ekstrapiramidal sistem semiyolojisi genel özet Flashcards
(16 cards)
ekstrapiramidal sistem
piramidal sistemi düzenler
serebral korteksten kaynaklanan nöral impulsları modifiye eder
primer motor korteksten üretilen impulslar ekstrapiramidal lifler ile bazal ganglionlara ulaşır, karmaşık bir ağ yapısı ile bazal ganglia yapıları impulsları düzenleyerek bilgiyi yönlendir
işlevleri
bazı hareketlerin selektif aktivasyonu ve bazılarının baskılanması
hareketin başlatılması
hareket koordinasyonu, gücü ve oranının ayarlanması
gövde, ekstremite ve büyük kas gruplarının bilinç dışı hareketlerinin düzenlenerek vücut postürünün ayarlanması
bilinçli hareketlerin düzenlenmesi
tonusun düzenlenmesi
bazal ganglia hastalıkları hipokinetik ve hiperkinetik hastalıklar olmak üzere ikiye ayrılır
Hipokinetik’in prototipi -> Parkinson hastalığı
Hiperkinetik prototipi -> Huntington hastalığı
hiperkinetik hareket bozuklukları
Esansiyel Tremor
Kore
Ballismus
Atetoz
Myoklonus
Distoni
Hemifasiyal Spazm
Esansiyel Tremor
en sık görülen hareket bozukluklarından bir tanesidir
parkinson tremorundan ayırt edilmesi önemlidir
ET’nin frekansı daha hızlıdır ve daha çok ekstremitelerin distal tarafını etkiler
Kore
vücudun neredeyse tamamını etkileyen istem dışı hareketlerdir
prototipi Huntington Hastalığı
Ballismus
subtalamik nükleus lezyonu -> ekstremitelerin proksimalini etkileyen, yüksek amplitüdlü hareketler olur
genellikle hemiballismus şeklinde olur (vücudun bir yarımını etkiler)
Atetoz
ekstremite distalinde görülen yılan gibi hareketler
Myoklonus
Sıçrama -> ekstremitelerde ani hareketler
distoni
sürekli veya aralıklı kas kontraksiyonları ile karakterize hareket bozukluğu
hemifasiyal spazm
tek taraflı yüz kaslarında kasılma ile karakterizedir
genel olarak devamlı hızlı, kısa süreli ve tekrarlayan spazmlardır fakat daha uzun süreli tonik spazmlar şeklinde de görülebilir
parkinsonizm
parkinson hastalığındaki bulgularla seyreden hastalıklar bütünüdür
parkinson hastalığı değildir
Parkinson Hastalığı
dopamin içeren nigrastriatal nöronların dejenerasyonu sonucu ilerleyici bir hastalıktır
Başlıca belirtileri:
-istirahat tremoru
-rijidite
-ilerleyen yıllarda olan postüral refleks bozukluğu -> kişiyi arkadan çekince normal bir kişi 1-2 adımda dengesini sağlar fakat parkinson hastaları 3-4 adımda dengeye gelir ya da dengesini ayarlayamayıp düşer
Göz kırpma sayısı azalır
Disfaji olur (yutma hızı azalır) -> ağızda tükrük birikimi olur
Bradikineziye 3 kardinal semptomdan en az birinin eşlik etmesi tanıyı koydurur
bradikinezi
tüm hastalarda görülmesi gerekir
istemli hareketlerin başlamasında gecikme ve yavaşlamayı tarif eder
-yüz ifadesi değişir (maske yüz)
-yürürken tek kolda salınım azalır (asimetrik salınım)
-el yazısı küçülür
istirahat tremoru
%75-80 görülür ve sıklıkla ilk semptomdur
yavaş frekanslı yüksek amplitüdlü tremordur
en sık ellerde görülür
hareket ile tremor genelde kaybolur
Rijidite
kas tonusunun agonist ve antagonist kaslarda eş zamanlı artmasıdır
parkinson hastalığı tanısını destekleyen bir bulgu olan dişli çark* -> rijiditenin ritmik kesintilerle bölünmesidir
aksiyel kaslardaki rijidite, artış gösterirse kampokormia adı verilen eğik bir postüre neden olabilir
