3.5 Monoamines en Depressie Flashcards
(13 cards)
Wat zijn de indicaties voor antidepressiva?
- 50% voor depressie, rest voor angst of andere klachten
- 60-70% door huisarts, 30% door psychiater
- Ernstige depressie vs. milde depressie
- Werkzaamheid: 55% placebo, 35% daadwerkelijke bijdrage aan werkzaamheid bovenop overige therapie moeilijk inschatbaar
- Therapietrouw: Zeer laag vanwege bijwerkingen
Hoeveel mensen maken gebruik van antidepressiva?
In 2016 1.1 miljoen gebruikers
Wat is de mono-amine therapie?
Associaties tussen werking van farmaca die op Noradrenaline (NA) en 5-HT (Serotonine) werken en kenmerken van depressie.
- Reserpine (NA en 5-HT depletie) kan depressie veroorzaken
- 5-HT concentratie is verlaagd bij depressieve klachten
- Polymorfisme in een gen dat codeert voor 5-HT re-uptake eiwit associeert met depressie
Wat zijn mono-amine neurotransmitters?
- Tryptofaan -> Serotonine
- Tyrosine -> Norepinephrine, dopamine
Wat zijn de belangrijkste drug targets voor aangrijpen met antidepressiva?
1) Reuptake pomp
2) Afbraak mono-amines door enzymen
3) Post-synaptische receptoren stimuleren of remmen
4) Presynaptische receptoren die 5-HT en NA afgifte remmen inhiberen
Wat zijn de kenmerken van Noradrenaline?
- Synthese uit tyrosine
- Receptortypen zijn alfa en bèta
- Verwijdering uit de synapsspleet door re-uptake, afbraak (MAO-A en COMT) en receptorbinding
Wat is de farmacologische interventie op Noradrenaline (NA) bij depressie?
- Receptor (Anta)agonisten (Cocaïne)
- Re-uptake blokkers (Cocaïne)
- MAO-A remmers
- Depletie NA-bevattende granules (Reserpines)
Wat zijn de kenmerken van serotonine?
- Synthese uit tryptofaan
- Afbraak door MAO-A
- Receptortypen zijn 5-HT t/m 5-HT7
Wat is de farmacologische interventie op serotonine bij depressie?
- 5-HT1a receptor agonist (Anxiolytica)
- 5-HT2 receptor antagonisten (Antipsychotica, antihypertensiva)
- 5-HT3 receptor antagonisten (Antibraakmiddelen)
- MAO-A remmers (Antidepressiva)
- Re-uptake blokkers (Anti-depressiva)
Wat zijn de verschillende soorten antidepressiva?
1) Klassieke (Tricyclische) antidepressiva (TCAs)
- Amitriptyline, nortryptiline, imipramine
2) Selectieve Serotonine Re-uptake Inhibitors (SSRI’s)
- Paroxetine, citalopram, fluoxetine, fluvozamine, sertraline
3) Serotonine-Noradrenaline Re-uptake Inhibitors (SNRI’s)
- Venlafaxine
4) (Presynaptische) A2-receptor antagonisten
- Mianserine, mirtazepine, trazodon
5) MAO-A remmers
- Tranylcypromine, moclobemide
6) Overige antidepressiva
- Bupropion, St-Janskruid
Wanneer is er effect van een antidepressiva?
- Blokkade van re-uptake, presynaptische receptoren of afbraak treedt acuut op
- Gevolg is het direct stijgen van mono-amine concentraties
- Echter is het antidepressieve effect pas na 2-4 weken zichtbaar
- Er is geen serotonine tekort, maar verstoorde receptorbalans
- SSRI’s induceren neurogenese in de hippocampus, serotonine helpt mee om positief te leren reageren op stress
Moet er worden gestopt of doorgegaan met antidepressiva?
- Hierover bestaat geen eenduidige mening
- 40% van de patiënten met ernstige depressie wordt binnen een jaar na stoppen weer depressief ten opzichte van de 20% bij diegene die doorslikken
- Er zijn geen voordelen aantoonbaar van langzaam afbouwen op populatieniveau
Wat zijn nieuwe strategieën voor behandeling van depressie?
Ketamine
- Werkt op NMDA receptor
- Overstimulatie van NMDA receptor is geassocieerd met depressie
- Ketamine remt dit
Esketamine neusspray spravato:
- Lange termijn bijwerkingen onbekend
- Korte termijn is dissociatie
- Taboe -> Partydrug special K
