5.4 Leki cytotoksyczne Flashcards

Question

Alkaloidy barwinka różyczkowego - zależność od cyklu

Answer 1

• faza M

Answer 2

• faza M

Answer 3

• asparaginaza

Answer 4

* antymetabolity | * antybiotyki przeciwnowotworowe

Answer 5

* pochodne epipodofilotoksyny * analogi kamptotecyny * antybiotyki przeciwnowotworowe

Answer 6

* alkaloidy barwinka różyczkowego * taksany * antybiotyki przeciwnowotworowe

Answer 7

* aktywny transport na zewnątrz komórki zależny od błonowych P-glikoprotein * zahamowanie transportu leku do komórki * wzrost produkcji glutationu * inaktywacja leku * zahamowanie aktywacji leku * wzrost produkcji enzymu * zmiana funkcji enzymu * zmniejszenie zapotrzebowania na substrat * mutacja punktu uchwytu leku * wytworzenie alternatywnego szlaku metabolicznego * nasilenie naprawy DNA * wzmocnienie działania mechanizmów antyapoptotycznych

Answer 8

• alkilują atomy azotu guaniny (cytozyny i adeniny słabiej) • skutki: ∙ powstanie wiązań między DNA a DNA, RNA i białkami ∙ uszkodzenie struktury DNA ∙ zahamowanie replikacji i transkrypcji

Answer 9

* nudności i wymioty * uszkodzenie szpiku * mucositis * wypadanie włosów * zaburzenia płodności u mężczyzn i kobiet * wzrost ryzyka wystąpienia nowotworów wtórnych

Answer 10

* ziarnica złośliwa * chłoniaki nieziarnicze * szpiczak plazmocytowy * białaczki

Answer 11

* chlormetyna * mechloretamina * nitrogranulogen * cyklofosfamid * ifosfamid * trofosfamid * chlorambucyl * melfalan

Answer 12

* lek alkilujący, pochodna iperytu azotowego | * chlormetyna + estrogen = estramustyna

Answer 13

• lek alkilujący, pochodna iperytu azotowego • zastosowanie: ∙ ziarnica złośliwa (schemat MOPP)

Answer 14

* mechloretamina * oncovin (winkrystyna) * prokarbazyna * prednizon

Answer 15

• lek alkilujący, pochodna iperytu azotowego

Answer 16

* połączenie chlormetyny i estrogenu | * stosowana w raku prostaty

Answer 17

• lek alkilujący, pochodna iperytu azotowego • prolek metabolizowany przez cytochrom P450 • zastosowanie: ∙ białaczki ∙ guzy lite ∙ lek immunosupresyjny

Answer 18

* leki alkilujące, pochodne iperytu azotowego | * działają podobnie do cyklofosfamidu

Answer 19

krwotoczne zapalenie pęcherza

Answer 20

* nawadnianie * podawanie diuretyków * podawanie donorów -SH (mesna, acetylocysteina)

Answer 21

• lek alkilujący, pochodna iperytu azotowego • zastosowanie: ∙ chłoniaki ∙ przewlekła białaczka limfatyczna

Answer 22

drgawki u pacjentów z uszkodzeniem OUN, padaczką

Answer 23

• lek alkilujący, pochodna iperytu azotowego • zastosowanie: ∙ szpiczak plazmocytowy ∙ rak jajnika

Answer 24

* lomustyna * fotemustyna * semustyna * karmustyna * streptozocyna

Answer 25

* leki alkilujące, pochodne nitrozomocznika * przechodzą nieenzymatyczną aktywację * bardzo lipofilne → przechodzą przez BBB → stosowane w nowotworach OUN * wywołują mielosupresję później niż inne leki alkilujące * nie dotyczy ich oporność na leki alkilujące

Answer 26

zwłókniające zapalenie płuc, zaczerwienienie skóry twarzy

Answer 27

• lek alkilujący, pochodna nitrozomocznika • zawiera glukozę → kumuluje się w komórkach β wysp trzustkowych • zastosowanie: ∙ insulinoma

Answer 28

* cisplatyna * karboplatyna * oksaliplatyna * nedaplatyna * heptaplatyna * lobaplatyna

Answer 29

• lek alkilujący, pochodna platyny • zastosowanie: ∙ guzy lite (płuc, pęcherza moczowego, jajników) ∙ nienasieniakowate guzy jąder (schemat VBC)

Answer 30

* winblastyna/etopozyd * bleomycyna * cisplatyna

Answer 31

* ototoksyczność * neurotoksyczność * uszkodzenie nerek * zaburzenia żołądkowo-jelitowe

Answer 32

* dożylne nawadnianie | * podawanie amifostyny (donora grup -SH)

Answer 33

* cytoprotekcyjny donor grup -SH * jest wychwytywana przez komórki zdrowe, a nie przez nowotworowe * zapobiega uszkodzeniu nerek przez cisplatynę

Answer 34

* lek alkilujący, pochodna platyny * podobna do cisplatyny * uszkadza głównie szpik, mniej nerki i przewód pokarmowy * nie wymaga nawadniania i nefroprotekcji

Answer 35

• lek alkilujący, pochodna platyny • zastosowanie: ∙ guzy oporne na cisplatynę i karboplatynę ∙ przerzutujący rak okrężnicy (schemat FOLFOX)

Answer 36

* kwas folinowy (leukoworyna) * fluorouracyl * oksaliplatyna

Answer 37

czuciowa neuropatia obwodowa (nadwrażliwość na zimno)

Answer 38

* leki alkilujące, pochodne platyny | * znajdują się w fazie badań klinicznych

Answer 39

* busulfan * treosulfan * prokarbazyna * dakarbazyna * altretamina * temozolomid * tiotepa

Answer 40

• leki alkilujące • hamują tworzenie się granulocytów, płytek krwi, erytrocytów • słabo działają na limfocyty i nabłonek przewodu pokarmowego • zastosowanie: ∙ megadawki w celu zniszczenia szpiku przed przeszczepem

Answer 41

* okluzyjna choroba żył wątrobowych (zwłaszcza podawane z cyklofosfamidem) * zwłóknienie płuc * mielosupresja * nudności i wymioty * mucositis * ciemne przebarwienia skóry

Answer 42

``` • lek alkilujący • niszczy strukturę DNA i RNA, powoduje pęknięcia chromosomów • zastosowanie: ∙ ziarnica złośliwa (schemat MOPP) ∙ chłoniaki nieziarnicze ∙ guzy OUN ```

Answer 43

* mielosupresja * wysypka * zaburzenia neurologiczne * niedokrwistość hemolityczna * reakcja disulfiramowa * zahamowanie MAO

Answer 44

``` • lek alkilujący • aktywowany w wątrobie • zastosowanie: ∙ ziarnica złośliwa (schemat ABVD) ∙ czerniak ∙ nowotwory tkanek miękkich ```

Answer 45

* adriamycyna (doksorubicyna) * bleomycyna * winblastyna * dakarbazyna

Answer 46

• ciężkie, źle rokujące uszkodzenie wątroby

Answer 47

• lek alkilujący • zastosowanie: ∙ rak jajnika

Answer 48

* nudności i wymioty * mielosupresja * neurotoksyczność

Answer 49

• lek alkilujący • dobrze przenika przez BBB • zastosowanie: ∙ glejaki

Answer 50

• lek alkilujący • zastosowanie: ∙ rak sutka ∙ rak jajnika ∙ wysięk nowotworowy (podanie do jam ciała) ∙ rak pęcherza moczowego (podanie do pęcherza)

Answer 51

• kompetycyjne hamowanie enzymów szlaków metabolicznych nowotworu

Answer 52

* synteza nukleotydu T * synteza zasad purynowych * synteza Ser i Met

Answer 53

* metotreksat * pemetreksed * raltytreksed * pralatreksat

Answer 54

* wejście do komórki przez swoisty transporter dla folianów * kompetycyjne hamowanie reduktazy dihydrofolianu * wewnątrzkomórkowa poliglutaminacja → długi efekt działania

Answer 55

* mielosupresja * mucositis * uszkodzenie płuc * uszkodzenie wątroby * uszkodzenie nerek

Answer 56

``` • antymetabolit kwasu foliowego • zastosowanie: ∙ nowotwory układu białokrwinkowego ∙ guzy lite ∙ lek immunosupresyjny ```

Answer 57

``` • antymetabolit kwasu foliowego • mniej toksyczny niż metotreksat • zastosowanie: ∙ nowotwory układu białokrwinkowego ∙ guzy lite ∙ międzybłoniak opłucnej ∙ niedrobnokomórkowy rak płuca ```

Answer 58

``` • antymetabolit kwasu foliowego • mniej toksyczny niż metotreksat • zastosowanie: ∙ nowotwory układu białokrwinkowego ∙ guzy lite ```

Answer 59

• antymetabolit kwasu foliowego • zastosowanie: ∙ chłoniaki z komórek T

Answer 60

* merkaptopuryna * tioguanina * fludarabina * kladrybina * klofarabina * pentostatyna

Answer 61

• antymetabolit puryn • prolek metabolizowany przez HGPRT • przy stosowaniu inhibitorów oksydazy ksantynowej (allopurynolu) należy zmniejszyć dawkę merkaptopuryny • zastosowanie: ∙ ostre białaczki ∙ pokrewna azatiopryna to lek immunosupresyjny

Answer 62

``` • antymetabolit puryn • działa synergistycznie z cytarabiną • typowo występuje oporność krzyżowa na tioguaninę i merkaptopurynę • zastosowanie: ∙ ostre białaczki ∙ przewlekła białaczka szpikowa ```

Answer 63

``` • antymetabolit puryn • zastosowanie: ∙ przewlekła białaczka limfatyczna ∙ chłoniaki nieziarnicze ∙ ostre białaczki • NPŻ: ∙ mielosupresja ∙ uszkodzenie nerek ∙ gorączka ∙ bóle mięśni ∙ neurologiczne ```

Answer 64

``` • antymetabolit puryn • zastosowanie: ∙ białaczka włochatokomórkowa • NPŻ: ∙ mielosupresja ∙ uszkodzenie nerek ∙ gorączka ∙ bóle mięśni ∙ neurologiczne ```

Answer 65

``` • antymetabolit puryn • zastosowanie: ∙ ostra białaczka limfoblastyczna (u dzieci i młodzieży) • NPŻ: ∙ mielosupresja ∙ uszkodzenie nerek ∙ gorączka ∙ bóle mięśni ∙ neurologiczne ```

Answer 66

• antymetabolit puryn • analog adeniny izolowany ze Streptomyces antibioticus • zastosowanie: ∙ białaczka włochatokomórkowa ∙ nawroty przewlekłej białaczki limfatycznej ∙ reakcja "przeszczep przeciw biorcy"

Answer 67

* fluorouracyl * kapecytabina * tegafur * cytarabina * gemcytabina * triflurydyna + tipiracyl

Answer 68

``` • antymetabolit pirymidyn • prolek przekształcany do FdUMP i FUTP • zastosowanie: ∙ rak okrężnicy ∙ rak skóry (miejscowo) ```

Answer 69

* nudności i wymioty, uszkodzenie przewodu pokarmowego * mielosupresja * zespół ręka-stopa

Answer 70

``` • antymetabolit pirymidyn • prolek przekształcany do fluorouracylu • zastosowanie: ∙ rak sutka (+docetaksel) ∙ rak okrężnicy ```

Answer 71

* zespół ręka-stopa | * biegunka

Answer 72

• antymetabolit pirymidyn • prolek przekształcany do fluorouracylu • zastosowanie: ∙ przerzutujący rak okrężnicy/odbytnicy (+uracyl, kwas folinowy)

Answer 73

• antymetabolit pirymidyn • zastosowanie: ∙ ostre białaczki ∙ chłoniaki nieziarnicze

Answer 74

* mielosupresja * nudności i wymioty * zespół grypopodobny * zmiany skórne * zapalenie spojówek * zaburzenia neurologiczne * ostry obrzęk płuc * leukoencephalitis

Answer 75

leukoencephalitis

Answer 76

``` • antymetabolit pirymidyn • zastosowanie: ∙ rak trzustki ∙ niedrobnokomórkowy rak płuca ∙ rak pęcherza moczowego ∙ chłoniaki nieziarnicze ```

Answer 77

* mielosupresja * nudności i wymioty, biegunka * zmiany skórne

Answer 78

* antracykliny * bleomycyna * mitomycyna * daktynomycyna * plikamycyna

Answer 79

* doksorubicyna (adriamycyna) * daunorubicyna * idarubicyna * epirubicyna * aklarubicyna * mitoksantron * piksantron

Answer 80

* hamowanie topoizomerazy typu II * hamowanie replikacji DNA * uszkadzanie DNA i błon komórkowych * wytwarzanie RFT

Answer 81

* mielosupresja * mucositis * wypadanie włosów * hiperpigmentacja łożyska paznokci * wzrost AspAT, AlAT * "przypominanie tkance" promieniowania jonizującego * kardiotoksyczność

Answer 82

kardiotoksyczność (ostra/przewlekła)

Answer 83

* lek chelatujący żelazo wewnątrz komórek * podaje się go dożylnie 30 minut przed podaniem antracyklin → mniejsze ryzyko kardiotoksyczności, ale i mniejsza skuteczność terapii

Answer 84

• antybiotyk przeciwnowotworowy, antracyklina • zastosowanie: ∙ białaczki ∙ guzy lite

Answer 85

• antybiotyki przeciwnowotworowe, antracykliny • zastosowanie: ∙ ostra białaczka szpikowa

Answer 86

• antybiotyk przeciwnowotworowy, antracyklina • zastosowanie: ∙ rak sutka ∙ rak żołądka

Answer 87

• antybiotyk przeciwnowotworowy, antracyklina • łączy się z DNA, powodując pęknięcia nici • zastosowanie: ∙ rak prostaty ∙ chłoniaki nieziarnicze ∙ rak sutka ∙ ostre białaczki szpikowe

Answer 88

niebieskie przebarwienia łożyska paznokci, twardówek i moczu

Answer 89

• antybiotyk przeciwnowotworowy • wiąże żelazo, a następnie DNA → powstają RFT • najsilniej działa w fazie G2, ale także w G0 • zastosowanie: ∙ ziarnica złośliwa ∙ chłoniaki nieziarnicze ∙ guzy terminalne ∙ guzy głowy i szyi ∙ rak płaskonabłonkowy: skóry, szyjki macicy, sromu ∙ wysięk nowotworowy (podanie do jam ciała)

Answer 90

* zwłókniające zapalenie płuc | * "pęcherze bleomycynowe" na dłoniach i w jamie ustnej

Answer 91

• antybiotyk przeciwnowotworowy • alkiluje DNA, działa we wszystkich fazach cyklu • zastosowanie: ∙ rak odbytu (+radioterapia, fluorouracyl) ∙ rak żołądka ∙ rak trzustki ∙ rak sutka ∙ rak płaskonabłonkowy szyjki macicy ∙ powierzchowny rak pęcherza moczowego (miejscowo)

Answer 92

zespół hemolityczno-mocznicowy

Answer 93

• antybiotyk przeciwnowotworowy • łączy się z DNA w mniejszym rowku helisy → zatrzymuje transkrypcję • podobnie jak antracykliny "przypomina" promieniowanie jonizujące • zastosowanie: ∙ nowotwory wieku dziecięcego (guz Wilmsa, rhabdomyosarcoma, mięsak Ewinga) ∙ guzy germinalne ∙ zaśniad groniasty

Answer 94

``` • antybiotyk przeciwnowotworowy • wiąże się z DNA → hamuje replikację i transkrypcję • zastosowanie: ∙ rak jądra ∙ przerzuty osteolityczne do kości ∙ choroba Pageta kości ```

Answer 95

hipokalcemia

Answer 96

• hamowanie topoizomerazy typu II

Answer 97

* epipodofilotoksyna * etopozyd * tenipozyd

Answer 98

• lek pochodzenia roślinnego • zastosowanie: ∙ zakażenia HPV (miejscowo)

Answer 99

``` • półsyntetyczne pochodne epipodofilotoksyny • podawane dożylnie lub doustnie • zastosowanie: ∙ rak jądra ∙ rak jajnika ∙ rak płuca ∙ chłoniaki ```

Answer 100

* łączą się z tubuliną → hamują polimeryzację mikrotubul → upośledzają działanie wrzeciona podziałowego (faza M) * upośledzają funkcje cytoszkieletu (również transport aksonalny → neurotoksyczność)

Answer 101

* winblastyna * winkrystyna * winorelbina * winflunina

Answer 102

``` • pochodna barwinka różyczkowego • zastosowanie: ∙ ziarnica złośliwa ∙ chłoniaki nieziarnicze ∙ rak sutka ∙ guzy germinalne ```

Answer 103

osłabienie odruchów ścięgnistych

Answer 104

``` • pochodna barwinka różyczkowego • zastosowanie: ∙ ostra białaczka limfoblastyczna u dzieci (+prednizon) ∙ nowotwory wieku dziecięcego ∙ chł Hodgkina ∙ chłoniaki nieziarnicze ∙ szpiczak plazmocytowy ```

Answer 105

neurotoksyczność (neuropatia czuciowa / neuropatia autonomiczna / SIADH)

Answer 106

• pochodna barwinka różyczkowego • zastosowanie: ∙ niedrobnokomórkowy rak płuc ∙ rak sutka

Answer 107

* osłabienie odruchów ścięgnistych * wzrost AspAT, AlAT * SIADH

Answer 108

``` • pochodna barwinka różyczkowego • nowy lek, wykazuje mniej działań niepożądanych • zastosowanie: ∙ rak pęcherza moczowego ∙ rak dróg moczowych ```

Answer 109

• łączą się z tubuliną → stabilizują mikrotubule → zapobiegają ich depolimeryzacji → hamują działanie wrzeciona podziałowego

Answer 110

* paklitaksel * docetaksel * kabazytaksel

Answer 111

``` • taksany • zastosowanie: ∙ rak jajnika ∙ rak sutka ∙ rak drobnokomórkowy płuca ∙ rak niedrobnokomórkowy płuca ∙ rak przełyku ∙ rak żołądka ∙ nowotwory głowy i szyi ∙ rak prostaty ∙ rak pęcherza moczowego ∙ mięsak Kaposiego ```

Answer 112

* poważne reakcje alergiczne * mielotoksyczność * neurotoksyczność * obrzęki kończyn * nudności i wymioty * zaburzenia rytmu serca

Answer 113

* podawanie przed lekiem deksametazonu, difenhydraminy i antagonisty H₂ * powstały bezpieczniejsze preparaty paklitakselu związanego z albuminą (Abraxane)

Answer 114

• taksan • nowy lek, wykazuje mniejsze powinowactwo do P-glikoproteiny • zastosowanie: ∙ rak prostaty

Answer 115

• hamowanie topoizomerazy typu I → hamowanie replikacji DNA

Answer 116

• pochodna kamptotecyny • zastosowanie: ∙ rak jajnika ∙ drobnokomórkowy rak płuca

Answer 117

• pochodna kamptotecyny • przekształcany do aktywnego metabolitu • zastosowanie: ∙ rak okrężnicy

Answer 118

• pochodna kamptotecyny

Answer 119

biegunka (wczesna/późna)

Answer 120

* wczesna - podanie atropiny | * późna - leczenie podtrzymujące

Answer 121

* trabektadyna * eribulina * iksabepilon * omacetaksyna

Answer 122

• lek cytotoksyczny • łączy się z dużym rowkiem helisy DNA → hamuje replikację, transkrypcję i naprawę DNA • zastosowanie: ∙ nowotwory tkanek miękkich (drugi rzut, po doksorubicynie i ifosfamidzie) ∙ wznowa raka jajnika (+pegylowana doksorubicyna)

Answer 123

* nudności i wymioty, jadłowstręt * uczucie zmęczenia * wzrost AspAT, AlAT i kinazy kreatynowej * mielosupresja

Answer 124

• lek cytotoksyczny • hamuje polimeryzację tubuliny → upośledza działanie wrzeciona podziałowego • zastosowanie: ∙ rak sutka (trzeci rzut) ∙ testowany w innych zaawansowanych guzach

Answer 125

• antymetabolit pirymidyn • lek przeciwwirusowy • zastosowanie: ∙ rak okrężnicy

Answer 126

* żołądkowo-jelitowe * wyłysienie * zespół zmęczenia

Answer 127

``` • antybiotyk przeciwnowotworowy, antracyklina • pochodna mitoksantronu • jest od niego mniej kardiotoksyczny • łączy się z DNA, powodując pęknięcia nici • zastosowanie: ∙ rak prostaty ∙ chłoniaki nieziarnicze ∙ rak sutka ∙ ostre białaczki szpikowe ```

Answer 128

• antybiotyk przeciwnowotworowy • pochodna mitomycyny • alkiluje DNA, działa we wszystkich fazach cyklu • zastosowanie: ∙ leczenie miejscowe powierzchownego raka pęcherza

Answer 129

``` • lek cytotoksyczny • hamuje funkcje mikrotubul • zastosowanie: ∙ rak sutka (+kapecytabina) ∙ chłoniak Hodgkina ```

Answer 130

* reakcje nadwrażliwości * mielotoksyczność * neurotoksyczność

Answer 131

• lek cytotoksyczny, alkaloid roślinny • łączy się z 80S rybosomu -> hamuje translację • zasosowanie: ∙ CML oporna na leczenie

Answer 132

* hiperglikemia * hiperurykemia * bóle kostno-stawowe * wyłysienie * nudności, wymioty * mielosupresja

5.4 Leki cytotoksyczne Flashcards

(156 cards)