P272

Question 1

YUDDHA KĀṆḌAM
03.15 Anuṣṭubh (Śloka)
चण्डकोदण्ड (VOC)

Answer 1

चण्डकोदण्ड (VOC) [ND] ‘equipped with the terrible bow’ (transl.)
\
चण्ड adj. caṇḍa चण्ड a. 1 (a) Fierce, violent, impetuous. (b) Passionate, angry, wrathful; अथैकधेनोपराधचण्डात् गुरोः कृशानुप्रतिमाद् बिभेषि R.2.49; M.3.2; see चण्डी below. -2 Hot, warm; as in चण्डांशु. -3 Active, quick. -4 Pungent, acrid. -5 Mischievous evil. -6 Circumcised. -ण्डः 1 An evil being or demon. -2 Śiva. -3 Skanda. -4 The tamarind tree. -ण्डम् 1 Heat, warmth. -2 Passion, wrath. adv. Violently, fiercely, angrily. -Comp. -अंशुः, -करः, -दीधितिः, -भानुः the sun; हेमन्त- शिशिरावाप्य चण्डांशोरिव मण्डलम् Rāj. T.4.41. -नायिका an epithet of Durgā. -मुण्डा a form of Durgā; (= चामुण्डा q. v.). -मृगः a wild animal. -विक्रम a. of impetuous valour, fierce in prowess.
\
कोदण्ड m. kodaṇḍaḥ कोदण्डः ण्डम् A bow; रे कन्दर्प करं कदर्थयसि किं कोदण्डटङ्का- रवैः Bh.3.1; कोदण्डपाणिनिनदत्प्रतिरोधकानाम् M.5.1. -ण्डः 1 An eye-brow. -2 N. of a country

Question 2

YUDDHA KĀṆḌAM
03.17 Anuṣṭubh (Śloka)
उत्पत्ति f.

Answer 2

== CREATION
उत्पत्ति f. utpattiḥ उत्पत्तिः f. 1 Birth; विपदुत्पत्तिमतामुपस्थिता R.8.83. -2 Production; कुसुमे कुसुमोत्पत्तिः श्रूयते न तु दृश्यते Ś. Til.17. -3 Source, origin; उत्पत्तिः साधुतायाः K.45. -4 Rising, going up, becoming visible, coming into existence. -5 Profit, productiveness, produce; स्वल्पोत्पत्तिदेशः Rāj T.5.68. -6 Producing as a result or effect. -7 Resurrection. -8 A sacrifice; उत्पत्तिरिति यजिं ब्रूमः । ŚB. on MS.7.1.3,7. -9 An original injunction, a scriptural text enjoining (a particular matter), also called उत्पत्तिश्रुति or उत्पत्तिविधि. उत्पत्तेश्चातत्प्रधानत्वात् । Ms.4.3. -Comp. -अर्थः The अपूर्व resulting from a sacrifice; उत्पत्त्यर्थाविभागाद्वा सत्त्ववदैकधर्म्यं स्यात् । MS.7.1.2. ˚अविभागः Non-separation of याग and its अपूर्व. -कालीन a. taking place at the time of birth. -क्रमः order of birth. -नामधेयत्वम् Being a name inherent in the verse; उत्पत्तिनामधेयत्वात् भक्त्या पृथक् सतीषु स्यात् । MS.8.3.22. -प्रयोगः 1 production by the combined action of cause and effect. -2 purport, meaning. -वाक्यम् a sentence quoted from the Veda, an authoritative sentence. -व्यञ्जकः a type of birth (as investiture with the sacred thread); a mark of the twice-born; उत्पत्तिव्यञ्जकः पुण्यः Ms.2.68. -शिष्ट a. taught authoritatively (by a passage occurring in the Veda).

Question 3

YUDDHA KĀṆḌAM
03.17 Anuṣṭubh (Śloka)
व्यापक adj.

Answer 3

व्यापक adj. vyāpaka व्यापक a. (-पिका f.) 1 Pervading, comprehensive, diffusive, widely spread, extending over the whole of anything; तिर्यगूर्ध्वमधस्ताच्च व्यापको महिमा हरेः Ku.6.71. -2 (In law) Comprehending all the points of an argument. -3 Invariably concomitant. -4 That which is more extensive than the व्याप्य; e. g. in the instance मनुष्यो मर्त्यः; मर्त्य is व्यापक as it includes मनुष्य, and is more extensive than it. -कः An attribute which is invariably concomitant or inherent. -कम् An invariably concomitant or inherent property.

Question 4

YUDDHA KĀṆḌAM
03.15 Anuṣṭubh (Śloka)
चण्ड adj.

Answer 4

चण्ड adj. caṇḍa चण्ड a. 1 (a) Fierce, violent, impetuous. (b) Passionate, angry, wrathful; अथैकधेनोपराधचण्डात् गुरोः कृशानुप्रतिमाद् बिभेषि R.2.49; M.3.2; see चण्डी below. -2 Hot, warm; as in चण्डांशु. -3 Active, quick. -4 Pungent, acrid. -5 Mischievous evil. -6 Circumcised. -ण्डः 1 An evil being or demon. -2 Śiva. -3 Skanda. -4 The tamarind tree. -ण्डम् 1 Heat, warmth. -2 Passion, wrath. adv. Violently, fiercely, angrily. -Comp. -अंशुः, -करः, -दीधितिः, -भानुः the sun; हेमन्त- शिशिरावाप्य चण्डांशोरिव मण्डलम् Rāj. T.4.41. -नायिका an epithet of Durgā. -मुण्डा a form of Durgā; (= चामुण्डा q. v.). -मृगः a wild animal. -विक्रम a. of impetuous valour, fierce in prowess.

Question 5

YUDDHA KĀṆḌAM
03.15 Anuṣṭubh (Śloka)
कोदण्ड m.

Answer 5

कोदण्ड m. kodaṇḍaḥ कोदण्डः ण्डम् A bow; रे कन्दर्प करं कदर्थयसि किं कोदण्डटङ्का- रवैः Bh.3.1; कोदण्डपाणिनिनदत्प्रतिरोधकानाम् M.5.1. -ण्डः 1 An eye-brow. -2 N. of a country

Question 6

YUDDHA KĀṆḌAM
03.25 Anuṣṭubh (Śloka)
रहित adj.

Answer 6

रहित adj./PPP DEPRIVED OF, BEREFT OF
rahita रहित p. p. [रह्-कर्मणि क्त] 1 Quitted, left, abandoned, deserted. -2 Separated from, free from, deprived or destitute of, without (with instr. or at the end of comp.); रहिते भिक्षुभिर्ग्रामे Y.3.59; गुणरहितः; सत्त्वरहितः &c. -3 Lonely, solitary. -तम् Secrecy, privacy; नोपासितव्यौ रहिते कदाचित् Mb.3.234.1. -Comp. -असुर a. destitute of divinity. -आत्मन् one without आत्मा (i. e. शून्यात्मा); शंसन्तु कृष्णपदवीं रहितात्मनां नः Bhāg.1.3.9.
\
√रह् I रहति PPP रहित to abandon, leave, quit

Question 7

YUDDHA KĀṆḌAM
03.25 Anuṣṭubh (Śloka)
√रह् I रहति

Answer 7

√रह् I रहति PPP रहित to abandon, leave, quit

Question 8

YUDDHA KĀṆḌAM
03.20 Anuṣṭubh (Śloka)
गतागत n.

Answer 8

गतागत n. HERE == ‘death and rebirth’