PD 13.8: Yes, ik heb Lyme! Flashcards
(20 cards)
weetjes/feitjes over Lyme:
- het is een ‘vervelende’ ziekte, zowel voor patiënten als voor de dokter
- een lastige diagnose om te stellen
- het is vaak asymptomatisch
- het kan zich laat presenteren, late presentaties
- NB andere micro-organismen overgedragen door teken
- NB Tick-borne encephalitis (TBE)
- veel ‘overdreven’ ophef over
- veel ‘onzin’ op het internet
- CAVE gebrek aan kennis medische professionals
die lastige diagnose, de late presentaties en dat het vaak asymptomatisch is, heeft te maken met dat Syphilis/Lues zich ook op deze manier kan presenteren.
geschiedenis van Lyme:
- in 1975 in Lyme, Conncticut USA was er een ‘epidemie’ van artitis in jonge kinderen
- de diagnose die werd gesteld: juveniele reumatoïde artritis
- Dr Steere deed uitgebreid epidemiologisch onderzoek: hij vermoedde een associatie met tekenbeten
- in 1981 deed Dr Willy Burgdorfer onderzoek naar hertenziekte
- hij vond in de maaginhoud van lokale teken, dat deze vol zaten met spirillen
- hij legde de associatie met eerdere publicatie
–> in 1982 werd het definitieve bewijs gepubliceerd in SCIENCE
–> de ziekte van Lyme werd daardoor ook Borrelia Burgdorferi genoemd
lyme borreliose word door verschillende borrelia bacteriën veroorzaakt:
- in de USA: Borrelia burgdorferi
- in de EU: Borrelia garinii, Borrelia afzelii, Borrelia burgdorferi, (Borrelia myamotoi)
lyme borreliose: Stadium 1
- lokale infectie
- 3-30 dagen na de tekenbeet
- centrifugale uitbreiding
- erythema migrans
- 75% centrale opheldering (in de EU)
- 30-60% jeuk, brandend gevoel
- algehele malaise
- vermoeidheid, koorts
- soms asymptomatisch
- lymfocytoom
morfologische karakteristieken van Lyme borreliose stadium 1:
- homogene laesie (in USA, 59% van de gevallen)
- centraal erythema (in de USA, 32% van de gevallen)
- centrale opheldering (in de USA, 9% van de gevallen) (in de EU 75% van de gevallen)
- bijtpunt zichtbaar (in de USA, 29% van de gevallen)
- vesikels, papels, schilfering (in de USA, 2% van de gevallen)
erythema migrans:
het is een uitbreidende rode huidafwijking op de plek van de tekenbeet, in afmeting variërend van 5 tot 75 cm (gemiddeld 15 cm) en met vaak een centrale verbleking.
lyme borreliose stadium 1, gelokaliseerde infectie: symptomen
- spier en/of gewrichtspijnen (41% van de gevallen)
- koorts (36% van de gevallen)
- hoofdpijn (33% van de gevallen)
- vermoeidheid (12% van de gevallen)
- stijve nek (2% van de gevallen)
- geen klachten (51% van de gevallen)
lyme borreliose, stadium 2: gedissemineerde infectie
- < 1 jaar na infectie/Erythema Migrans (EM)
- gedissemineerde infectie
- multipele secundaire huid laesies
- koorts
- algehele malaise
- vermoeidheid
manifestaties van lymfe borreliose stadium 2, gedissemineerde infectie:
- meningitis
- radiculitis
- hersenzenuw uitval
- artritis
- carditis (a-v geleidingsblok)
- overige zeldzame manifestaties
lyme borreliose stadium 3: persisterende infectie
- > 1 jaar na infectie of EM
- chronisch (> 6 maanden)
- polyneuropathie
- encephalopathie (cognitieve stoornissen, slaapstoornissen, persoonlijkheids stoornissen)
- chronische artritis
- acrodermatitis chronica atroficans (ACA)
epidemiologie Lyme borreliose:
- verwekker: Borrelia afzelii/garinii/burgdorferi
- vector: teken
- reservoir: herten, knaagdieren (veldmuis, eekhoorn)
- voorkomen NL: juni-december (95%)
- geen overdracht mens-mens
risico op lyme borreliose afhankelijk van:
- dichtheid teken
- prevalentie geïnfecteerde teken (3% tot soms meer dan 50%)
- mate, frequentie en duur van expositie
- kans op klinische Lyme na beet van geïnfecteerde teek 1-3%
- positiviteit teek geen voorspellende waarde voor infectie
er is een tekenradar, een website waarop je de tekenbeetmeldingen in Nederland kan zien. en daarbij ook informatie of bij die tekenbeet tekenen van Lyme waren.
waar gaan teken meestal zitten op het lichaam?
- op het hoofd
- achter de oren
- onder de oksels
- in de liezen
- tussen de billen
- ellebogen
- knieholten
diagnostiek van Lyme:
- primair klinische diagnose
- eventueel serologie
- of kweek
- of PCR
preventie van Lyme:
- tekenbestrijding (pesticiden)
- vermijden teken habitat
- persoonlijke bescherming, zoals lange mouwen/broeken, DEET, tekenverwijdering
- profylaxe in gebieden met infectierisico na beet > 4%
- vaccinatie in risico groepen?
beleid bij dermatologische presentatie van (verdenking op) Lyme-Borreliose:
- klinische presentatie: tekenbeet, géén indicatie voor het bepalen van antistoffen, géén indicatie voor antibiotica
- klinische presentatie: erythema migrans, géén indicatie voor bepalen antistoffen, wel indicatie voor antibiotica
- bij verdenking borrelia lymfocytoom, dan wel IgG serum bepalen
therapie volwassenen:
- tekenbeet: geen antibiotica
- stadium 1 (EM): coxycycline of amoxicilline (oraal)
- stadium 2:
- vroege neuroborreliose: ceftriaxon (iv)
- artritis: doxycycline (oraal)
- stadium 3 (chronische neuroborreliose): ceftriaxon (iv)