Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

Farmakologia wuzetki > 3.13 Leki przeciwgrzybicze > Flashcards

3.13 Leki przeciwgrzybicze Flashcards

(80 cards)

Start Studying
1
Q

Przyczyny wzrostu częstości grzybic

A
  • AIDS
  • leki przeciwnowotworowe
  • leki immunosupresyjne
  • antybiotyki o szerokim spektrum
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Leki stosowane w grzybicach narządowych - przedstawiciele

A
  • amfoterycyna B
  • flucytozyna
  • azole
  • echinokandyny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Leki stosowane w grzybicach powierzchownych - przedstawiciele

A
  • gryzeofulwina
  • terbinafina
  • naftyfina
  • nystatyna
  • natamycyna
  • niektóre azole
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Unikalne cechy grzybów

A
  • ergosterol zamiast cholesterolu w błonie komórkowej
  • chityna w ścianie komórkowej
  • polimery glukanu w ścianie komórkowej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Leki używane w zakażeniu Pneumocystis jirovecii - przedstawiciele

A
  • ko-trymoksazol

* pentamidyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Amfoterycyna B - charakterystyka

A
  • lek przeciwgrzybiczy
  • polienowy makrolid
  • wytwarzany przez Streptomyces nodosus
  • nierozpuszczalny w wodzie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Amfoterycyna B - postaci

A 
• dożylna (koloidalna mieszanina z deoksycholanem sodu)
• postaci liposomalne:
∙ sfery
∙ dyski
∙ taśmy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Zalety postaci liposomalnej amfoterycyny B

A
  • nieco lepsza skuteczność
  • mniejsza toksyczność natychmiastowa
  • mniejsza nefrotoksyczność
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wady postaci liposomalnej amfoterycyny B

A
  • 20-100 razy wyższa cena

* niska skuteczność w grzybicach OUN i dróg moczowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Amfoterycyna B - mechanizm działania

A
  • działanie grzybobójcze

* lek łączy się z ergosterolem → tworzenie się porów w błonie komórkowej → wypływ jonów i białek z komórki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Amfoterycyna B - mechanizmy oporności

A
  • ↓ zawartości ergosterolu w błonach

* zmiana struktury ergosterolu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Amfoterycyna B - spektrum

A 
• bardzo szerokie spektrum
  - leiszamnioza
  - Candida sp.
  - Cryptococcus neoformans
  - Histoplasma capsulatum
  - Blastomyces dermatitidis
  - Coccidioides immitis
  - Aspergillus fumigatus
  - Mucor 
• gatunki oporne: 
  - Candida lusitaniae
  - Pseudallescheria boydii
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Amfoterycyna B - zastosowanie

A 
• indukcja leczenia ciężkich grzybic układowych
• miejscowo:
∙ grzybicze owrzodzenie rogówki
∙ grzybicze zapalenie stawu
∙ kandyduria
• leiszmanioza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Amfoterycyna B w tkankach

A
  • nie wchłania się z przewodu pokarmowego
  • dobrze penetruje do większości tkanek
  • słabo penetruje do OUN (ale można podać do CSF)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Amfoterycyna B - interakcje

A

• azole hamują jej działanie (bo hamują syntezę ergosterolu)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Amfoterycyna B - działania niepożądane natychmiastowe

A
  • gorączka, dreszcze
  • skurcze mięśniowe
  • nudności i wymioty
  • bóle głowy
  • ↓ CTK
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Łagodzenie niepożądanych skutków podania amfoterycyny B

A
  • wolniejsze podawanie leku
  • paracetamol
  • antagoniści rec. H₁
  • GKS
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Amfoterycyna B - działania niepożądane rozwijające się powoli

A
  • nefrotoksyczność - spadek K, Mg
  • hepatotoksyczność
  • anemia (spadek EPO)
  • objawy zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych przy podaniu do CSF
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Objawy nefrotoksyczności amfoterycyny B

A
  • kwasica cewkowa
  • masywna utrata K⁺ i Mg²⁺
  • anemia (bo spadek EPO)
  • zapobieganie: wlew 0,9% NaCl
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Flucytozyna - charakterystyka

A
  • lek grzybostatyczny
  • syntetyczny analog pirymidyny
  • z reguły stosowany razem z amfoterycyną B
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Flucytozyna - mechanizm działania

A
  • działanie grzybostatyczne
  • lek wychwytywany jest przez komórki grzyba przy udziale permeazy cytozynowej → przekształcany do fluorouracylu → przekształcany do FdUMP i FUTP
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Działanie metabolitów flucytozyny

A
  • FdUMP - hamuje syntezę DNA

* FUTP - hamuje syntezę RNA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Flucytozyna - mechanizmy oporności

A

• zmiany w metabolizmie leku do aktywnych pochodnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Flucytozyna - spektrum

A
  • Cryptococcus neoformans
  • Candida
  • rzadziej Aspergillus
  • grzyby wywołujące chromomikozę - po zadrapaniu kolcem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Flucytozyna - zastosowanie
* kryptokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych | * zapalenie wsierdzia wywołane przez Candida
26
Flucytozyna - działania niepożądane
* uszkodzenie szpiku kostnego (+konsekwencje) * zaburzenia żołądkowo-jelitowe * zmiany skórne * uszkodzenie wątroby
27
Azole o budowie imidazolowej - przedstawiciele
* ketokonazol * mikonazol * klotrymazol
28
Azole o budowie triazoli - przedstawiciele
* itrakonazol * flukonazol * worykonazol * pozakonazol
29
Azole - mechanizm działania
* hamowanie CYP51 cytochromu P450 grzyba (enzym ten przekształca lanosterol w ergosterol) * triazole są bardziej wybiórcze niż imidazole
30
Azole - spektrum
* Candida * Cryptococcus neoformans * Coccidioides immitis * Blastomyces * Histoplasma * dermatofity • itrakonazol, worykonazol i pozakonazol działają również na Aspergillus i Pseudoallescheria boydii
31
Azole - działania niepożądane
* zaburzenia żołądkowo-jelitowe * ↑AspAT, ↑AlAT, zapalenie wątroby * blokowanie metabolizmu hormonów (np. ginekomastia)
32
Azole używane tylko w grzybicach powierzchownych - przedstawiciele
* klotrymazol * ekonazol * sertakonazol * bifonazol * mikonazol
33
Azole podawane dożylnie - przedstawiciele
* flukonazol * itrakonazol * worykonazol
34
Azole podawane doustnie - przedstawiciele
* ketokonazol * flukonazol * itrakonazol * worykonazol * pozakonazol
35
Ketokonazol - charakterystyka
* pierwszy azol stosowany do leczenia grzybic * stosowany doustnie lub w formie szamponu * silnie hamuje cytochrom P450
36
Flukonazol - charakterystyka
* najczęściej używany azol * stosowany dożylnie lub doustnie (łatwo się wchłania) * dobrze penetruje do OUN * słabo hamuje cytochrom P450
37
Flukonazol - spektrum
* Candida albicans * Candida parapsilosis * Candida glabrata (słabo)
38
Flukonazol - gatunki oporne
* Candida krusei * Aspergillus * Blastomyces
39
Lek z wyboru w grzybicach OUN
Flukonazol
40
Itrakonazol - charakterystyka
* stosowany dożylnie lub doustnie * słabo penetruje do OUN * silnie hamuje cytochrom P450
41
Itrakonazol - spektrum
* Aspergillus * Blastomyces * Candida (słabo)
42
Worykonazol - charakterystyka
* stosowany dożylnie lub doustnie (łatwo się wchłania) * dobrze penetruje do OUN * nie wydala się z moczem (nie do grzybic układu moczowego) * słabo hamuje cytochrom P450
43
Worykonazol - spektrum
* Candida * Aspergillus * Scedosporium * Fusarium
44
Worykonazol - objawy niepożądane
* zaburzenia widzenia barw * zaburzenia ostrości widzenia * zaburzenia jasności widzenia * liczne interakcje (hamuje różne enzymy)
45
Pozakonazol - charakterystyka
* nowy azol o szerokim spektrum * stosowany doustnie * silnie hamuje cytochrom P450
46
Pozakonazol - spektrum
* Candida * Aspergillus * Fusarium * Madurella * Coccidioides immitis * Fonsecaea pedrosoi
47
Pozakonazol - zastosowanie
* leczenie inwazyjnych grzybic * profilaktycznie w neutropenii * profilaktycznie po przeszczepie szpiku
48
Pozakonazol - interakcje
Lek ten hamuje CYP3A4 - nie należy go stosować z lekami metabolizowanymi przez tę izoformę cytochromu P450, przedłużającymi odstęp QT: ∙ chinidyną ∙ cyzaprydem ∙ halofantryną
49
Echinokandyny - przedstawiciele
* kaspo-fungina * mika-fungina * anidula-fungina
50
Echinokandyny - charakterystyka
* acylowane cykliczne peptydy * stosowane pozajelitowo * słabo penetrują do OUN * nie wydalają się z moczem
51
Echinokandyny - mechanizm działania
* działanie grzybobójcze | * hamowanie syntezy β(1-3)glukanu ściany grzyba
52
Echinokandyny - spektrum
* Candida | * Aspergillus
53
Echinokandyny - gatunki oporne
• Cryptococcus neoformans
54
Echinokandyny - zastosowanie
* zakażenia Candida (opornymi na flukonazol) | * zakażenia Aspergillus (opornymi na inne leki)
55
Echinokandyny - działania niepożądane
* zaczerwienienie skóry | * zaburzenia żołądkowo-jelitowe
56
Kaspofungina - działania niepożądane
• uszkodzenie wątroby (po podaniu z cyklosporyną) • wspólne dla echinokandyn: ∙ zaczerwienienie skóry ∙ zaburzenia żołądkowo-jelitowe
57
Mikafungina - działania niepożądane
• hamowanie metabolizmu nifedypiny, cyklosporyny i syrolimusu • wspólne dla echinokandyn: ∙ zaczerwienienie skóry ∙ zaburzenia żołądkowo-jelitowe
58
Anidulafungina - działania niepożądane
``` • degranulacja mastocytów: ∙ świąd ∙ pokrzywka ∙ skurcz oskrzeli (rzadko) • wspólne dla echinokandyn: ∙ zaczerwienienie skóry ∙ zaburzenia żołądkowo-jelitowe ```
59
Inhibitory epoksydazy skwalenowej - przedstawiciele
* terbinafina * naftyfina * butenafina * tolnaftat
60
Inhibitory epoksydazy skwalenowej - mechanizm działania
* działanie grzybobójcze * hamowanie epoksydazy skwalenowej → hamowanie przekształcania skwalenu w lanosterol → hamowanie syntezy ergosterolu, nagromadzenie toksycznego skwalenu
61
Inhibitory epoksydazy skwalenowej - zastosowanie
* grzybica skóry | * grzybica paznokci
62
Terbinafina - sposób podawania
* doustnie | * miejscowo na skórę
63
Terbinafina - działania niepożądane
* bóle głowy * zaburzenia smaku * łagodne zaburzenia żołądkowo-jelitowe
64
Naftyfina - sposób podawania
• miejscowo na skórę/paznokcie
65
Gryzeofulwina - charakterystyka
* lek przeciwgrzybiczy, wytwarzany przez Penicillium * niejasny mechanizm działania * stosowany w grzybicy skóry (Trichophyton, Microsporon, Epidermophyton) * kumuluje się w naskórku, zapobiegając zakażeniu włosów/paznokci/nowych warstw naskórka
66
Gryzeofulwina - mechanizm działania
* działanie grzybostatyczne | * zaburzanie funkcji mikrotubul i wrzeciona mitotycznego (dokładny mechanizm nieznany)
67
Gryzeofulwina - sposób podawania
• doustnie ∙ lek nierozpuszczalny w wodzie ∙ pożywienie bogate w tłuszcz nasila wchłanianie
68
Gryzeofulwina - działania niepożądane
* reakcje alergiczne (typu choroby posurowiczej) * fotosensytyzacja * zaburzenia OUN * zaburzenia żołądkowo-jelitowe * uszkodzenie wątroby * indukcja enzymów wątrobowych (↓ skuteczności warfaryny i doustnej antykoncepcji) * działanie teratogenne
69
Nystatyna i natamycyna - charakterystyka
* polienowe makrolidy przeciwgrzybicze | * toksyczne, nie wchłaniają się z przewodu pokarmowego
70
Nystatyna i natamycyna - mechanizm działania
* działanie grzybobójcze | * lek łączy się z ergosterolem → tworzenie się porów w błonie komórkowej → wypływ jonów i białek z komórki
71
Nystatyna i natamycyna - spektrum
* grzyby: Candida, Aspergillus, Cephalosporium, Fusarium | * pierwotniaki: Trichomonas vaginalis, Giardia lamblia
72
Nystatyna i natamycyna - sposób podawania
* miejscowo na skórę i błony śluzowe * dopochwowo * doustnie w grzybicach układu pokarmowego
73
Nystatyna i natamycyna - działania niepożądane
``` • miejscowe zaczerwienienie • świąd • po podaniu doustnym nystatyny: ∙ nudności i wymioty ∙ reakcje alergiczne (b. rzadko zespół Stevensa-Johnsona) ```
74
Cyklopiroks - charakterystyka
* pochodna pirydynonu o działaniu przeciwgrzybiczym | * słabe działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne (g+,-, mikoplazmy)
75
Cyklopiroks - mechanizm działania
* hamowanie transportu Leu do komórki grzyba * nasilanie tworzenia wolnych rodników * uszkadzanie błony komórkowej • dokładny mechanizm nieznany
76
Cyklopiroks - sposób podawania
* miejscowo na skórę i paznokcie | * dopochwowo - kandydoza
77
Cyklopiroks - działania niepożądane
* świąd | * podrażnienie skóry
78
Isawukonazol
* prolek - siarczan isawukonazolu * spektrum: Candida, Asper, Crypto, mukormykoza * hamuje CYP3A4 i interakcje
79
Klotrymazol i mikonazol
• miejscowo na grzybice powierzchowne
80
Tawaborol
* inhibitor syntetazy leucylo-tRNA * hamuje synteze białek * miejscowo na grzybicę paznokci * NPŹ: skórne

Farmakologia wuzetki (91 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions