HC 14.5: Een geel kind Flashcards
(28 cards)
casus:
- 8 jarig meisje komt met haar vader bij de huisarts vanwege geelzucht
- subfebriele temperatuur en lusteloos
- slechte eetlust, misselijk vooral na vet eten
- lichtgekleurde ontlasting en donkere urine
- klachten ontstaan in aansluiting op vakantei naar Marokko
LO + lab onderzoek - licht icterisch, vergrote pijnlijke lever, milt rand palpabel
- totaal bilirubine 120 micromol/L
- geconjugeerd (direct) bilirubine 75
- ALAT 3400 U/L
- ASAT 1500 U/L
–> hoe beschrijf je dit probleem? - een meisje met een geconjugeerde hyperbilirubinemie
icterus is te zien aan de huid, maar vaak nog makkelijker/beter te zien aan het oogwit.
je ziet geel oogwit vanaf een bilirubine van ongeveer 80
icterus komt door:
een opstapeling van bilirubine in het lichaam.
- het wordt vooral veroorzaakt door leverstoornissen, galwegstoornissen, galblaas stoornissen
bilirubine: (on)geconjugeerd
- als een rode bloedcel wordt afgebroken, dan komt er veel bilirubine vrij vanuit het hemoglobine
- vanuit biliverdine wordt dan ongeconjugeerd bilirubine gemaakt
- dat ongeconjugeerde bilirubine wordt afgegeven in de bloedbaan
- in het bloed wordt het bilirubine gebonden aan albumine, dan heb je geconjugeerd bilirubine
- in de lever wordt het verder afgebroken
- vanuit de enterohepatische circulatie (dus vanuit de darmen) wordt er ook nog bilirubine opgenomen in de lever
- dat wordt ook geconjugeerd en weer uitgescheiden naar de darmen
- ook via de nieren wordt bilirubine uitgescheden, in de vorm van urobilinogeen
–> hierdoor ontstaat die donkerdere kleur van de urine
bij heel veel afbraak van rode bloedcellen, dan is het ongeconjugeerde bilirubine verhoogd.
als er iets in de lever gebeurt, stijgt vaak het geconjugeerde bilirubine.
–> dat maakt dus veel verschil in de DD
DD van icterus op de kinderleeftijd: bij ongeconjugeerde hyperbilirubinemie:
- verhoogde bilirubineproductie: hemolyse
- verlaagde bilirubineconjugatie: Syndroom van Gilbert, Syndroom van Crigler-Najjar type 1 en 2
DD van icterus op de kinderleeftijd: bij geconjugeerde hyperbilirubinemie:
obstructie
- galgangstresie
- choledochussteen
- choledochuscyste
- hemangiomen, tumoren
Infectie
- hepatitis A, B en C
- Pfeiffer, dus EBV
Genetisch
- cystische fibrose
- Alfa-1-antitrypsinedeficiëntie
- ziekte van Wilson
- BRIC
Immunologisch
- auto-immuun hepatitis
- primaire scleroserende cholangitis
Diversen
- toxische hepatitis
casus vervolg:
- de huisarts denkt aan hepatitis
- maar welk virus? A. B, C, D, E
- of misschien toch EBV, CMV, enterovirus (deze virussen kunnen dit namelijk ook geven)
–> daarom serologie - virusserologie anti-Hep A virus IgM ++
transmissie van verschillende soorten hepatitis:
Hepatitis A:
- importziekte
- besmetting tijdens vakantie
- faeco-orale route
- acute ziekte
Hepatitis B en C:
- risicogroepen
- besmetting verticaal (via moeder) of horizontaal, via bloed of semen
- kan chronisch dragerschap worden
- hebben lange latente tijd. je kan er pas maanden of jaren later ziek van worden
belangrijk verschil tussen hep A en hep B + C:
hep A wordt je acuut ziek van
hep B + C wat meer chronisch, en je kan ook chronisch drager worden
wat doen we nu? we hebben bij dit meisje Hepatitis A vastgesteld die ze in Marokko heeft opgelopen. wat doen we nu de diagnose gesteld is?
- meldplicht GGD (groep B2)
- geen therapie, ondersteunend
- omgevingsonderzoek, voorkom verspreiding
- post-exposure profylaxe (hepatitis A immunoglobulinen) /vaccinatie
- cave leverfalen (bij kinderen wel vaak onschuldig, maar bij volwassenen kan het dus tot leverfalen leiden)
vervolg van de casus:
- temperatuur normaliseert na 1 dag
- nog enkele dagen misselijk en hoofdpijn
- icterus wordt aanvankelijk erger, maar na 2 weken weg
een kind met hepatitis A, wanneer weer naar school, welke maatregelen?
- 1 week na start van symptomen
- goede hygiëne adviezen
- zo mogelijk gescheiden toilet
hepatitis A:
- wat voor virus? picornavirus/enterovirus 72
- hoe is de overdracht? faeco-orale route (besmet drinkwater, voedsel)
- waar loop je het virus op? endemisch in landen met verminderde hygiëne, slechte sanitaire voorzieningen
- in Nederland per jaar 600-1200 meldingen (bijna allemaal door import/vakantie)
- randvoorwaarde? hecht contact nodig (gezin, kinderdagverblijf), ten dele seizoensgebonden (m.n. warme periodes)
hepatitis komt wereldwijd heel veel voor. eigenlijk in alle landen, behalve noord-west en zuid Europa en noord-amerika. vooral in Afrika is de prevalentie heel hoog.
hepatitis A, wat cijfers:
- virus in bloed en ontlasting 2 à 3 weken voor symptomen
- virus in ontlasting tot 2 weken na ziekte
- incubatietijd 30 dagen
- klachten ontstaan acuut en zijn self-limiting
leeftijdsafhankelijk beloop van Hepatitis A:
- jonge kinderen: vaak asymptomatisch
- oudere kinderen: vanaf 5 jaar heeft 50% symptomen
- bij adolescenten en volwassenen: > 80% heeft klachten
wat voor klachten heb je bij Hepatitis A en hoe is het beloop?
- prodromaal (voorafgaand): algemene malaise, hoofdpijn, koorts
- na enkele dagen: buikpijn, misselijkheid, braken, verminderde eetlust, geelzucht, soms jeuk
- duur: veelal 2 tot 3 weken
- meest kenmerkend: buikpijn, koorts en geelzucht, braken, per acuut ontstaan
stel in deze casus, dat het meisje ook nog last heeft van gewrichtsklachten, heeft dat dan iets te maken met de Hepatitis A?
- Hepatitis A kan ook extra-hepatische klachten geven
- 14% huiduitslag of vasculitis van de huid
- 11% gewrichtspijnen (=athralgie) of gewrichtsontsteking (=artritis) m.n. onderste extremiteiten
–> deze klachten worden veroorzaakt door neerslag van immuuncomplexen
casus van een vrouw (jong-volwassenen):
- 21 april: verhoging/koorts ‘in de 38’ en malaise
- 26 april: wel gaan werken op de BSO
- 27 april: ziek, voelde zich niet lekker, buikpijn, misselijk en braken, geen diarree gehad
- 28 april: huisarts start Metoclopramide met goed effect
- maar op 29 april in de avond: wordt er gebeld dat patiënte achteruit ging. in de war, was de verkeerde kamer ingelopen, sloeg de plank mis. bij overname alhier vinden ouders patiënte slechter. is nu suffer, geagiteerd, geeft vaak verkeerde antwoorden of alleen één-woordige antwoorden
–> het is familie nooit opgevallen dat patiënte geel zag
vervolg casus jonge vrouw:
- geen risicofactoren: geen buitenlansreis, werkt voor thuiszorg/BSO, is gevaccineerd tegen hepatitis B
- geen medicatie behoudens af en toe paracetamol volgende de voorschriften
- geen paddestoelen gegeten
- geen kruidenmiddelen gebruikt
onderzoek bij de jonge vrouw uit de casus:
- E3M5-6 (wisselend) V3 score
- hepatische encefalopathie graad 2
lab bij jonge vrouw uit de casus::
- ammoniak 116 (<45)
- albumine 26 (35-50)
- ALAT 5054 (< 34)
- bilirubine was verhoogd
- gamma-GT was verhoogd
–> vrijwel alle waarden rondom lever en stolling war afwijkend
de jonge vrouw uit de casus had ook Hepatitis A.
