5.2 Leki immunosupresyjne Flashcards

(168 cards)

1
Q

Wskazania do stosowania leków immunosupresyjnych

A
  • zapobieganie odrzucaniu przeszczepów i reakcji “przeszczep przeciw biorcy”
  • leczenie chorób autoimmunizacyjnych
  • leczenie ciężkich, przewlekłych chorób zapalnych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Typowe działania niepożądane terapii immunosupresyjnej

A
  • wzrost podatności na infekcje

* wzrost ryzyka wystąpienia choroby nowotworowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Tolerogeny

A
  • leki przyszłości, wywołujące stan tolerancji na konkretny antygen
  • najbardziej zbliżone do tolerogenów są inhibitory kostymulacji
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Nazewnictwo mysich przeciwciał monoklonalnych

A

• -omab

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Nazewnictwo chimerycznych przeciwciał monoklonalnych

A
  • -imab

* -ximab

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Nazewnictwo humanizowanych przeciwciał monoklonalnych

A
  • -umab

* -zumab

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Nazewnictwo nowych inhibitorów enzymów

A

• -ib

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Grupy leków immunosupresyjnych

A
  • leki cytotoksyczne
  • glikokortykosteroidy
  • leki wiążące się z immunofiliną
  • leki przeciwcytokinowe
  • inhibitory kostymulacji
  • przeciwciała przeciwko antygenom limfocytów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Leki cytotoksyczne stosowane jako immunosupresanty

A
  • azatiopryna
  • mykofenolan mofetylu
  • mizorybina
  • leflunomid
  • cyklofosfamid
  • metotreksat
  • winkrystyna
  • pentostatyna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Azatiopryna

A

• lek cytotoksyczny, antymetabolit puryn
• w organizmie przekształcany do merkaptopuryny
• hamuje syntezę DNA i proliferację lim B i T
• metabolizm zależy od oksydazy ksantynowej
• zastosowanie:
∙ zapobieganie odrzucaniu przeszczepu nerki
∙ nerkowe powikłania tocznia
∙ KZN
∙ ciężkie postaci RZS
∙ samoistna plamica małopłytkowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Azatiopryna - działania niepożądane

A
  • mielosupresja
  • wysypki skórne
  • gorączka
  • nudności i wymioty, biegunka
  • pogorszenie niewydolności wątroby
  • uszkodzenie szpiku u części pacjentów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Mykofenolan mofetylu

A

• lek cytotoksyczny, inhibitor IMPDH2 (tylko w lim T i B)
• hamuje syntezę nukleotydów purynowych w limfocytach
• hamuje reakcje zapalne komórek śródbłonka
• zastosowanie:
∙ zapobieganie odrzucaniu przeszczepu
∙ reakcja “przeszczep przeciw biorcy” oporna na GKS
∙ badania nad wykorzystaniem w RZS i innych kolagenozach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Mykofenolan mofetylu - działania niepożądane

A
  • mielosupresja
  • zaburzenia żołądkowo-jelitowe
  • uszkodzenie wątroby
  • teratogenny, ryzyko poronienia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Mizorybina

A

• lek cytotoksyczny, inhibitor IMPDH i syntazy GMP
• hamuje syntezę zasad purynowych w limfocytach T i B
• polepsza działanie receptora dla GKS
• zastosowanie:
∙ choroby autoimmunizacyjne (np. nefropatia IgA)
∙ transplantologia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Mizorybina - działania niepożądane

A
  • leukopenia
  • uszkodzenie wątroby
  • nudności i wymioty
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Leflunomid

A

• lek cytotoksyczny, inhibitor DHODH
• hamuje syntezę zasad pirymidynowych w limfocytach T i B
• hamuje wytwarzanie przeciwciał przez limfocyty B
• hamuje aktywność TNF-α
• nasila produkcję cytokin przeciwzapalnych (IL-10)
• zastosowanie:
∙ RZS
∙ choroby autoimmunizacyjne
∙ transplantologia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Leflunomid - działania niepożądane

A
  • luźne stolce, biegunka
  • wypadanie włosów
  • przyrost masy ciała
  • uszkodzenie wątroby
  • wzrost CTK
  • lek silnie teratogenny
  • cholestyramina znacznie nasila jego wydalanie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Brekwinar

A
• lek cytotoksyczny, inhibitor DHODH
• działanie podobne do leflunomidu
• zastosowanie:
∙ nowotwory
∙ ciężkie choroby autoimmunizacyjne
∙ ciężkie choroby zapalne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Cyklofosfamid

A

• lek cytotoksyczny, alkilujący DNA
• duże dawki podawane razem z antygenem → wytworzenie swoistej tolerancji
• małe dawki mogą działać immunostymulująco (hamuje Treg)
• zastosowanie:
∙ nowotwory (w duzych dawkach)
∙ choroby autoimmunizacyjne
∙ choroby zapalne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Cyklofosfamid - działania niepożądane

A
  • mielosupresja
  • wypadanie włosów
  • krwotoczne zapalenie pęcherza (akroleina - toksyczny metabolit)
  • rak pęcherza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Metotreksat

A
• lek cytotoksyczny, antymetabolit kwasu foliowego
• zastosowanie:
  ∙ RZS (1szy rzut)
  ∙ reakcja "przeszczep przeciw biorcy"
  ∙ nowotwory
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Winkrystyna

A

• lek cytotoksyczny, pochodna barwinka różyczkowego
• hamuje działanie wrzeciona mitotycznego
• zastosowanie:
∙ samoistna plamica małopłytkowa
∙ leczenie ABL, Hodgkina, chłoniaków nieziarniczych, szpiczaka mnogiego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Pentostatyna

A

• lek cytotoksyczny, inhibitor deaminazy adenozynowej
• wywołuje limfopenię
• zastosowanie:
∙ reakcja “przeszczep przeciw biorcy”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

GKS jako immunosupresanty

A
• upośledzają odporność komórkową
• zmniejszają stężenie cytokin, autakoidów, limfocytów, IgG we krwi
• zastosowanie:
  ∙ transplantologia
  ∙ choroby autoimmunizacyjne
  ∙ choroby zapalne
  ∙ onkologia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Podział leków wiążących się z immunofiliną
* inhibitory kalcyneuryny | * inhibitory szlaku mTOR
26
Inhibitory kalcyneuryny - przedstawiciele
* cyklosporyna * takrolimus * pimekrolimus * woklosporyna (nowsza pochodna cyklosporyny)
27
Inhibitory kalcyneuryny - działanie
* hamują kalcyneurynę - fosfatazę odpowiedzialną za defosforylację NFAT * hamują wytwarzanie (nie działanie) IL-2 przez limfocyty
28
Cyklosporyna
``` • inhibitor kalcyneuryny • łączy się z cyklofiliną • zastosowanie (p.o. lub i.v.): ∙ zapobieganie odrzucaniu przeszczepu ∙ zapobieganie reakcji "przeszczep przeciw biorcy" ∙ choroby autoimmunizacyjne ∙ choroby zapalne jelita grubego ∙ ciężkie postaci astmy ∙ w kroplach w zespole suchego oka ∙ w inhalacjach po przeszczepie płuc ```
29
Takrolimus
• inhibitor kalcyneuryny • łączy się z makrofiliną (FKBP12) • zastosowanie: ∙ podobnie jak cyklosporyna, dodatkowo: ∙ łuszczyca (maść) ∙ atopowe zapalenie skóry (maść) ∙ BOOP - zarostowe zapalenie oskrzelików
30
Cyklosporyna, takrolimus - działania niepożądane
* uszkodzenie nerek * uszkodzenie wątroby * zaburzenia neurologiczne * hiperkaliemia, hiperglikemia, hiperlipidemia * wzrost CTK * nadmierne owłosienie * przerost dziąseł * wpływ na CYP3A4
31
Pimekrolimus
• inhibitor kalcyneuryny • łączy się z makrofiliną (FKBP12) • zastosowanie: ∙ atopowe zapalenie skóry
32
Inhibitory szlaku mTOR - przedstawiciele
* syrolimus (rapamycyna) * ewerolimus * temsyrolimus * rydaforolimus * zotarolimus * umirolimus (biolimus A9)
33
Inhibitory szlaku mTOR - działanie
* łączą się z makrofiliną (FKBP12) → hamują kinazę mTOR | * hamują działanie (nie wytwarzanie) IL-2 na limfocyty i proliferacje lim B
34
Syrolimus, ewerolimus
• inhibitor szlaku mTOR • zastosowanie: ∙ zapobieganie odrzucaniu przeszczepu ∙ zapobieganie reakcji "przeszczep przeciw biorcy"
35
Syrolimus, ewerolimus - działania niepożądane
* ciężkie uszkodzenie szpiku kostnego * uszkodzenie wątroby * biegunka * bóle głowy * hipertriglicerydemia
36
Temsyrolimus
• inhibitor szlaku mTOR • zastosowanie: ∙ rak nerki
37
Rydaforolimus
• inhibitor szlaku mTOR • zastosowanie: ∙ nowotwory tkanek miękkich
38
Temsyrolimus, rydaforolimus - działania niepożądane
* krwawienia śródczaszkowe * hiperglikemia, hiperlipidemia * śródmiąższowe zapalenie płuc * upośledzenie gojenia się ran
39
Inhibitory szlaku mTOR w kardiologii
* stosowane do pokrywania stentów wieńcowych | * użycie stentu pokrytego lekiem zapobiega restenozie naczynia wieńcowego
40
Leki hamujące TNF-α - przedstawiciele
* infliksymab * adalimumab * etanercept * golimumab * afelimomab * pegsunercept * certolizumab pegol
41
Leki hamujące TNF-α - drogi podania
* dożylnie (infliksymab) | * podskórnie (etanercept, adalimumab, golimumab)
42
Leki hamujące TNF-α - zastosowanie
* RZS * inne choroby zapalne stawów * choroba Leśniowskiego-Crohna
43
Leki hamujące TNF-α - działania niepożądane
* wzrost podatności na zakażenia (gruźlica) * nasilenie reakcji autoimmunizacyjnych, pojawienie się autoprzeciwciał ANA, anty-dsDNA, anty-kardiolipina * toczeń polekowy * leukopenia * zapalenia naczyń * zespoły demielinizacyjne, zapalenia nerwów * reakcje alergiczne
44
Leki hamujące TNF-α - przeciwwskazania
* gruźlica * aktywne ciężkie zakażenia wirusowe i grzybicze * ciężka niewydolność krążenia * choroby demielinizacyjne * ciąża
45
Leki hamujące IL-1β - przedstawiciele
* anakinra * rylonacept * kanakinumab
46
Leki hamujące IL-1β - zastosowanie
* RZS * inne kolagenozy * dna moczanowa
47
Leki hamujące IL-1β - działania niepożądane
* wzrost podatności na zakażenia * reakcje alergiczne * bóle głowy * neutropenia
48
Leki hamujące IL-1β - przeciwwskazania
* ciąża | * terapia lekami hamującymi TNF-α
49
Kanakinumab
``` • nowe przeciwciało przeciw IL-1β • zastosowanie: ∙ pokrzywka indukowana oziębieniem ∙ RZS ∙ dna moczanowa ∙ miażdżyca, schizofrenia (low-grade inflammation) ```
50
Leki hamujące IL-2 - przedstawiciele
* bazyliksymab | * daklizumab
51
Bazyliksymab, daklizumab
• przeciwciała blokujące receptor CD25 dla IL-2 na aktywowanych limfocytach T • zastosowanie: ∙ zapobieganie i leczenie odrzucania przeszczepu nerki (+GKS, cyklosporyna)
52
Bazyliksymab, daklizumab - działania niepożądane
* zaparcia * zakażenia układu moczowego * obrzęki * wzrost CTK
53
Tocylizumab
• przeciwciało przeciw receptorowi dla IL-6 • podawane dożylnie • zastosowanie: ∙ RZS
54
Tocylizumab - działania niepożądane
* uszkodzenie wątroby * neutropenia * zaburzenia lipidogramu
55
Mepolizumab
``` • przeciwciało przeciw IL-5 • hamuje dojrzewanie i proliferację eozynofili • zastosowanie: ∙ ciężkie postaci astmy ∙ zespoły hipereozynofilowe ```
56
Inhibitory kostymulacji - przedstawiciele
* abatacept, belatacept (działają na limfocyty T) | * abetimus (działa na limfocyty B)
57
Abatacept
``` • inhibitor kostymulacji limfocytów T • budowa: CTLA-4 + fragment Fc IgG₁ • podawany dożylnie • zastosowanie: ∙ RZS ```
58
Abatacept - działania niepożądane
* wzrost podatności na zakażenia * reakcje w miejscu podania * zwiększenie zachorowalności na chłoniaki
59
Abatacept - przeciwwskazania
* gruźlica * ciężkie zakażenia wirusowe i grzybicze * przewlekłe WZW B/C * ciąża
60
Przeciwciała przeciwko antygenom limfocytów - przedstawiciele
* preparaty ALG, ATG * muromonab-CD3 * rytuksymab * ofatumumab * obinutuzumab * okrelizumab * blinatumomab * efalizumab * odulimomab * lifitegrast * alefacept * alemtuzumab * gemtuzumab * daralumumab * klenoliksymab i keliksymab * zanolimumab * cedelizumab * toralizumab * ruplizumab * depirolizumab pegol * galiksymab * gawilimomab * syplizumab * zolimomab aritoks, telimomab aritoks * tregalizumab * epratuzumab
61
Preparaty ALG, ATG
• antylimfocytowe / antytymocytowe globuliny pozyskiwane z krwi zwierząt • silnie zmniejszają liczbę krążących limfocytów T • zastosowanie: ∙ zapobieganie i leczenie ostrego odrzucania przeszczepu
62
Preparaty ALG, ATG - działania niepożądane
* reakcje w miejscu podania * reakcje anafilaktyczne * objawy choroby posurowiczej * powstawanie przeciwciał przeciw ATG, odkładanie się kompleksów immunologicznych * zespół uwalniania cytokin
63
Muromonab-CD3
• przeciwciało przeciw CD3 limfocytów T • obniża liczbę krążących limfocytów T • zastosowanie: ∙ leczenie ostrego odrzucania przeszczepu
64
Muromonab-CD3 - działania niepożądane
* zespół uwalniania cytokin (zapobieganie: paracetamol, antyhistaminiki) * zaburzenia hematologiczne * reakcje alergiczne * stopniowe osłabienie działania
65
Leki o działaniu podobnym do muromonabu-CD3
* oteliksyzumab * teplizumab * wizylizumab (szpiczak mnogi, cukrzyca t1)
66
Rytuksymab
``` • przeciwciało przeciw CD20 limfocytów B • eliminuje limfocyty B • zastosowanie: ∙ chłoniak z komórek B ∙ ciężkie postaci RZS ∙ choroby autoimmunizacyjne ```
67
Rytuksymab - działania niepożądane
* zespół uwalniania cytokin * reakcje alergiczne * kardiotoksyczność * wzrost podatności na zakażenia * leukoencefalopatia wieloogniskowa (wirus JC)
68
Rytuksymab - przeciwwskazania
* nadwrażliwość na białko mysie * czynne zakażenia * ciężki niedobór odporności * ciężka niewydolność serca
69
Ofatumumab, obinutuzumab
• przeciwciało przeciw CD20 limfocytów B • działanie podobne do rytuksymabu • zastosowanie: ∙ przewlekła białaczka limfocytarna
70
Efalizumab
``` • przeciwciało przeciw CD11a • zapobiega migracji limfocytów do skóry • zastosowanie: ∙ łuszczyca (podskórnie) ∙ ostre odrzucanie przeszczepu nerki ```
71
Odulimomab
• przeciwciało przeciw CD11a • zastosowanie: ∙ choroby autoimmunizacyjne ∙ transplantologia
72
Alefacept
``` • lek hamujący CD2 limfocytów T • budowa: LFA-3 + fragment Fc IgG₁ • zmniejsza liczbę krążących limfocytów T, hamuje proliferację keratynocytów • zastosowanie: ∙ łuszczyca ```
73
Alemtuzumab
• przeciwciało klasy IgG1 przeciw CD52 limfocytów, monocytów, komórek NK • zastosowanie: ∙ przewlekła białaczka z komórek B
74
Gemtuzumab
• przeciwciało klasy IgG4 przeciw CD33 • zastosowanie: ∙ ostra białaczka szpikowa
75
Przeciwciała przeciw molekułom adhezyjnym - przedstawiciele
* natalizumab * karotegrast * wedolizumab * aselizumab
76
Natalizumab
• przeciwciało przeciw integrynie α₄ • hamuje diapedezę białych krwinek • zastosowanie: ∙ ciężkie postaci stwardnienia rozsianego ∙ choroba Leśniowskiego-Crohna (niestosowany)
77
Natalizumab - działania niepożądane
• postępująca leukoencefalopatia wieloogniskowa (JCV)
78
Aselizumab
``` • przeciwciało przeciw selektynie CD62L • hamuje diapedezę i migrację kom zapalnych • zastosowanie: ∙ choroby zapalne ∙ stany po urazach wielonarządowych ```
79
Przeciwciała przeciw składnikom dopełniacza - przedstawiciele
* ekulizumab | * pekselizumab
80
Ekulizumab
• przeciwciało przeciw składnikowi C5 dopełniacza • zastosowanie: ∙ nocna napadowa hemoglobinuria ∙ RZS
81
Pekselizumab
• przeciwciało przeciw składnikowi C5 dopełniacza • zastosowanie: ∙ po angioplastyce wieńcowej ∙ po pomostowaniu aortalno-wieńcowym
82
Przeciwciała hamujące IgE - przedstawiciele
* omalizumab * reslizumab * talizumab * gomiliksymab
83
Omalizumab
• przeciwciało przeciwko IgE • zastosowanie: ∙ ciężkie postaci astmy
84
Reslizumab, talizumab
• przeciwciała przeciwko IgE • zastosowanie: ∙ alergia na orzeszki ziemne
85
Gomiliksymab
• przeciwciało przeciwko receptorowi dla IgE • zastosowanie: ∙ ciężkie schorzenia alergiczne
86
Przeciwciała przeciwko Rh(D) - przedstawiciele
* preparat ludzkich przeciwciał anty-Rh(D) * atorolimumab * morolimumab
87
Inne leki immunosupresyjne - przedstawiciele
* talidomid, IMiDs, SelCIDs * bortezomib * glatyramer * fumaran dimetylu * gusperymus * abetimus * fingolimod * ponesimod * rigerimod (P140) * lakwinimod * benwitimod * blisibimod * atacicept * tofacytynib
88
Talidomid
• pochodna kwasu glutaminowego • działa uspokajająco, nasennie i przeciwbólowo • racemat enancjomeru R - terapeutycznego i S - teratogennego • hamuje angiogenezę • hamuje erytropoezę • blokuje wydzielanie TNF-alfa, IL2, IL4, IL6, IL8, IL12 • hamuje plazmocyty, stymuluje p/nowotworową reakcję lim Th1 i kom NK • zastosowanie: ∙ szpiczak mnogi ∙ rumień guzowaty w przebiegu trądu ∙ zmiany skórne w przebiegu tocznia
89
Talidomid - działania niepożądane
* teratogenność * zakrzepica żylna * niedoczynność tarczycy * neuropatia obwodowa * senność * zaparcia
90
Nowe pochodne talidomidu
* IMiDs - pochodne o działaniu immunonodulacyjnym | * SelCIDs - pochodne o działaniu przeciwzapalnym
91
Glatyramer
• lek immunomodulujący • wiaże się z MHC II i zaburza prezentację autoantygenu MBP -> wzbudzenie lim supresorowych, supresa Tc • budowa: mieszanina octanów polipeptydów o składzie podobnym do MBP (zasadowego białka mieliny) - Glu, Ala, Tyr, Liz • zastosowanie: ∙ nawrotowe stwardnienie rozsiane (podskórnie)
92
Glatyramer - działania niepożądane
* reakcje w miejscu podania * ostre reakcje poiniekcyjne * nudności i wymioty * nadmierna potliwość
93
Gusperymus (Spanidin)
• pochodna antybiotyku (spergualiny) • hamuje aktywację limfocytów T zależną od IL-2 • hamuje dojrzewanie limfocytów Th1 • hamuje produkcję przeciwciał • zastosowanie: ∙ leczenie ostrego odrzucania przeszczepu (głównie nerek) ∙ białaczki, chłoniaki z komórek T
94
Gusperymus - działania niepożądane
* mielosupresja * neuropatia czuciowa * nudności i wymioty * gorączka
95
Nazewnictwo białek fuzyjnych
-cept
96
Metotreksat - działania niepożądane
* nudności i wymioty * uszkodzenie śluzówki górnego odc. przewodu pokarmowego * uszkodzenie, marskość wąroby * płucna reakcja nadwrażliwości (duszność, skurcz oskrzeli) * zakażenia * teratogenny
97
Okrelizumab
• przeciwciało przeciw CD20 limfocytów B • działanie podobne do rytuksymabu • zastosowanie: ∙ pierwotnie postepująca postać stwardnienia rozsianego
98
Blinatumomab
• BiTE • fuzyjne białko rozpoznające CD3 lim T i CD19 na nowotworowych lim B • kieruje lim Tc do zniszczenia nowotworowych lim B • zastosowanie: ∙ ALL bez ch Philadelphia (2gi rzut)
99
Lifitegrast
• antagonista LFA-1, blokuje wiązanie jej z ICAM-1 • zapobiega przedostawaniu się limfocytów do skóry • zastosowanie: ∙ zespół suchego oka
100
Daralumumab
• przeciwciało przeciw CD38 • powoduje apoptozę nowotworowych kom plazmatycznych • zastosowanie: ∙ szpiczak mnogi
101
Klenoliksymab i keliksymab
• przeciwciała przeciw CD4 • zastosowanie: ∙ ciężka astma ∙ RZS
102
Zanolimumab i cedelizumab
• przeciwciała przeciw CD4 • zastosowanie: ∙ chłoniaki ∙ ch autoimmunologiczne
103
Toralizumab
• przeciwciało przeciw CD40L • hamuje lim T - zależną stymulację lim B • zastosowanie: ∙ ch Leśniowskiego-Crohna i inne autoimmuno ∙ stwardnienie rozsiane ∙ chłoniak z kom B • NPŻ: zakrzepica
104
Ruplizumab
* przeciwciało przeciw CD40L * hamuje lim T - zależną stymulację lim B * NPŻ: zakrzepica
105
Dapirolizumab pegol
• pegylowane przeciwciało przeciw CD40L • hamuje lim T - zależną stymulację lim B • zastosowanie: ∙ SLE
106
Galiksymab
• przeciwciało przeciw CD80 • zastosowanie: ∙ BCL
107
Gawilimomab
• przeciwciało przeciw CD147 (basyginie) • zastosowanie: ∙ reakcja przeszczep przeciw biorcy oporna na GKS
108
Syplizumab
``` • przeciwciało przeciw CD2 • hamuje pobudzanie kom NK i T • zastosowanie: ∙ łuszczyca ∙ reakcja przeszczep przeciw biorcy ```
109
Zolimomab aritoks
• przeciwciało przeciw CD5 sprzężone z rycyną • łączy się z lim B1 i T, rycyna powoduje ich śmierć • zastosowanie: ∙ ch autoimmunologiczne ∙ reakcja przeszczep przeciw biorcy
110
Telimomab aritoks
• przeciwciało przeciw CD5 sprzężone z rycyną • łączy się z lim B1 i T, rycyna powoduje ich śmierć • zastosowanie: ∙ ch autoimmunologiczne ∙ reakcja przeszczep przeciw biorcy
111
Tregalizumab
``` • przeciwciało przeciw epitopowi CD4 • aktywuje lim Treg • zastosowanie: ∙ łuszczyca ∙ RZS ```
112
Epratuzumab
``` • przeciwciało przeciw CD22 • hamuje aktywacje i zmniejsza liczbę lim B • zasosowanie: ∙ SLE ∙ DLBCL ∙ chłoniak pęcherzykowy ∙ ALL ```
113
Ipilimumab, tremelimumab
* przeciwciała blokujące CTLA-4 | * nasilają reakcję immunologiczną
114
Inolimomab
• przeciwciało przeciw IL-2 • zastosowanie: ∙ reakcja przeszczep przeciw biorcy
115
Dupilumab
``` • przeciwciało przeciw podj α re dla IL4 • blokuje IL3 i IL13 • zastosowanie: ∙ AZS ∙ ciężka astma oskrzelowa ```
116
Paskolizumab
* przeciwciało przeciw IL4 | * badany pod kątem leczenia astmy
117
Leki hamujące działanie IL6
* siltuksymab * sirukumab * tocylizumab * elsilimomab * olokizumab * klazakizumab
118
Siltuksymab
• przeciwciało przeciw IL6 • zastosowanie: ∙ guz Castlemana ∙ nowotwory z lim B
119
Sirukumab
• przeciwciało przeciw IL6 • zastosowanie:' ∙ RZS
120
Elsilimomab, olokizumab, klazakizumab
``` • przeciwciała przeciw IL6 • testowane w kierunku: ∙ RZS ∙ ch Leśniowskiego-Crohna ∙ niedrobnokom. rak płuc ```
121
Leki hamujące działanie IL5
* mepolizumab | * benralizumab
122
Benralizumab
* przeciwciała przeciw rec dla IL5 (CD125) | * badany w leczeniu ciężkiej astmy
123
Ustekinumab
* przeciwciało przeciw podj p40 IL12 i IL23 | * leczenie łuszczycy plackowatej
124
Lebrikizumab
• przeciwciało przeciw IL13 • zastosowanie: ∙ ciężka astma ∙ HL
125
Leki hamujące działanie IL17
* isekizumab * sekukinumab * brodalumab
126
Isekizumab
• przeciwciało przeciw IL17 • zastosowanie: ∙ łuszczyca plackowata ∙ łuszczycowe zapalenie stawów
127
Sekukinumab
``` • przeciwciało przeciw IL17 • zastosowanie: ∙ łuszczyca plackowata ∙ łuszczycowe zapalenie stawów ∙ inne ch zapalne i autoimmunologiczne ```
128
Brodalumab
• przeciwciało przeciw rec dla IL17 • zastosowanie: ∙ łuszczyca plackowata
129
Leki hamujące działanie IL23
* ustekinumab * tildrakizumab * guselkumab
130
Tildrakizumab
* przeciwciało przeciw podj p19 IL23 | * leczenie łuszczycy plackowatej
131
Guselkumab
* przeciwciało przeciw podj p19 IL23 | * leczenie łuszczycy plackowatej
132
Rontalizumab
• przeciwciało przeciw IFN-alfa • zastosowanie: ∙ SLE
133
Leki hamujące działanie IFN-alfa
* rontalizumab * sifalimumab * anifrolumab * kinoid interferonu
134
Sifalimumab
• przeciwciało przeciw IFN-alfa • zastosowanie: ∙ SLE
135
Anifrolumab
• przeciwciało neutralizujące wszystkie interferony typu I
136
Kinoid interferonu
* IFN-alfa sprzęgnięty z immunogennym białkiem * powoduje powstanie Ig przejściowo neutralizujących IFN-alfa endogenny * testowany w leczeniu SLE
137
Fresolizumab
``` • przeciwciało przeciw TGF-beta • zastosowanie: ∙ idiopatyczne włóknienie płuc ∙ sklerodermia ∙ ogniskowe szkliwienie kłębuszków ∙ czerniak, rak nerki ```
138
Belimumab
``` • przeciwciało przeciw czynnikowi wzrostu i róznicowania limfocytów b (BAFF/BLYS) • zastosowanie: ∙ SLE ∙ RZS ∙ zesp Sjogrena ```
139
Tabalumab
``` • przeciwciało przeciw czynnikowi wzrostu i róznicowania limfocytów b (BAFF/BLYS) • zastosowanie: ∙ SLE ∙ RZS ∙ zesp Sjogrena ```
140
Leki hamujące działanie BAFF/BLYS
* belimumab | * tabalumab
141
Bertylimumab
* przeciwciało przeciw eotaksynie 1 * hamuje chemotakcję eozynofili * leczenie alergii
142
Mawrylimumab
* przeciwciało przeciw rec dla czynnika stymulującego kolonie granulocytarne-makrofagowe (GM-CSF) * leczenie RZS
143
Karotegrast
* inhibitor integryny alfa4 * podawany doustnie * badane zastosowanie w CU
144
Wedolizumab
• przeciwciało przeciw dimerowi integryn alfa4beta7 • hamuje migrację leukocytów z naczyń w przewodzie pokarmowym • zastosowanie: ∙ ch Leśniowskiego-Crohna
145
Wedolizumab - działania niepożądane
* zakażenia GDO * bóle głowy * zapalenie śluzówki nosa i gardła * bóle stawów * zmęczenie * prawie nie wystepuje postępująca leukoencefalopatia wieloogniskowa
146
IMiDs
``` • pochodne talidomidu o silniejszym działaniu immunomodulacyjnym i mniejszej toksyczności • lenalidomid, pomalidomid, aktymid • leczenie: ∙ szpiczak mnogi ∙ zesp mielodysplastyczne ∙ rak prostaty ```
147
SelCIDs
• pochodne talidomidu o silnym działaniu p/TNF-alfa i hamujące fosfodiesterazę typu 4
148
Bortezomib
``` • inhibitor proteasomu 26S • nasila apoptozę kom nowotworowych • zastosowanie: ∙ szpiczak mnogi ∙ odrzucanie przeszczepu ∙ SLE ```
149
Bortezomib - działania niepożądane
* mielosupersja * obwodowa neuropatia czuciowa * hipotonia ortostatyczna * niewydolność serca * duszność * bóle głowy * gorączka * biegunka
150
Fumaran dimetylu
• budowa estru metylowego kwasu fumarowego • niejasny mechanizm działania • pobudza czynnik transkrypcyjny Nrf-2 • indukuje odpowiedź antyoksydacyjną • zmniejsza aktywnośc wydzielniczą kom dendrytycznych, mikrogleju, makrofagów • metabolizowany do CO2 i wydalany płucami • zastosowanie: ∙ nawrotowa postać stwardnienia rozsianego ∙ łuszczyca
151
Abetimus
* zbudowany z 4 oligonukleotydów dsDNA połączonych z resztami glikolu polietylenowgo * wiąże rec na kom B i blokuje sygnał kostymulacji * powoduje anergię lub apoptozę kom B * badane zastosowanie w SLE
152
Fingolimod
• inhibitor S1PR1 • hamuje migrację lim T do węzłów chłonnych i OUN • zastosowanie: ∙ stwardnienie rozsiane
153
Ponesimod
• inhibitor S1PR1 (podobny do fingolimodu) • hamuje migrację lim T do węzłów chłonnych i OUN • zastosowanie: ∙ stwardnienie rozsiane
154
Fingolimod - działania niepożądane
* obrzęk plamki zółtej * kardiotoksyczny * nie z aktywnymi zakażeniami, niewydolnością wątroby * przeciwskazany w ciąży i okresie karmienia * nie łączyć z beta-blokerami
155
Rigerimod (P450)
* peptyd oparty na fragmencie rybonukleoproteiny snRNP70 * reguluje wytwarzanie autoprzeciwciał * leczenie cięzkiego SLE
156
Lakwinimod
* przeciwzapalny i immunosupresyjny * hamuje migrację kom zapalnych do CSN, aktywność limfocytów T i B * zmniejsza wytwarzanie cytokin prozapalnych * leczenie stwardnienia rozsianego
157
Lakwinimod - działania niepożądane
* bóle stawów * podwyższenie aktywności transaminaz * wzrost cześtości występowania nowotworów
158
Benwitimod
* 3,5-dihydroksy-4-i-propylstilben * przeciwzapalny i immunosupresyjny * hamuje chemotaksję fagocytów * hamuje pobudzenie lim T * leczenie łuszczycy i innych ch zapalnych
159
Blisibimod
``` • zbudowany z domeny łączącej się z BAFF/BLYS i drugiej łączącej się z białkiem APRIL z rodziny TNFalfa • uposledza funkcje dojrzałych lim B • zastosowanie: ∙ SLE ∙ szpiczak mnogi ∙ CLL z kom B ∙ chłoniaki nieziarnicze ```
160
Tofacytynib
• inhibitor kinaz Janus-3 (JAK) • hamuje przekazywanie sygnału w lim T • zastosowanie: ∙ RZS
161
Decernotynib
• inhibitor kinaz Janus-3 (JAK) • hamuje przekazywanie sygnału w lim T • zastosowanie: ∙ RZS
162
Baricirinib
• inhibitor kinaz Janus-3 (JAK-1 i JAK-2) • hamuje przekazywanie sygnału w lim T • zastosowanie: ∙ RZS
163
Inhibitory kinaz Janus - przedstawiciele
* tofacytynib * decernotynib * baricirinib
164
Sotrastauryna
* inhibitor kinazy C * hamuje pobudzenie lim T i powstawanie IL2 * leczenie DLBCL
165
Edratyd (hCDR1)
* fragment Ig p/DNA * hamuje czynność autoreaktywnych lim T i B * zwiększa aktywnośc lim Treg * leczenie SLE
166
Opioidy hamujące aktywność makrofagów i lim T i B
* morfina * fentanyl * petydyna * metadon
167
Leki przciwmalaryczne mające działanie immunosupresyjne
* chlorochina | * hydroksychlorochina
168
1,25-dihydrocholekalcyferol
* aktywna postać witaminy D * hamuje akytywność limfocytów (hamuje sygnał od IL2) * w terapii stwardnienia rozsianego