piramidal sinir sistemi semiyolojisi genel özet Flashcards
(18 cards)
piramidal sistem nedir
serebral motor korteksten başlayıp medulla spinalis ön boynuzunda yerleşmiş olan ön boynuza kadar uzanan istemli hareketimizden sorumlu esas merkezdir
piramidal sistem 1. motor nöron özelliğinde nöronlardan oluşmakta, motor sistem seyrine ön boynuzdan sonra 2. motor nöron olarak devam etmektedir
bu ayrım klinikte 1. ve 2. motor nöron patolojilerinde farklı bulgular görüldüğü için önemlidir
motor korteks fizyolojik olarak üç kısma ayrılır: primer, premotor ve suplementer
Primer (Br4): Silvian fissürden başlar, parasagittal alana ilerler
premotor alanın uyarılması hareket kalıplarına neden olurken suplementer motor alanın uyarılması bilateral kontraksiyona neden olur
Kortikospinal Yolak
motor korteksten ve kısmen de postsantral somatik duysal alandan köken alır -> internal kapsülden geçer -> mezensefalon, pons ve bulbus anteriorunda ilerler ve bulbusta çapraz yapar (decussatio piramidorum) -> lateral kortikospinal trakt olarak spinal kordda ilerler -> ön boynuzda sonlanır
piramidal yol; vasküler, neoplazm, dejeneratif ve travma gibi birçok sebepten etkilenebilir
özetle piramidal yol hasarında:
istemli hareket kaybı, hareketlerin entegrasyonunda bozulma, lezyon düzeyinin aşağısındaki segmentlerin fonksiyonunda (inhibisyonun ortadan kalkmasına bağlı olarak) aktivite artışı izlenir
piramidal yol hasarında innerve olan kaslarda ciddi anlamda atrofi izlenmez ancak kullanılmamaya bağlı olarak uzun dönemde hafif bir atrofi görülebilir
piramidal sistem disfonksiyonu sonucunda ortaya çıkan belirti ve bulgular
1) Kas gücü kaybı
2) tonus artışı (spastisite)
3) derin tendon reflekslerinde artış
4) yüzetel reflekslerin kaybı (kremaster, karın cildi refleksi gibi)
5) patolojik reflekslerin ortaya çıkması (babinski, Hoffman)
piramidal sistem disfonksiyonunda lezyon nerde
ön boynuzun proksimalinde
piramidal sistem disfonksiyonu hangi hastalıklarda görülür
inme, spinal kord hasarı, beyin tümörleri…
- motor disfonksiyonu sonucunda ortaya çıkan belirti ve bulgular
1) kuvvet kaybı
2) tonus azalması
3) derin tendon reflekslerinde kayıp
4) kas atrofisi
- motor nöron disfonksiyonunda lezyon nerede
ön boynuzun kendisinde ya da distalinde
- motor nöron disfonksiyonu hangi hastalıklarda görülür
spinal muskuler atrofi, poliomyelitt, periferik sinir hasarı
piramidal sistem disfonksiyonu sonucunda görülen en belirgin belirti
kas gücü kaybı
piramidal sistem disfonksiyonu belirti ve bulgular
üst ekstremite
zayıflık; tercihen bilek, parmak ve dirsek ekstansörleri, supinatörler ve omzun dış rotatörleri ve abdüktörlerini içerir
Fleksör, pronator ve internal rotator kaslar göreceli olarak korunmuştur
piramidal sistem disfonksiyonu
belirti ve bulgular
alt ekstremite
zayıflık en çok ayak ve ayak parmağı dorsifleksörlerinde, diz fleksörlerinde, kalçanın fleksörlerinde ve iç rotatörlerinde görülür
ekstansörler, dış rotatörler ve plantar fleksörler göreceli olarak korunmuştur
Spastisite:
spastisite veya tonustaki artış en çok üst ekstremitenin fleksör ve pronator kaslarında ve alt ekstremitelerin ekstansörlerinde belirgindir.
spastisite tersi yönde pasif hareketlerle belirginleşir -> üst ekstremite kaslarını ekstansiyon veya supinasyonunda, alt ekstremite kaslarının fleksiyonunda
pasif hareket dar eklem aralığında daha kolay yapılabilirken geniş eklem aralığında pasif hareket zorlaşır
yavaş pasif hareket yapılırsa daha kolay uygulanırken hızlı uygulanan pasif harekete karşı artmış direnç izlenir (sustalı çakı)
bazı kasların daha çok etkilenmesiyle hemiplejiye ait spesifik bir görünüm ortaya çıkar -> kol, omuzda iç rotasyon, dirsekte fleksiyon ve pronasyon ve el bileğinin ve parmakların fleksiyonu ile adduksiyonda tutulur
piramidal yol hasarı vasküler olaylarda olduğu gibi akut oluştuysa serebral şok ve spinal şok dönemleri izlenir. bu akut dönemde etkilenen vücut bölgelerinde (paraplezi, hemipareji gibi) tonus kaybı ve arefleksi görülür. birkaç hafta ya da ay içinde tonus artarak spastisite oluşmaya başlar (**akut piramidal hasarda spasitisite beklenmez)
derin tendon reflekslerinde artış
MSS’nin DTR üzerinde inhibitor etkisi olduğu için piramidal yol hasarlarında DTR artar
refleks muayenesinde hastanın rahat bir pozisyonda olması çok önemlidir
her refleks için hastaya uygun pozisyon verilmesi gerekir
refleks çekici bilekten sallanacak şekilde serbestçe tutulmalı ve ilgili kasın tendonuna kuvvetlice vurulmalı
*piramidal yol hasarında klonus izlenebilir
yüzeyel reflekslerin kaybı
yüzeyel refleksler azalır ya da kaybolur
patolojik reflekslerin ortaya çıkması
taban derisi refleksi -> taban derisi künt bir isimle tabanın dış yanından orta metatarso-falangeal ekleme doğru çizildiğinde, normalde görülmesi gereken parmakların plantar fleksiyon cevabı yerine başparmağın dorsifleksiyona gelmesi ekstansör cevap (babinski refleksi) olarak adlandırılır ve piramidal yolda tutulumu düşündürür