P218 Flashcards
(6 cards)
KIṢKINDHĀ KĀṆḌAM
08.10 Anuṣṭubh (Śloka)
दाव m.
दाव m. dāvaḥ दावः [दुनाति-दु कर्तरि ण] = दव q. v.; कौरव्यवंशदावे$स्मिन् क एष शलभायते Ve.1.19. -Comp. -अग्निः, -अनलः, -दहनः a forest-conflagration; आनन्दमृगदावाग्निः शीलशाखिमदद्विपः । ज्ञानदीपमहावायुरयं खलसमागमः ॥ Bv.1.19.34. -लता a. creeper in a burning fire; सोत्सृज्य धैर्यं विललाप शोकदावा- ग्निना दावलतेव बाला Bhāg.4.8.16.
KIṢKINDHĀ KĀṆḌAM
08.14 Anuṣṭubh (Śloka)
चिच्छाया f. (?)
चिच्छाया f.
I THINK THIS WORD IS RENDERED BY THE (transl.) AS:
‘the reflection of pure consciousness’
AS BEING FROM चित् (‘consciousness’) + छाया (‘shadow, image, reflection’)
KIṢKINDHĀ KĀṆḌAM
08.14 Anuṣṭubh (Śloka)
अयस् n.
अयस् n. == METAL, IRON [COGN. LATIN aes aeris n.]
\
ayas अयस् a. [इ-गतौ-असुन्] Going, moving; nimble. n. (-यः) 1 Iron (एति चलति अयस्कान्तसंनिकर्षं इति तथात्वम्; नायसोल्लिख्यते रत्नम् Śukra 4.169. अभितप्तमयो$पि मार्दवं भजते कैव कथा शरीरिषु R.8.43. -2 Steel. -3 Gold. -4 A metal in general. -5 Aloe wood. -6 An iron instrument; यदयोनिधनं याति सो$स्य धर्मः सनातनः Mb.6.17.11. -7 Going. m. Fire. [cf. L. aes, aeris; Goth. ais, eisarn; Ger. eisin]. -Comp. -अग्रम्, -अग्रकम् a hammer, a mace or club tipped with iron; a pestle for cleaning grain. -अपाष्टि a. Ved. furnished with iron claws or heels. -कंसः, -सम् an iron goblet. -कणपम् A kind of weapon, which throws out iron-balls; अयःकणपचक्राश्म- भुशुण्डयुक्तबाहवः Mb.1.227.25. -काण्डः 1 an iron-arrow. -2 excellent iron. -3 a large quantity of iron. -कान्तः (अयस्कान्तः) 1 ‘beloved of iron’, a magnet, load-stone; शम्भोर्यतध्वमाक्रष्टुमयस्कान्तेन लोहवत् Ku.2.59; स चकर्ष परस्मा- त्तदयस्कान्त इवायसम् R.17.63; U.4.21. अयस्कान्तमयः संक्रामति M. Bh. on P.III.1.7. -2 a precious stone; ˚मणिः a loadstone; अयस्कान्तमणिशलाकेव लोहधातुमन्तः- करणमाकृष्टवती Māl.1. -कारः 1 an iron-smith, blacksmith. -2 the upper part of the thigh. -किट्टम्, -कीजम् rust of iron. -कुम्भः an iron vessel, boiler &c.; so ˚पात्रम्. -कुशा a rope partly consisting of iron. -कृतिः f.a preparation of iron; one of the ways of curing leprosy (महाकुष्ठचिकि- त्साभेदः). -गः an iron hammer. -गुडः 1 a pill; one made of some preparation of iron. -2 an iron ball; दीप्तशूलष्टर्ययोगुडान् Ms.3.133. -3 A kind of weapon consisting of iron balls; लगुडायोगुडाश्मानः Mb.7.3.16. -घनः [अयो हन्यते अनेन इति P.III.3.82] an iron hammer, forge hammer; गदापरिघनिस्त्रिंशपट्टिशायोघनोपलैः Mb. 7.25.58. अयोघनेनाय इवाभितप्तम्R.14.33. -चूर्णम् iron filings. -जाल a. having iron nets; of impenetrable guiles. (-लम्) an iron net-work; अयोजालानि निर्मथ्य भित्त्वा रत्नगृहं वरम् Rām.3.35.35. -ताप a. making iron red-hot. -दत्, -दंष्ट्र a. Ved. iron-toothed, having iron rims (as chariots); having iron weapons; पश्यन् हिरण्यचक्रान- योदंष्ट्रान् विधोवतो वराहून् Rv.1.88.5. -दती a. proper name; (स्त्रियां संज्ञायाम् P.V.4.143). -दण्डः an iron club, K.76. -धातुः iron metal; अयोधातुं यद्वत्परिलघुरयस्कान्त- शकलः U.4.21. -पानम् (अयःपानम्) N. of a hell (where redhot iron is forced down the throats of those who are condemned to it). -पिण्डः A canon-ball. -प्रतिमा (अयःप्रतिमा) an iron image. -बाहुः Name of a son of Dhṛitarāṣṭra. -मलम् rust of iron; so ˚रजः, ˚रसः. -मुख a. (-खी f.) 1 having an iron mouth, face, or beak. -2 tipped or pointed with iron; भूमिं भूमिशयांश्चैव हन्ति काष्ठमयोमुखम् Ms.1.84. (-खः) an arrow (ironpointed); भेत्स्यत्यजः कुम्भमयोमुखेन R.5.55. -शङ्कुः 1 an iron spear; -2 an iron nail, pointed iron spike, अयःशङ्कुचितां रक्षः शतघ्नीमथ शत्रवे R.12.95. -शय a. lying in, made of iron, (said of fire). -शूलम् 1 an iron lance. -2 a forcible means, a violent proceeding (तीक्ष्णः उपायः Sk.); (cf. आयःशूलिक; also K. P.1; अयःशूलेन अन्विच्छतीत्यायःशूलिकः). -स्थूण a. 1 (अय˚ or यः˚) having iron pillars or stakes. हिरण्यरूपमुषसो व्युष्टावयः- स्थूणमुदिता सूर्यस्य Rv.5.62.8. -2 Name of a Ṛiṣi Śat. Br. -हत a. Ved. embossed in iron-work, made by a priest who wears a golden ring on his finger (B. and R.); रक्षोहा विश्वचर्षणिरभि योनिमयोहतम् Rv.9.1.2. -हृदय a. iron-hearted, stern, cruel, unrelenting; सुहृदयोहृदयः प्रतिगर्जताम् R.9.9.
KIṢKINDHĀ KĀṆḌAM
08.14 Anuṣṭubh (Śloka)
तादात्म्य n.
तादात्म्य n. tādātmyam तादात्म्यम् Sameness of nature, identity, unity; नयनयोस्तादात्म्यमम्भोरुहाम् Bv.2.81; भगवत्यात्मनस्तादात्म्यम् &c.
\
[VṚDDHI] OF *तदात्मन् == ‘having that nature’
KIṢKINDHĀ KĀṆḌAM
08.17 Anuṣṭubh (Śloka)
ऊर्ध्वाधस् INDC.
ऊर्ध्वाधस् INDC. == A CPD OF ऊर्ध्व +अधः
== ‘up and down’, HENCE:
‘hither and thither, back and forth, etc.’
German “auf und ab”
KIṢKINDHĀ KĀṆḌAM
08.19 Anuṣṭubh (Śloka)
अध्यास m.
BASICALLY MEANS THE KIND OF
‘false superimposition’ THAT IS COMMONLY ATTRIBUTED BY ADVAITA TO THOSE WHO ARE BLINDED BY MAYA
\
अध्यास m. adhyāsaḥ अध्यासः [अस्-घञ्] 1 False attribution, wrong supposition (गिथ्याज्ञनम्, अतस्मिंस्तद्बुद्धिः or अयथार्थानुभवः); स्मृतिरूपः परत्र पूर्वदृष्टावभासः; for full explanation see Ś. B.8-22 and अध्यारोप also. -2 An appendage. -3 Putting down upon; पादाध्यासे शतं दमः Y.2.217.
DISTINGUISH THESE WORDS:
अध्यास m. False superimposition, false attribution, wrong supposition
अभ्यास m. Repetition, study
आयास m. Effort, exertion (of bodily or mental power), trouble, labour
