Osteoarthritis of the wrist and hand Tendovaginitis Trigger finger De Quervain’s disease (stenosing tenovaginitis) Dupuytren’s contracture

Question 1

Thoái hóa khớp cổ tay & bàn tay, viêm gân bao gân, ngón tay lò xo, bệnh De Quervain, viêm gân chéo, co rút gân gấp

Thoái hóa khớp cổ tay và bàn tay (Osteoarthritis)

Answer 1

Thoái hóa khớp liên đốt xa (DIP) rất phổ biến ở phụ nữ sau mãn kinh

Ngón tay sưng, cứng, đau – thường ảnh hưởng cả hai tay

Triệu chứng X-quang:
Hẹp khe khớp, mọc gai xương (osteophytes)

Đặc điểm lâm sàng:
Hạt Heberden: nốt ở khớp DIP

Hạt Bouchard: nốt ở khớp PIP

Thoái hóa cổ tay:
Không phổ biến, thường thứ phát sau chấn thương

Hay gặp nhất là xương thuyền

Có thể do hoại tử, không liền xương

Cử động cổ tay bị hạn chế, đau khi vận động

X-quang có thể thấy:

Hẹp khe khớp quay – cổ tay

Gai xương

Điều trị:
Nẹp, băng ép, hoặc cắt bỏ mỏm trâm quay nếu cần

Thoái hóa khớp cổ tay ngón cái cũng thường gặp ở phụ nữ mãn kinh

Question 2

Viêm bao gân (Tendovaginitis)

Answer 2

Là viêm bao gân không nhiễm trùng

Thường ở cổ tay (bệnh nghề nghiệp, quá tải)

Nguyên nhân:
Chuyển động lặp lại, cầm nắm, sử dụng máy rung

Có thể liên quan đến viêm khớp, hoặc bệnh lý khác

Triệu chứng:
Đau, sưng, hạn chế cử động

Có thể nghe tiếng lạo xạo khi sờ

Gặp nhiều ở nữ hơn nam

Điều trị:
Nghỉ ngơi vùng viêm

Chườm lạnh/nóng

NSAIDs: ibuprofen, diclofenac…

Question 3

Ngón tay lò xo (Trigger finger)

Answer 3

Gân gấp ngón tay bị kẹt tại chỗ hẹp bao gân → ngón móc lại khi co, bật ra khi duỗi

Đặc điểm:
Nữ > nam, tuổi trung niên (40–60 tuổi)

Có thể nhiều ngón, thường ngón cái hoặc ngón giữa

Bệnh học:
Bao gân bị viêm, dày lên → gân bị kẹt lại

Gân có thể bị phình to → không trượt qua ròng rọc được

Triệu chứng:
Đau, tiếng “cạch” khi duỗi ngón

Có thể sờ thấy cục u nhỏ ở gốc ngón tay

Điều trị:
Giai đoạn sớm: tiêm corticoid tại chỗ

Giai đoạn muộn: phẫu thuật cắt ròng rọc giữ gân (A1 pulley)

Question 4

De Quervain’s Disease (Viêm bao gân hẹp vùng mỏm trâm quay)

Answer 4

Bao gân chứa hai gân: extensor pollicis brevis và abductor pollicis longus bị viêm, dày lên do sử dụng quá mức hoặc nguyên nhân không rõ.

🔹 Lâm sàng:
Thường gặp ở phụ nữ.

Thường ảnh hưởng ngón cái, nhưng cũng có thể lan sang các ngón khác.

Đau mặt quay của cổ tay, sưng vùng mỏm trâm quay xương quay, khó nắm vật.

Động tác giạng và dạng ngón cái đau.

🔹 Nghiệm pháp:
Finkelstein’s test:

Nắm ngón cái trong lòng bàn tay và uốn cổ tay về phía trụ → nếu đau nhói vùng quay, test (+)

🔹 Điều trị:
Giai đoạn sớm: tiêm corticoid vào bao gân.

Giai đoạn muộn: phẫu thuật rạch bao gân (slitting the thickened tendon sheath)

Question 5

Dupuytren’s Contracture (Co rút gân gan tay)

Answer 5

Là tình trạng co rút gập một hoặc nhiều ngón tay do dày và ngắn lại của mạc gan tay.

🔹 Nguyên nhân:
Không rõ, có tính di truyền.

Tăng nguy cơ ở bệnh nhân động kinh (liên quan thuốc chống co giật).

Cơ chế bệnh sinh:

Mạc gan tay bị xơ hóa, co rút từ từ

Kéo các ngón tay vào tư thế gấp, ảnh hưởng đến vận động

🔹 Giải phẫu bệnh:
Mạc bị dày, hình thành hạch xơ giữa gan tay

Da dính chặt vào mạc, di động kém

Ngón nhẫn và ngón út thường bị ảnh hưởng nhất

🔹 Lâm sàng:
Thường gặp ở nam lớn tuổi

Tiến triển từ từ, nặng dần theo thời gian

Giai đoạn muộn → mất khả năng duỗi ngón

🔹 Điều trị:
Chỉ định phẫu thuật khi mất chức năng

Phẫu thuật: cắt bỏ phần mạc dày, giải phóng gân gấp

Giai đoạn muộn có thể cần cắt ngón