Hallux valgus, hammer toe, mallet toe, overlapping fifth toe Flashcards
(9 cards)
Hallux valgus, ngón chân búa (hammer toe), ngón chân vuốt (mallet toe), chồng ngón chân thứ năm (overlapping 5th toe)
Hallux Valgus
- Overview, nguyên nhân
Biến dạng vẹo ngoài của ngón cái bàn chân (hallux) tại khớp bàn ngón (MTP)
→ Đầu xương bàn chân I lệch vào trong, ngón cái lệch ra ngoài → tạo “góc vẹo ngoài”
Nguyên nhân:
Bẩm sinh
Dây chằng lỏng
Yếu tố cơ học (giày dép không phù hợp, gót cao, mũi nhọn)
Hallux Valgus
Bệnh học
Bệnh học:
Đầu gần xương bàn I lệch vào trong (medial)
→ Gân gấp và duỗi bị lệch, kéo ngón cái ra ngoài (vẹo ngoài – valgus)
→ Phía trong đầu xương bàn hình thành bướu xương đau và sưng gọi là bunions
Qua nhiều năm, có thể tiến triển:
Viêm xương khớp thứ phát tại khớp bàn – ngón
Đầu xương bàn I có thể bị lồi xương (exostosis)
Góc bàn-ngón > 15 độ
Hallux Valgus
Sx
Triệu chứng:
Gặp nhiều ở nữ tuổi trung niên
Có thể hai bên
Ngón cái gập vào trong, gây đau khi đi giày
Vùng da bị bunion dày lên, đỏ, đau khi ấn
Giai đoạn muộn: hạn chế vận động do viêm xương khớp thứ phát
Hallux Valgus
Tx
Điều trị:
Giảm đau, thay đổi giày dép, nẹp chỉnh ngón cái ban đêm
Trong một số trường hợp:
Đặt miếng lót (pad) để tách ngón cái và ngón hai
Trường hợp nặng:
Có thể cần phẫu thuật – hiện có hơn 100 kỹ thuật
Các nhóm phẫu thuật:
Chỉ can thiệp phần mềm
Cắt một phần đầu gần xương bàn I, đặt lại trục
Cắt hình chêm (osteotomy) ở cổ xương bàn I
Đầu gần được gọt – đầu xa được chỉnh lại trục
Kết hợp cắt bỏ u xương (exostosis) phía trong
Hammer Toe
Biến dạng cong vĩnh viễn của đốt giữa ngón 2, 3 hoặc 4
Đốt gần gập (flexion), đốt xa duỗi (extension)
Nguyên nhân:
Giày dép không vừa
Thoái hóa khớp
Viêm khớp dạng thấp
Tai biến mạch máu não
Ngón bị cong, có thể đau hoặc cọ xát gây chai, viêm
❖ Điều trị:
Phẫu thuật chỉnh hình nếu đau hoặc khó mang giày
Mallet Toe
Định nghĩa, nguyên nhân
Định nghĩa:
Là biến dạng gập (flexion) tại khớp liên đốt xa (DIP) của ngón chân
Có thể là biến dạng cố định hoặc mềm dẻo
Thường gặp ở ngón hai do ngón này thường dài hơn các ngón khác
❖ Nguyên nhân:
Thường là vô căn (idiopathic)
Giày dép không phù hợp
Dị tật bẩm sinh
Rối loạn thần kinh cơ
Mallet Toe
Sx, Dx
Triệu chứng lâm sàng:
Đau ở mặt lưng đốt xa
Móng chân có thể chạm đất, gây chai hoặc loét nếu có bệnh lý thần kinh đi kèm
Một số trường hợp móng bị biến dạng do lực tì kéo dài
❖ Khám lâm sàng:
Đánh giá bệnh nhân khi đứng thẳng để quan sát mức độ biến dạng
Sờ vào khớp DIP để đánh giá xem có thể duỗi thụ động được không
Nếu mềm dẻo: duỗi thụ động sẽ làm thẳng khớp
Nếu cố định: duỗi không thay đổi được tư thế, tức là đã cứng
❖ Cận lâm sàng:
X-quang: xác nhận gập góc tại khớp DIP
Mallet Toe
Tx
Điều trị:
🔸 Điều trị bảo tồn:
Mang giày phù hợp, lót giảm đau
Dán băng hoặc dùng nẹp để tránh va chạm mặt ngón xuống sàn
🔸 Phẫu thuật:
Trường hợp mềm dẻo:
Cắt hoặc kéo dài gân gập dài ngón chân
Thực hiện dưới gây tê, rạch da mặt gan đốt giữa
Trường hợp cố định:
Cắt bỏ gân duỗi, dây chằng bên, và cắt bỏ đầu đốt giữa
Giữ cố định bằng kim K-wire 4 tuần
Hoặc dùng băng Telfa để giữ vị trí
Overlapping 5th Toe (Ngón út chồng)
Là dị tật bẩm sinh phổ biến
Điều trị: phẫu thuật tạo dính ngón nhân tạo (artificial syndactyly)
Tác động vào khớp, gân, hoặc da để chỉnh lại vị trí
