1.5 Farmacotherapie bij de Ziekte van Parkinson

Question 1

Wat zijn de oorzaken van Parkinson?

Answer 1

• Idiopathisch/iatrogeen
• Verlies dopaminerge neuronen in nigrostriatale zenuwbanen (Substantia nigra -> Corpus striatus)
• Symptomen als 7-80% van de neuronen kapot is (Meestal rond de 60ste levensjaar)
• Verstoring balans dopamine/acetylcholine
• Behandeling -> Symptomatisch

Question 2

Wat is het effect van anticholinergica bij patiënten met Parkinson?

Answer 2

• Vooral gunstig effect op de tremor
• Oud -> Ankaloïden
  -> Veel bijwerkingen (Obstipatie, droge mond, mydriasis, verslapping blaassphincter)
• Nieuw -> Synthetisch (Orfenadrine, trihexyfenidyl)
  -> Voornamelijk centraal werkzaam, dus minder perifere bijwerkingen

Question 3

Hoe zit het met amantadine bij Parkinson?

Answer 3

Amantadine is synthetisch
- Antiviraal middel dat tevens als glutamaat (NDMA) receptor antagonist fungeert
- Voordeel -> Snel effect, vooral op rigiditeit en akinesie

Nadeel:
- Na 8-9 maanden utigewerkt
- Misselijkheid
- Anticholinergische + Centrale effecten
- Veroorzaakt livedo reticularis (Vlekkerig uitslag op de benen)

Question 4

Wat is L-dopa en de voor- en nadelen hiervan?

Answer 4

Levodopa
- Precursor van dopamine
- Combinatie met decarboxylare remmer

Bijwerkingen perifeer:
- Misselijkheid
- Anorexie
- Hypotensie
- Hartritmestoornissen

Bijwerkingen centraal:
- Dyskinesie
- On-off fenomeen
- Hallucinaties
- Opwinding
- Nachtmerries

Probeer het plasmaspiegel zo constant mogelijk te houden

Question 5

Wat zijn de kenmerken van apomorfine?

Answer 5

• D2-receptor agonist
• Braakmiddel (Combineer met motilium)
• Werkt zeer snel (<15 minuten) bij off-periode
• Verbetert vooral rigiditeit en tremor
• Eventueel nasale of subcutane toediening

Question 6

Wat zijn de bijwerkingen van D2 agonisten?

Answer 6

• Misselijkheid en braken
• Hypotensie
• Centraal -> Verwardheid, hallucinaties
• Retroperitoneale fibrose bij chronische toepassing (Zeldzaam)

Question 7

Wat zijn de kenmerken van een MAO-remmer (Selegiline)?

Answer 7

• Verhoogd dopamine concentratie
• Effectief bij MPTP geïnduceerde Parkinson
• Bijwerkingen -> Hallucinaties, slapeloosheid, misselijkheid en bloeddrukschommelingen

Question 8

Wat zijn de voordelen van een D2-agoniste ten opzichte van levodopa?

Answer 8

• Langere halfwaardetijd
• Minder fluctuaties in de bloedspiegels
• Minder last van on-off fenomeen en dyskinesie

Question 9

Wat zijn de nadelen van een D2-agonist ten opzichte van levodopa?

Answer 9

Minder effectief betreffende de rigiditeit en hypokinesie

Question 10

Wat zijn de kenmerken van een COMT-remmer?

Answer 10

Entacapone remt omzetting van L-dopa in 3-methody-4-hydroxy-L-fenylalanine waardoor halfwaardetijd van L-dopa omhoog gaat

Combineer met een decarboxylaseremmer