Migraine-achtige verschijnselen 5. Incontinentie