HC.1+2 - Organisatie van het pijnsysteem & HC.2 - Pijninhibitie

Question 1

Wat zijn de vier leerdoelen van het college over het pijnsysteem?

Answer 1

• Organisatie van het nociceptieve systeem en TRP-kanalen
• Sensitisatie: hyperalgesie en allodynie
• Neuropathische pijn
• Perceptie van pijn, pijninhibitie en placebo-werking

Question 2

Welek cellen aanraking druk vibratie

en welke pijn temp en jeuk. En wats de weg hiervan

Answer 2

Meissner, fachitian, ruffine en merkels

free nerve endings -> nociceptoren -> transductie -> transmissie -> perceptie -> nociceptie

Question 3

Placebo welke kern?

Answer 3

(Amygdala) Raphe Nucleus, parabrachia, medulare rituclaire en locus coeruleus

Question 4

Wat is het verschil tussen nociceptieve en neuropathische pijn?

Answer 4

• Nociceptieve pijn: ontstaat door activatie van nociceptoren bij weefselschade
• Neuropathische pijn: gevolg van beschadiging van het zenuwstelsel zelf

Question 5

Wat zijn voorbeelden van sensorische systemen naast pijn?

Answer 5

• Aanraking
• Druk
• Vibratie
• Temperatuur
• Jeuk

Question 6

Welke vezels zijn betrokken bij pijntransmissie en wat zijn hun eigenschappen?

Answer 6

Aδ-vezels: gemyeliniseerd, 5-30 m/s
- Type I: gevoelig voor mechanisch/chemisch
- Type II: gevoelig voor hitte
C-vezels: ongemyeliniseerd, <2 m/s, vaak polymodaal

Question 7

Nociceptor vs non-nociceptive thermoreceptor

Answer 7

als warmer wordt gaat nociceptor meer activeren, als het gevaarlijk wordt. Therma gaat in plateau en is meer voor de thermosensatie

Question 8

Welke vezels geven prikkende pijn en welke geven zeurende pijn?

Answer 8

• Prikkende pijn: Aδ-vezels
• Zeurende pijn: C-vezels

Question 9

Wat is de functie van de vrije zenuwuiteinden in nociceptieve vezels?

Answer 9

• Fungeren als receptoren
• Kunnen lokaal transmitters uitscheiden die andere receptoren beïnvloeden

Question 10

welke 2 reacties

Answer 10

• roodheid/zwelling -> CGRP
• neurogene ontsteking -> mastcel

Question 11

Welke TRP-kanalen spelen een rol in pijn- en temperatuurwaarneming?

Answer 11

• TRPV1: gevoelig voor hitte en capsaïcine
• Andere TRP-kanalen kunnen ook gevoelig zijn voor menthol of mosterdolie

Question 12

Wat zijn TRP receptoren?

Answer 12

TRP-receptoren (Transient Receptor Potential) zijn ionkanalen in celmembranen die reageren op fysieke en chemische prikkels zoals:
- Temperatuur (hitte of kou)
- Mechanische prikkeling (druk of rek)
- Chemische stoffen (zoals capsaïcine in chilipepers of menthol)

Ze spelen een belangrijke rol bij de perifere nociceptie (waarneming van pijnprikkels).

Question 13

Welke stoffen kunnen TRP-receptoren activeren?

Answer 13

• Hete pepers (capsaïcine)
• Menthol
• Mosterdolie

Question 14

Wat is het verschil tussen contralaterale en ipsilaterale banen in pijntransmissie?

Answer 14

• Contralateraal: pijn en temperatuur
• Ipsilateraal: aanraking en druk

Question 15

Wat is de functie van wide dynamic range neuronen in de dorsale hoorn?

Answer 15

• Verwerken zowel nociceptieve als niet-nociceptieve input
• Kunnen betrokken zijn bij referred pain

Question 16

Front: Wat is referred pain (gerefereerde pijn) en hoe ontstaat het?

Answer 16

Referred pain is pijn die gevoeld wordt op een andere plaats dan waar de oorzaak zich bevindt.
Mechanisme:
- Ontstaat doordat viscerale (orgaan)afferenten en somatische afferenten op hetzelfde ruggenmergniveau binnenkomen en convergeren op dezelfde tweede orde neuron.
- Het centrale zenuwstelsel kan deze pijn verkeerd interpreteren als afkomstig van het somatische gebied.

Voorbeeld:
Hartinfarct → pijn in linkerarm, kaak of schouder.

Question 17

Wat zijn kenmerken van sensitisatie in de dorsale hoorn?

Answer 17

• Vorm van plasticiteit
• Alleen geïnduceerd door C-vezels
• Geïnduceerd door langdurige prikkeling
• Betrokken receptoren: NMDA, substance P, CGRP
• Blijft langer bestaan dan oorspronkelijke prikkel
• Geen permanente veranderingen

Question 18

A-beta fiber?

Answer 18

Fijne tast/proprioceptie

Question 19

Front: Wat wordt bedoeld met de laminaire organisatie van het pijnsysteem in het ruggenmerg?

Answer 19

De laminaire organisatie verwijst naar de gelaagde structuur van de dorsale hoorn van het ruggenmerg, waarbij verschillende soorten neuronen en zenuwvezels in specifieke lagen (laminae van Rexed) eindigen of ontspringen.
Belangrijk bij pijn:

• Lamina I (marginale laag): ontvangt input van A-delta-vezels (scherpe pijn)
• Lamina II (substantia gelatinosa): ontvangt input van C-vezels (doffe, brandende pijn), betrokken bij modulatie van pijn
• Lamina V: ontvangt convergente input van nociceptieve én niet-nociceptieve afferenten

Deze organisatie maakt een gedifferentieerde verwerking en modulatie van pijnsignalen mogelijk.

Question 21

Wat is sensitisatie in de dorsale hoorn?

Answer 21

Sensitisatie in de dorsale hoorn is een toename van de prikkelbaarheid van neuronen in de dorsale hoorn van het ruggenmerg, waardoor normale of licht pijnlijke prikkels als (heftiger) pijnlijk worden ervaren.

Mechanismen:
- Verhoogde respons op glutamaat (via NMDA-receptoren).
- Verhoogde expressie van receptoren en ionkanalen.
- Verminderde inhibitie van pijnsignalen (het blijft langer bestaan dan de prikkeling waardoor pijn werd geïnduceerd)
- Voornamelijk C-vezels

Klinische gevolgen:
Allodynie: pijn door normaal niet-pijnlijke prikkels.
Hyperalgesie: versterkte pijnrespons op pijnlijke prikkels

Question 22

Wanneer gaat magnesium weg in nmda receptor?

Answer 22

Depolarisatie

Question 23

Wat is het verschil tussen hyperalgesie en allodynie?

Answer 23

• Hyperalgesie: verhoogde pijnperceptie bij pijnlijke prikkel
• Allodynie: pijnperceptie bij normaal niet-pijnlijke prikkel

Question 24

Hoe draagt verhoogde glutamaatvrijgifte bij aan sensitisatie?

Answer 24

• Activatie van NMDA-receptoren na deblokkerende werking van Mg2+
• Verhoogde calciuminflux
• Verhoogde prikkelbaarheid neuron

Question 25

Wat gebeurt er bij axotomie van perifere zenuwen?

Answer 25

- Degeneratie perifere projecties - Herstel mogelijk door hernieuwde uitgroei - Chemische veranderingen in ganglioncel

Question 26

Wat kan er ontstaan indien geen herstel optreedt na axotomie?

Answer 26

- Kans op ontwikkeling van neuropathische pijn

Question 27

Welke hersengebieden zijn betrokken bij de perceptie van pijn?

Answer 27

- Somatosensorische cortex: discriminatieve component (lokalisatie) - Insula en gyrus cinguli: affectieve component (emotionele beleving)

Question 28

Wat houdt discriminatieve component in?

Answer 28

De discriminatieve component van pijn betreft het vermogen om: De locatie, De intensiteit, en De duur van pijn waar te nemen. Deze component wordt verwerkt in de somatosensibele cortex via de tractus spinothalamicus.

Question 30

Waardoor wordt neuropathische pijn veroorzaakt?

Answer 30

Door spontane activiteit van beschadigde zenuwvezels (zoals bij neuroma), onafhankelijk van nociceptieve prikkels.

Question 31

Wat gebeurt er bij een neuroma dat leidt tot neuropathische pijn?

Answer 31

- Ectopische impuls generatie - Accumulatie van Na+-kanalen - Vezels prikkelen elkaar

Question 32

Wat gebeurt er op DNA-niveau in DRG's bij regeneratie van perifere zenuwen?

Answer 32

Er vinden veranderingen plaats in genexpressie tijdens het regeneratieproces.

Question 33

Welke vormen van sensibiliteit worden onderscheiden in opstijgende banen?

Answer 33

- Gnostische sensibiliteit: fijne tast en proprioceptie - Vitale sensibiliteit: nociceptie, temperatuur, jeuk en grove tast

Question 34

Wat is de functie van de somatosensibele cortex bij pijn?

Answer 34

Lokalisatie van de pijnprikkel, oftewel de discriminatieve component van pijn.

Question 35

Welke hersengebieden zijn betrokken bij de emotionele beleving van pijn?

Answer 35

De insula en de gyrus cinguli – de affectieve component van pijn.

Question 36

Wat veroorzaakt activatie van de insula bij pijn?

Answer 36

- Achterste insula: intrinsieke pijnperceptie - Voorste insula: sociale/emotionele associaties zoals walging of seksueel gedrag

Question 37

Wat is het effect van een placebo op pijnperceptie?

Answer 37

Activatie van het 'expectation center' in de hersenen leidt tot verminderde pijnervaring, zelfs zonder farmacologische werking.

Question 38

Wat blijkt uit de vergelijking tussen een zichtbaar en verborgen toegediende pijnstiller?

Answer 38

De zichtbaar toegediende pijnstiller heeft een sterker effect door activatie van verwachting-gerelateerde hersengebieden.

Question 39

Welke neurotransmitters zijn betrokken bij centrale pijninhibitie?

Answer 39

- Noradrenaline - Serotonine - GABA

Question 40

Welke neurotransmitter kan bijdragen aan pijnfacilitatie?

Answer 40

Glutamaat

Question 41

Wat houdt de poorthypothese van Melzack & Wall in?

Answer 41

Pijninhibitie via activatie van Aβ-vezels die de transmissie van nociceptieve signalen in het ruggenmerg onderdrukken.

Question 42

Waarvan is activatie van het analgesie-systeem afhankelijk?

Answer 42

Van de context, inclusief verwachting, aandacht en eerdere ervaringen.

Question 43

Wat is de rol van het PAG in pijncontrole?

Answer 43

Het PAG (periventriculaire grijze stof) stuurt afdalende pijninhiberende systemen aan, o.a. via de medulla.

Question 44

Wat is de definitie en functie van jeuk?

Answer 44

- Definitie: onplezierige sensatie die krabdrang oproept - Functie: 1. verwijderen van parasieten en 2. starten van genezingsproces door weefsel beschadiging op te wekken

Question 45

Waarom zijn pijn en jeuk verwant aan elkaar?

Answer 45

- Gedeelde anatomische routes - Zelfde neuronen in dorsale hoorn - Zelfde hersengebieden actief in fMRI - Geen pijn = geen jeuk

Question 46

Waarom zijn pijn en jeuk verschillend van elkaar?

Answer 46

- Opioïden remmen pijn maar kunnen jeuk veroorzaken - Pijn onderdrukt jeuk - Jeuk alleen in huid - Verschil in functie

Question 47

De activiteit van de volgende structuur gaat omlaag tijdens het placebo effect:

Answer 47

Rostral Anterior Cingulate Cortex

Question 48

Front

Answer 48

Back

Question 49

Wat is de functie van het affectieve pijnsysteem?

Answer 49

Het affectieve pijnsysteem is verantwoordelijk voor de emotionele en motivatieaspecten van pijn. Het zorgt ervoor dat pijn onplezierig wordt ervaren en speelt een rol in het vermijden van pijnlijke stimuli.

Question 50

Welke hersenstructuren zijn betrokken bij het affectieve pijnsysteem?

Answer 50

Belangrijke hersenstructuren zijn: - Thalamus: schakelt signalen naar hogere gebieden door - Anterieure cingulate cortex (ACC): betrokken bij de emotionele beleving van pijn - Insula: integreert sensorische input met emotionele betekenis - Amygdala: betrokken bij angst en conditionering van pijnervaringen

Question 51

Wat is de rol van de insula in het affectieve pijnsysteem?

Answer 51

De insula speelt een centrale rol in de integratie van sensorische prikkels met emotionele reacties. Zij helpt bij het bewust worden van pijn en verbindt lichamelijke sensaties met emoties zoals angst, walging en lijden.

Question 52

Wat is de rol van de thalamus in het affectieve pijnsysteem?

Answer 52

De thalamus fungeert als een schakelstation dat pijnsignalen vanuit de hersenstam doorstuurt naar de insula en anterieure cingulate cortex. Specifieke nuclei (zoals de mediale thalamus) zijn betrokken bij de affectieve beleving van pijn.

Question 53

Wat is de rol van de somatosensory cortex in pijnwaarneming?

Answer 53

De somatosensory cortex (met name de primaire somatosensory cortex, S1) is onderdeel van het discriminatieve pijnsysteem. Ze helpt bij het lokaliseren, kwantificeren en karakteriseren van pijn.

Question 54

Wat is de functie van het discriminatieve pijnsysteem?

Answer 54

Het discriminatieve pijnsysteem zorgt voor de verwerking van: - Locatie van de pijn - Intensiteit van de pijn - Tijdsduur van de pijn Dit systeem helpt bij het objectief waarnemen van pijnprikkels.

Question 55

Welke hersengebieden zijn betrokken bij het discriminatieve pijnsysteem?

Answer 55

De belangrijkste gebieden zijn: - Thalamus (laterale nuclei): schakeling naar corticale gebieden - Primaire somatosensory cortex (S1): lokalisatie en intensiteit van pijn - Secundaire somatosensory cortex (S2): verwerking van complexere aspecten van pijn - Posterior insula: integratie met lichaamsbewustzijn

Question 56

Werk nog ff die laminas uit, staat in dia, is belangrijk denk ik. Die ene waar die vezels binnen komen enz

Answer 56

pls