PD 13.2: De huid, meer dan een omhulsel, ulcera

Question 1

een wond = een ulcus, maar dat is nog geen diagnose:

Answer 1

• definitie wond: een onderbreking van de continuïteit van de huid
• waarbij de onderbreking zowel epidermis als dermis betreft
• een wond is geen diagnose, je weet nog helemaal niet wat de oorzaak is. je beschrijft alleen de situatie.

Question 2

hoe reageert het lichaam op een wond?

Answer 2

• met wondgenezing, onafhankelijk van hoe de wond is ontstaat.
• de 3 stappen van wondgenezing zullen altijd plaatsvinden, onafhankelijk van de oorzaak van de wond

Question 3

wat is het verschil in wondgenezing tussen een volwassene en een foetus/baby in de buik?

Answer 3

• volwassenen genezen met litteken vorming.
• baby’s in de buik hebben een regeneratief vermogen, waardoor er geen litteken vorming
  –> waarschijnlijk speelt het immuunsysteem hierbij een rol

Question 4

waarom bij volwassenen geen regeneratief vermogen?

Answer 4

• het geeft een overlevingsvoordeel
• die litteken vorming is een overlevingsmechanisme, je wil zo snel mogelijk de wond dichtkrijgen, wat dat heeft de beste overleving.

Question 5

3 fasen in wondgenezing:

Answer 5

• inflammatoire fase
• proliferatieve fase
• remodelleer fase

Question 6

inflammatoire fase:

Answer 6

• duur: direct na ontstaan wond tot dagen/2 weken na ontstaan van de wond
• vasculaire respons: bloedstelping
• cellulaire respons:
  
  • invasie in wond (leukocyten)
  • fagocytose micro-organismen (macrofagen)
  • débridement necrose (enzymen)
  • aantrekken van fribroblasten (cytokines)
  • vaatingroei/angioneogenese (groeifactoren)

Question 7

proliferatieve fase:

Answer 7

• duur: uren na ontstaan van de wond tot dagen/weken/maanden na ontstaan van de wond
• re-epithelialisatie huidoppervlak
• neoangiogeneze: nieuwe vaatvoorziening weefsels
• vorming van granulatie-weefsel en ECM (collageen)
• wondrand-contractie

Question 8

remodelleer fase:

Answer 8

• duur: begint 2-3 weken na verwonding en duurt minimaal 1 jaar of langer
• herschikken van collageenvezels
• atresie van bloedvaatjes

Question 9

chronische wond:

Answer 9

• definitie: niet genezende wonden, geen anatomische en functionele integriteit < 3 maanden
• 1% van de Europenanen en 2% van budget gezondheidszorg
• persisterende inflammatoire fase: balans tussen pro-inflammatoire en anti-inflammatoire factoren verstoord

Question 10

DD van wonden:

Answer 10

• vasculaire aandoeningen (venen, arteriën, lymfevaten, vasculitis, microangiopathie)
• neuropatisch (perifeer, CNS)
• metabool
• hematologisch (erythrocyten, leukocyten, trombocyten, dysproteinemie, stolling)
• exogeen
• maligniteit (primaire huid maligniteit/benigne, metastase)
• infectie (bacteriën, virussen, schimmels, protozoen)
• medicatie
• genetisch defect
• huidaandoeningen

Question 11

stagnatie wondgenezing: in de wond

Answer 11

• bacteriële infectie
• inadequate behandeling
• slecht wond klimaat (inadequate lokale behandeling, contact allergie)
• vreemd lichaamsmateriaal
• maligniteit

Question 12

stagnatie wondgenezing: rond de wond

Answer 12

• slechte doorbloeding (veneus of arterieel)
• oedeem
• neuropathie of druk
• statis na radiotherapie
• terugkerend trauma

Question 13

stagnatie wondgenezeing: systemisch factoren

Answer 13

• comorbiditeit
• hoge leeftijd
• slechte voedingstoestand (eiwit, vitamine A/C, zink, Mg)
• medicatie (corticosteroïden, NSAID’s)
• obesitas
• roken en alcohol

Question 14

stagnatie wondgenezing: externe factoren

Answer 14

onvoldoende (wond)zorg of compressietherapie

Question 15

samenvatting:

Answer 15

• wond in dermis of dieper: herstel en geen regeneratie
• 3 fasen wondgenezing (inflammatoire fase, proliferatieve fase, remodelleer fase)
• stagnerende genezing: factoren in of rond de wond, systemische en externe factoren