HC 13.6: Huidinfecties en huidmanifestaties van infectieziekten

Question 1

huidinfecties kunnen:

Answer 1

• primair of secundair zijn
• kunnen exogeen (van een extern reservoir)
• of endogeen (vanuit dragerschap bijv. bij chirurgische ingreep of lactatie) zijn

Question 2

wat zijn de meest voorkomende groepen verwekkers van huidinfecties?

Answer 2

• bacteriën
• virussen
• schimmels/gisten
• parasieten

Question 3

de huid is belangrijke barrière tegen infecties.
de hoornlaag is daar belangrijk in. maar ook talg (lipiden), antimicrobiële peptiden en de huidflora zijn belangrijk voor die barrière.

Question 4

bacteriële huidinfecties:

Answer 4

• de meeste huidinfecties door bacteriën worden veroorzaakt door grampositieve kokken
  –> we noemen infecties die door grampositieve kokken worden veroorzaakt: PYODERMIE
• bij dit soort infecties zie je pustels, steenpuisten, dus pussende huidinfecties
• er zijn ook huidinfecties die door gramnegatieve staven worden veroorzaakt
• Pseudomonas aeruginosa is een bacterie die een bacteriële huidinfectie kan geven

Question 5

welke 2 groepen grampositieve kokken zijn de meest voorkomende verwekkers van een pyodermie?

Answer 5

• S. aureus
• Streptococcus pyogenes (meestal groep-A-sterptokokken, soms B, C of G)

Question 6

pyodermieën en hoe ver ze doodringen in de huid:

Answer 6

meest oppervlakkig naar meest diep
- impetigo vulgaris/bullosa (in het stratum corneum en stratum granulosum)
- ecthyma
- folliculitis/furunkel/carbunkel (in de haarfollikels in de dermis)
- erysipelas (diep in de dermis)
- cellulitis
- fasciitis necroticans (die gaat het diepst de huid in)

Question 7

Impetigo Vulgaris/Krentenbaard:

Answer 7

• oppervlakkig, in de epidermis (stratum corneum + granulosum)
• S. aureus (90%)
• Streptokokken pyogenes (10%)
• besmettelijk, jonge kinderen
• primair/secundair

Question 8

therapie Impetigo Vulgaris:

Answer 8

Lokaal:
- korsten afwassen
en dan soms nog antiseptische of antibiotische behandeling, afhankelijk van de situatie

Question 9

Impetigo Vulgaris wordt gekenmerkt door die goudgele crustae.

Question 10

Impetigo Bullosa:

Answer 10

• in tegenstelling tot vulgaris, zie je bij deze infectie blaren op de huid
• erytheem met blaasjes erop
• die blaasjes/blaren gaan ook makkelijk kapot
• die blaren worden veroorzaakt door groep 2 coagulase-positieve staphylokokken
• deze groep staphylokokken maakt toxinen

Question 11

secundaire infecties bij verstoorde huidbarrière:

Answer 11

• eczeem
• wonden/trauma
• door krabben
• chronisch (lymf)oedeem
• navelstomp
• herpes simplex/zoster
• schimmel infecties
• parasitaire infecties
• etc.

Question 12

ecthyma ulcus:

Answer 12

• een diepere necrotiserende variant van impetigo
• vaak veroorzaakt door streprokokken of PVL-positieve S. aureus
• het kunnen best acute en diepe infecties zijn
• het zijn pijnlijke infecties
• lijken op een soort grote ronde puisten met pus erin

Question 13

folliculitis:

Answer 13

• oppervlakkige ontsteking haarzakje
• langs de haar kan S. aureus de follikel in gaan en daar een ontsteking veroorzaken
• pusvorming, rood, warm
• bij S. aureus zie je bij deze infectie allerlei pustels die verschillend van grootte zijn en die pijnlijk zijn
• het kan spontaan ontstaan
• maar kan ook komen door scheren/trauma, occlusie (bv. olie, strakke broeken, zittend werk) of door topicale corticosteroïden
• behandeling: provocerende/uitlokkende factoren staken, antiseptica, AB
• je kan ook een andere presentatie hebben. een monomorf beeld van hele kleine pusteltjes. die geven jeuk. dit zie je vooral op de romp.
• deze variant wordt veroorzaakt door een gist die in de talgklier ‘woont’

Question 14

Furunkel (steenpuist)/carbunkel:

Answer 14

• acuut necrotiserende ontsteking van het haarzakje
• een ontsteking van een haarzakje waarbij je een abces ontwikkelt
• koorts, malaise
• S. aureus
• behandeling: ontlasten, AB, deinfectant
• recidieven: dragerschap

Question 15

erysipelas:

Answer 15

• een acute bacteriële infectie van de dermis, oppervlakkige subcutis en oppervlakkige lymfevaatjes
• veroorzaakt door Pyogene streptokokken, zelden S. aureus
• vaak hoge koorts, koude rillingen, malaise
• scherp begrensd erytheem, oedeem, induratie, warm (soms blaren)
• erysipelas kan recidiveren, dus belangrijk om uit te zoeken wat de Porte d’entree is

Question 16

cellulitis ligt wat dieper in de huid dan erysipelas.

Answer 16

en als een ontsteking of een ander proces zich meer oppervlakkig in de huid bevindt, dan zal de begrenzing scherper zijn, dus bij erysipelas een scherpere begrenzing.

Question 17

therapie erysipelas:

Answer 17

• behandelen verwekker met AB: flucloxacilline, clindamycine iv of oraal
• daarnaast is het belangrijk om de omstandigheden te optimaliseren om recidieven te voorkomen
• bijv. door het zwachtelen en dragen van steunkousen aan de benen
  –> bij recidiverende erysipelas: maandelijks benzylpenicilline i.m.

Question 18

Cellulitis:

Answer 18

• (sub)acute / chronische bacteriële infectie van de dermis en subcutis
• meerdere verwekkers: oa. Streptokokken, S. aureus, soms H. influenzae
• minder scherp begrensd (dan erysipelas)
• patiënt kan erg ziek zijn
• risicofactoren: verminderde lymfe afvloed, arteriële/veneuze circulatie, huidbarrière, obesitas

Question 19

necrotiserende fasciitis:

Answer 19

• begint met een diepe infectie, waardoor iemand vooral pijn heeft
• dan breidt het zich uit naar de oppervlakte en dan zie je uitgebreide necrose en blaarvorming
• de pijn verdwijnt dan, omdat de zenuwen kapot gaan
• hierbij moet snel chirurgisch worden ingegrepen
• dit is een medisch noodgeval
• onscherp begrensd erytheem, pijn en zwelling, gevolgd door roodpaarse tot donkerblauwe verkleuring en blaren, waarna zwarte necrose en minder pijn
• hoge mortaliteit
• therapie: ruime excisie en AB obv verwachte verwekker(s)

Question 20

virale infecties die huidafwijkingen kunnen geven:

Answer 20

• Herpes-simplex-virus type 1 en 2
• Varicella Zoster Virus
• Humaan PapillomaVirus (HPV)
• Molluscum-contagiosum-virus

Question 21

HPV:

Answer 21

• > 150 genotypen bekend
• cutaan of mucosaal
• de cutane zijn nooit oncogeen
• de mucosale kan je in 2 groepen verdelen, waarvan de 1 oncogeen is en de ander niet

Question 22

behandeling wratten bij HPV:

Answer 22

• geen therapie
• salicylzuur
• stikstof
• collodion ad verrucas
• imiquimod 5% crème
• 5-fluorouracil crème
• sinecatechineszals 15%
• laser
• duct tape
• etc.

Question 23

Mollusca Contagiosa (waterwratjes):

Answer 23

• met name bij kinderen, epidemieën
• spontane genezing
• uitgebreid bij atopisch eczeem
• volwassenen: vaak genitaal regio
• NB; uitgebreide infecties op volwassen leeftijd kunnen wijzen op een afweerstoornis

Question 24

Herpes virus: HSV 1 en 2

Answer 24

• primoinfectie: wat meer uitgebreid
• recidief: wat minder uitgebreid, een koortslip
• luxerende/uitlokkende factoren: zonlicht, stress, menstruatie, koorts, trauma

Question 25

HSV 1 en 2 infecties:

Answer 25

- secundaire bacteriële infectie - frequente recidieven - immuungezompromitteerden en andere ernstige gecompliceerde infecties

Question 26

iemand die bekend is met topicale eczeem, onder andere in het gelaat. nu opeens over het hele gezicht kleine blaasjes/afwijkingen. je wil dan weten of diegene een koortslip heeft gehad, of in de buurt is geweest van iemand met een koortslip. deze mensen klagen trouwens dat ze van jeuk naar pijn zijn overgegaan. dit wijst op een herpes infectie, een:

Answer 26

eczema herpeticum - dit is ook wel een ziektebeeld wat heftige complicaties kan hebben - het heeft een hoge mortaliteit - daarom bij verdenking hierop meteen materiaal afnemen voor PCR en daarna meteen starten met behandeling

Question 27

dermatomycose (ringworm):

Answer 27

- oppervlakkige schimmelinfectie met dermatofyten - huid, nagels, haren - hecht niet aan mucosa

Question 28

dermatomycosen:

Answer 28

- oppervlakkig/diep gastheerfactoren: - lokale factoren huid - vochtigheidsgraad en temperatuur - onderliggend: endocrien (DM), afweerstoornis

Question 29

onychomycose:

Answer 29

schimmelinfectie van de nagels

Question 30

Tinea Capitis:

Answer 30

- schimmelinfectie van het behaarde hoofd - overdraagbaar door contact

Question 31

diagnostiek van schimmelinfecties:

Answer 31

- wat materiaal afschrapen - en onder de microscoop bekijken

Question 32

candida:

Answer 32

- commensaal mond, tractus digestivus en vagina - afweerstoornis, obesitas, iatrogeen - slijmvliezen, plooien - mond: afschraapbaar - symmetrisch, schilferkraag, centraal erosie - 'eilandjes voor de kust'

Question 33

behandeling gist/schimmelinfecties:

Answer 33

algemene maatregelen: - droog houden - secundaire infectie bestrijden - onderliggende problemen behandelen antimycotica lokaal - azolen (miconazolcreme) - Whitfield crème of zalf - ciclosporox crème antimycotica oraal - azolen - terbinafine - nystatine

Question 34

parasieten - scabiës

Answer 34

- voorkeurlokalisaties: tussen de vingers, polsen, oksels, genitaalstreek - erythemateuze papels, vesikels en gangetjes - vooral veel jeuk - bij kinderen kan het over de hele handen zitten, ook over de romp

Question 35

diagnostiek scabiës:

Answer 35

- dermatoscopie - microscopie - PCR

Question 36

scabiës crustosa:

Answer 36

- hele uitgebreide scabiës - miljoenen mijten - zeer besmettelijk - hyperkertatotische plaques, ook op handpalmen en voetzolen

Question 37

behandeling scabiës:

Answer 37

- medicamenteus - contacten behandelen - hygiënische maatregelen